به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، آب شیرین در ایران کیمیا شده ، نیاز روزافزون به آب هیچ وقت چون امروز خود را این­ گونه نمایان نساخته بود. تشنگی جان انسان­ ها وحیوانات وگیاهان را درفلات مرکزی وخطه شرقی کشور به خطر انداخته است خشکسالی در همه جای ایران ریشه دوانده ، بی­ آبی دیگرکمبود نیست دردی است که برای مردمان میهن­مان چون عذابی همیشگی درآمده است. با تداوم سال­ های خشک و کم بارش، همه با چشمان نگران منتظردرآمدن دستی از آستین برای نجات کشور از خشکسالی هستند.

نزدیک به نیم قرن می شود که منابع لایتناهی آب دریای جنوب خریدار پیداکرده اند. درایران هم سال­ها بحث وگفت­ وگوی فنی وتخصصی در خصوص انتقال آب از دریای عمان وشاخاب فارس به فلات مرکزی ایران وخطه شرقی کشور ما بین کارشناسان ومدیران این صنعت درمیان بوده است. درصورتی­که کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بیش­تر نیازهایشان را از این منبع بزرگ برداشت می­کنند.

درسال1393 بودکه وزارت نیرو با درک شرایط سختی که گریبانگیر کشور شده است دست به عمل شد و قرارداد مطالعه نیازبه آب شرب وصنعت استان­هایی که درگیر کم آبی هستندرابه گروهی ازشرکت­ های مهندسین مشاور داخلی را ابلاغ وچگونگی استفاده و انتقال آب از دریاهای جنوب را کلید زد.

-استانهای تیره رنگ منطقه مورد مطالعه

محدوده­ای که مورد مطالعه قرارگرفته70%حدود خاک کشور است و درنهایت یافته­ های این گروه مهندسین به سه مسیر انتقال اصلی از دریای عمان وخلیج فارس رسید:

• مسیراول از دریای عمان به استان سیستان وبلوچستان –خراسان جنوبی-خراسان شمالی
• مسیردوم ازدریای عمان به استان هرمزگان- شمال فارس –کرمان-یزد-اصفهان-قم
• مسیرسوم از خلیج فارس به استان بوشهر-جنوب فارس –خوزستان

(شایان ذکراست که در برخی نقاط حتی کاراحداث خطوطی فرعی توسط بخش خصوصی، و متناسب با نیازهایشان آغاز شده است)

مطابق نتایج مطالعات مشخص گردیدکه مصرف آب شرب وصنعتی این مناطق از کشور سالیانه حدود4میلیارد مترمکعب است. بدین ترتیب پس از کسرمیزان آب­های موجود محلی (درمنابع سطحی ، زیرزمینی وسدها) مابقی نیاز استان­های مزبور ازآب دریا شیرین سازی شده وانتقال یابد.

دقت کنید که ما فقط بحث و گفت­وگو در این خصوص را آغاز کردیم و به مطالعات پیش شناخت بسنده کردیم. و حتی هم اکنون قادر به دریافت هیچ یک از حقابه­ های قانونی خود از کشورهای همسایه شرقی نیستیم وانگار مرز شرقی را با مشکل بی­آبی رها کرده ایم .

می گویند درگذشته همه مسیر ری تا خراسان پراز درخت وجنگل بوده، طبس سرسبز وزیبا وپرآب بوده، درروزگاری نه چندان دور سیستان وبلوچستان مرکز غله ایران بوده، باغات کرمان شهره جهان بوده، زاینده رود اصفهان زنده بوده وجازموریان پراز زندگی بوده است. و ازهمه این­ها برای­مان افسوسش مانده است.

- روستای نایبند ماسوله‌ای سرسبز در دل کویر(طبس)

-زاهدان زیبا

درصورتی­که بتوان فقط آب شرب مردمان این نواحی را تامین کرد، امیدواریم بیشتر کسانی­که در این مناطق زندگی می­کرده اند وبر اثر بی­آبی ناچاربه مهاجرت شده اند به خانه وکاشانه های­شان بازگردند. این­ کار گرچه لازم است اما کافی نیست :

چرا که اگربتوانیم آب شرب را تامین نماییم، اما نتوانیم آب دریاچه هامون را به آن برگردانیم واحیایش کنیم، و کشاورزی وماهیگیری که محل امرار معاش مردمان آنجا بوده دوباره رونق بگیرد؛ تامین آب شرب چه فایده ای دارد.

اگر آب شرب روستاهای تخلیه شده طبس را فراهم نمودیم اما گیاهی در صحرا برای چرای دام ها وآبی برای کاشت محصولات­شان نداشته باشند، زندگی از کجا دوباره جان بگیرد؟ همین طور اگرهای دیگری هست که ادامه دارد.....

سوال: آیا کسی می تواند درآن مناطق زندگی نماید؟ آیا فکری به حال دامپروران وکشاورزان این مناطق کرده­ ایم؟آیا فکری به­ حال پوشش گیاهی منابع ومراتع طبیعی نموده ایم؟

-ماهی گیری درهامون

به گمان من بهترین واولی عملی که می تواند مردمان استان ­های دچار بحران آب وخشکسالی را به زندگی در آنجا برگرداند، تامین آب کشاورزی واحیا دوباره زمین بوسیله بازچرخانی آب در طبیعت آن مناطق است.

در کشورهای پیشرفته طرح­های آبی معمولا از بودجه عمومی تامین اعتبار می گردند به عبارت دیگر چون آب مایه حیات وممر ذات است به دلیل این­که زندگی همه موجودات وکل مخلوقات بدان وابسته است باید در اولویت اجرا وساخت قرارداده شود وبا معیارهای اقتصادی بخش خصوصی سنجیده نگردد.

-شیرین سازی آب دریا

چند سالی است که متاسفانه دولت ونهادهای بودجه­ ای کشور اجازه اجرای پروژه­ های جدید که حیات وزندگی مردمان تشنه ایران بالاخص مناطق یادشده بدان­ ها وابسته است را نمی­ دهند و دلیل­ شان عمدتا غیر اقتصادی بودن این طرح­ هاست !!! و ظاهرا متولیان امر (وزارتخانه های نیرو و جهادکشاورزی ) هشدار کافی در رابطه با جوانب و عواقب تصمیمات این­چنینی به نهادهای مزبور نداده ­اند .

برای نجات ایران از این بحران کم آبی وبه قولی سازگارشدن این مناطق ازمیهن با کم آبی باید در کنار همه راه­ های صرفه جویی و افزایش بهره ­وری آب، حتما به فکر تامین کمبود آب مورد نیاز برای شرب، صنعت ،کشاورزی مناطق در خطر خشکسالی را فراهم نمود. حال که وزارت نیرو بر آن شده است با شیرین سازی وانتقال آب از دریای عمان وخلیج فارس به داخل کشور زندگی را به مناطق بحران­زده برگرداند، برعهده ی همه نهادهای ذی­ربط چون وزارتخانه های صنعت ،کشاورزی و نهادهای تاثیرگذار مالی چون سازمان برنامه وبودجه است که با همکاری خود در این شرایط سخت تسهیلات مورد نیاز وزارت نیرو را در جهت اجرای این پروژه های بزرگ را فراهم نمایند و اطمینان داشته باشند که این طرح ­ها می توانند منشا خیر وبرطرف کننده بسیاری از معضلات کشور از جمله بیکاری، مهاجرت بی رویه، فقر و...باشد. شاید امروز هم دیر باشد و فردا باید برای همین طرح­ ها چندین برابر هزینه نمود و البته بی­شک در روزگاری نه چندان دور قیمت آب در دنیا برابر و یا بالاتر از قیمت نفت خواهد شد و اگر حالا سرمایه گذاری نکنیم شاید فردا مغبون شویم و پاسخی برای فرزندان ایران نداشته باشیم.

نویسنده: مسعود فرزادکارشناس آب

انتهای پیام/