طراحی و ارائه ۴ مدل سازه برای جلوگیری از آثار زیانبار سیلاب در رودخانه

محقق واحد علوم و تحقیقات در قالب پایان‌نامه خود به طراحی ۴ سازه برای جلوگیری یا کاهش آثار زیانبار سیلاب در رودخانه پرداخت و به صورت پایلوت برای رودخانه قرناوه استان گلستان ارائه داد.

به گزارش ایسکانیوز از روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات، مهدی نژادمهربانیان با بیان اینکه در این تحقیق به دنبال بررسی ایجاد شرایط مناسب برای حذف یا کاهش میزان خسارات ناشی از سیلاب احتمالی در رودخانه بودیم، افزود: اولین سازه پیشنهادی، خاکریز یا در اصطلاح علمی آن «دایک خاکی» است.

این سازه می‌تواند از وقوع سیلاب در بخش‌هایی از رودخانه که بر اساس سطح مقطع رودخانه، امکان افزایش سطح آب و وقوع سیلاب وجود دارد، جلوگیری به عمل آورد. در نقاطی از مسیر رودخانه که دارای شیب زیادی بوده و شدت جریان آب موجب فرسایش و کنش در این نقاط می‌شود نیز برای تعدیل این شیب، سازه «بندهای با ارتفاع یک یا دومتری» پیشنهاد شده است.

وی اضافه کرد: برای کاهش اثرات ناشی از سرعت آب بر دیواره‌های رودخانه در بخش‌هایی که پیچ‌های تندی وجود دارد نیز پس از بررسی‌های صورت گرفته در این تحقیق، بهترین سازه «دیواره ساحلی» پیشنهاد شده است. این دیواره علاوه بر کاهش فرسایش در این نقاط می‌تواند از وقوع سیلاب نیز جلوگیری کند. سازه پیشنهادی دیگر در این تحقیق «کف بند» است، این سازه می‌تواند با تثبیت کف رودخانه از فرسایش و افزایش عمق و در نتیجه وقوع سیلاب در اثر افزایش میزان آب جلوگیری کند.

دانشجوی واحد علوم و تحقیقات ادامه داد: با توجه به آثار و خسارت‌های سیلاب بر اراضی و مراتع کشاورزی و باغی، مستحدثات (بناها و ساختمان‌ها)، جنگل‌ها و...، هزینه ساخت این سازه‌ها به مراتب کمتر از میزان این خسارت‌ها است. در این تحقیق بر اساس برآوردهای صورت گرفته بالغ بر ۷/۲ درصد صرفه اقتصادی وجود دارد. به عبارت دیگر با احداث این سازه‌ها با هزینه‌ای در حدود ۲ میلیارد تومان (بر اساس قیمت پایه سال ۱۳۹۵) می‌توان از خسارت ۵ میلیارد تومانی وقوع سیلاب در مسیر رودخانه قرناوه جلوگیری به عمل آورد. گرچه این میزان صرفه‌جویی بدون احتساب خسارات جانی و عوامل روحی و روانی پس از وقوع سیلاب مورد بررسی قرار گرفته است.

پدیدآورنده پایان‌نامه «برآورد اقتصادی سیل با دوره بازگشت‌های مختلف (مطالعه موردی: رودخانه قرناوه استان گلستان)» به راهنمایی دکتر حسین بابازاده و دکتر مهدی سرا تبریزی، با بیان اینکه این تحقیق بر بستر رودخانه صورت گرفته است، خاطرنشان کرد: این تحقیق می‌تواند کمک مناسبی برای ارگان‌هایی نظیر سازمان جهادکشاورزی، ادارات منابع طبیعی، مسکن و شهرسازی و همچنین بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سطح کشور با اهداف متفاوت باشد.

نژاد مهربانیان افزود: در شرایط کلی، جلوگیری از وقوع سیلاب علاوه بر احداث سازه‌های پیشنهادی نظیر آنچه در این تحقیق پشنهاد شده است، نیازمند اعمال و انجام آبخیزداری در حوضه‌های بالادست رودخانه است. آبخیزداری می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که از وقوع سیلاب در بستر رودخانه جلوگیری به عمل آورد.

وی خاطرنشان کرد: در استان مازندران که شرایط اقلیمی مشابه استان گلستان دارد نیز شاید در صورت آبخیزداری و احداث سازه‌هایی نظیر آنچه در این تحقیق پیشنهاد شده است، امکان جلوگیری از وقوع سیلاب‌هایی نظیر سیل اخیر امکان‌پذیر خواهد بود. البته این امر نیازمند تحقیق و بررسی شرایط سیل‌خیزی رودخانه‌های این استان است.

کد خبر: 974563

وب گردی

وب گردی