به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز،پرکاربردترین روش جداسازی مواد کروماتوگرافی است که در تمام شاخه‌های علوم کاربرد دارد. کرماتوگرافی گروه متنوع و مهمی از روش‌های جداسازی مواد را شامل می‌شود و جداسازی و شناسایی اجزای سازندۀ نزدیک به هم در مخلوط‌های پیچیده را ممکن می‌سازد بطوری ‌که بسیاری از این جداسازی‌ها به روش‌های دیگر ناممکن است.

کروماتوگرافی گازی یکی از مهمترین تکنیک های آنالیزکمی و کیفی مواد شیمیایی است و یکی از قویترین ابزارهای در دست یک شیمیدان برای جداسازی اجزای مختلف یک نمونه است. اجزای تشکیل دهنده یک نمونه برحسب اختلاف در فراریت (جرم مولکولی) و قطبیت شان (ساختار شیمیایی ماده) جدا می شوند و سپس توسط آشکارساز، شناسایی کیفی و تجزیه کمی می شوند. البته همه مواد شیمیایی توسط کروماتوگرافی گازی قابل تجزیه و آنالیز نیستند و تنها موادی که زیر دمای 400- 350 بخار می شوند قابل شناسایی اند. بعضی از مواد نیز در این دماها تخریب یا وارد واکنش با دیگر اجزای تشکیل دهنده نمونه می شوند. لذا این تکنیک در مورد این قبیل مواد قابل اجرا نخواهد بود. قاعده کلی این است که ترکیباتی با جرم مولکولی و قطیبیت بالا، فراریت کمتری دارند به همین دلیل این دو فاکتور باید با هم در نظر گرفته شوند چون ترکیبات با جرم مولکولی بالا و قطبیت پایین ممکن است فراریت بالاتری نسبت به ترکیبات کوچک اما با قطبیت بالا داشته باشند. همچنین یک گروه عاملی با قطبیت بالا مانند هیدروکسیل یا آمین بر روی یک مولکول بزرگ تاثیرگذاری کمتری نسبت به قرار گرفتن همان گروه عاملی بر روی یک مولکول کوچک دارد.

دستگاه کروماتوگرافی گازی برای جداسازی ترکیباتی مانند قندها و اسیدهای آمینه به دلیل داشتن گروه های متعدد قطبی نامناسب است. ترکیبات معدنی نیز اغلب فرار نیستند ولی ترکیبات آلی فلزی که دارای محتوای بالایی از مواد آلی اند فراریت کافی برای آنالیز در GC را دارند. هیدروکربن هایی با جرم مولکولی بالاتر از 500 به راحتی توسط آنالیز می شوند و با بکارگیری ستون و سیستم تزریق مناسب هیدروکربن هایی با جرم مولکولی بالاتر از 1400 نیز قابل جداسازی اند. ترکیبات بیومولکولی و دارویی نسبت به دما حساس اند و بعضی از این مواد با اجزای تشکیل دهنده ستون واکنش می دهند. لذا سیستم نامناسبی برای جداسازی این گونه مواد است.

این کتاب شامل 10 فصل است که عناوین هر یک از فصول شامل، فصل اول کروماتوگرافی گازی، فصل دوم اصطلاحات مهم در کروماتوگرافی، فصل سوم گاز حامل، فصل چهارم روش‌های ورود نمونه به کروماتوگرافی گازی (GC)، فصل پنجم ستون‌ها و فاز ساکن در کروماتوگرافی گازی، فصل ششم استانداردهای تست ستون، فصل هفتم انتخاب ستون مویینه، فصل هشتم نکاتی در مورد نصب ستون، فصل نهم مشکلات طیفی، فصل دهم انواع ستون‌های مویینۀ ساخت چند شرکت، هستند.

کتاب «راهنمای عملی کروماتوگرافی گازی» تالیف الهه کنوز دانشیار دانشگاه واشرف عباسی در 163 صفحه و شمارگان هزار نسخه توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی راهی بازار نشر شد.

انتهای پیام/