به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، بحث آلودگی هوا حرف امروز و دیروز نیست بلکه به سالهای قبل برمیگردد؛ این موضوع بیشتر به فرسودگی ناوگان حمل و نقل شهری، کیفیت نوع سوخت مرتبط است. متاسفانه طی سال های اخیر در رابطه با کاهش معضل آلودگی هوا سخنان زیادی ردوبدل شده است؛ اما طرحی که بتواند گره گشای این چالش باشد هنوز به منصه ظهور نرسیده است. اگر روند آلودگی هوا در کلانشهرها ادامه پیدا کند با مخروبهای از شهرها در کشور مواجه خواهیم شد.
امروزه بسیار از بیماری ها از جمله سکته قلبی، بیماری های ریوی، سرطان ناشی از همین آلودگی هوا در کشور است که افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم میکنند. می توان گفت هرچقدر دیر در این راستا گام برداریم به طور یقین به ضرر کشور خواهد بود علاوه براینکه سرمایه ملی به هدر میرود؛ بلکه جان بسیاری از انسانها به خطر میافتد.
یدالله سبوحی استاد دانشگاه صنعتی شریف و دانشکده مهندسی انرژی در گفتوگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، گفت: محدویت منابع طبیعی و انرژی و کاهش ظرفیت جذب آلودگی در زیست بوم (اکوسیستم) سبب شده است توسعه پایدار جامعه انسانی به صورت یک الزام مطرح باشد و کاهش برداشت از منابع پایان پذیر انرژی و افزایش سهم منابع تجدیدپذیر در سبد انرژی اولیه به عنوان یک چالش بخش انرژی در جهان مورد توجه قرار گیرد. چشم انداز توسعه بخش انرژی در جهان براساس معیارهای توسعه پایدار (حداکثر بازده تبدیل انرژی و سازگاری بخش انرژی با محیط زیست) تعریف می شود. بهینهسازی انرژی براساس معیارهای مذکور به آزادسازی منابع طبیعی و تأمین افزایش تقاضای انرژی از طریق ارتقای بازده تبدیل و بهره برداری از انرژی منجر می شود و ارزیابی روند تحولات بخش انرژی در جهان حاکی از آن است که تا سال 2050 در حدود 50٪ مصرف انرژی اولیه در جهان از طریق افزایش بازده و بهینهسازی انرژی قابل صرفه جویی است که میزان آن 50 میلیارد بشکه معادل نفت در سال خواهد بود.
سبوحی تاکید کرد: تحقق این پتانسیل بهینهسازی انرژی مستلزم به کارگیری اقدامات و راهکارهای فنی و اقتصادی است و حجم سرمایه گذاری لازم برای بهینهسازی انرژی در سطح جهان در سه دهه آینده قریب به 15 تریلیون دلار برآورد می گردد.
استاد دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: ما الان نزدیک 500 میلیون بشکه در سال معادل نفت ظرفیت صرفه جویی انرژی در کشور داریم که ارزش اقتصادی آن 25 میلیارد دلار در سال است بنابراین با 5 میلیارد در سال می شود برای یک میلیون نفر شغل ایجاد کرد، این درحالیست که متاسفانه این سرمایه ملی در کشور میسوزد به هدر میرود.
وی با اشاره به اینکه تنها برنامه ای که دولت برای کاهش آلودگی هوا انجام داد؛ ماده 12 قانون رفع موانع تولید بود که براساس آیین نامه بهینهسازی مصرف انرژی در شورای عالی انرژی در اسفند 96 به تصویب رساند، اظهار کرد: متاسفانه به دلیل برخی از کمبودها به درستی اجرا نشده است. همچنین پژوهشهای زیادی در دانشگاههای کشور انجام شده از جمله پژوهش در دانشگاه شریف و پژوهشکده انرژی بود که 20 سال کار پژوهشی انجام می داد ولی اکنون متوقف شده است.
سبوحی گفت: مسئولان کشور و دانشگاهی موضوعات پژوهشی را جدی نگرفتند و الان مراکز پژوهشی تبدیل به ساختمان فضای فیزیکی شده است. همچنین پژوهش هایی که در کشور انجام می شود به دلیل از هم گیسختگی با هم دیگر همخوانی نداشته و این امر مهم سبب شده راه حل اساسی برای مبارزه با معضل آلودگی هوا ارائه نشود.
می توان گفت: بهینهسازی انرژی و محیط زیست از جمله اقدامات و راهکارهای اساسی برای پیشرفت عمقی نظام اقتصادی و اجتماعی و توسعه پایدار جامعه به شمار می آید و تحقق آن مستلزم دسترسی به فناوریهای تبدیل و بازیافت انرژی با بازده بالا، قابلیت اطمینان کافی، سازگار با محیط زیست و دارای توجیه پذیری اقتصادی است. دسترسی به فناوری های لازم و پیشرفته براساس معیارهای مذکور ایجاب می کند گسترش و تعمیق دانش فنی در ارتباط با بهینهسازی انرژی و محیط زیست و توسعه فناوری های نوین تبدیل و بازیافت انرژی با بازده بالا و بالاخره کاربرد صنعتی و تجاری آنها در دستور کار قرار گیرد. لذا گسترش و تعمیق فعالیت های علمی و توسعه فناوری در مورد اصلاح الگوی مصرف و بهینهسازی انرژی و محیط زیست در سند نقشه جامع علمی کشور منعکس شده است.
می توان برای مقابله با این چالش از فناوری نوین و شرکتهای دانش بنیان بهره گرفت و با این روش کسب و کار جدید و فناورانه راه انداخت. بسیاری از کشورهای جهان از سال 1980 برای بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا گامهای مثبتی را در پیش گرفتند. آنها با استفاده از تکنولوژی جدید و به روز کردن ناوگان حمل و نقل شهری و ارتقای کیفیت سوخت توانستند در این مسیر گام بردارند؛ اما در کشور به این موضوع پرداخته نشده و سرمایه گذاری اصولی در این راستا شکل نگرفته است. وقتی که با مسئولان صحبت می شود آنها میگویند به دلیل پایین بودن قیمت انرژی در کشور سرمایه گذاری در این عرصه توجیه اقتصادی ندارد در حالی که نباید با این طرز تفکر پیش رفت چرا که سرمایه گذاری نکردن در این بخش خسارت جبران ناپذیری را بر چرخه اقتصادی کشور وارد می کند.
همچنین دومین مسئله انحصاری بودن بازار انرژی کشور است و هیچ رقابتی بین آنها وجود ندارد و دولت حاکمیت اصلی را دارد . انحصار دولتی بازار انرژی و پایین بودن قیمت آن باعث می شود که هیچ طرح بهینه سازی در کشور عملیاتی نشود.
وی تصریح کرد: باید کسب و کار جدید دانش بنیانی و فناوری نو در کشور ایجاد کرد. همچنین تحقیق و پژوهش را در این زمینه ارزیابی و بررسی کرد تا بتوان از پروژه های کلیدی در کشور استفاده کرد. تکثر کشورهای جهان فرآیند جدید دانش بنیان و مبنای اقتصادی را از سال 1980 جدی گرفتند و الان با توجه به پیش بینی آژانس بین المللی انرژی سال 2050 برای کاهش مسدود کردن دمای کره زمین حدود 49 درصد صرفه جویی انرژی نقش خواهد داشت و سرمایه گذاری زیادی روی بخش صرفه جویی انرژی انجام خواهد گرفت؛ اما ما از این قافله دور هستیم در حالیکه کشور می توانست با استفاده از شرکت های دانش بنیان و فعال کردن دانشگاهها در این راستا پیشگام باشد.
گفتنی است؛ بهینهسازی انرژی و محیط زیست با چالشهای جدی در کشور مواجه است. ایجاد هماهنگی بین سیاست ها و برنامه های دستگاههای اجرایی؛ شکل دهی به بازارهای خدمات انرژی و فناوری؛ تدوین خط مشی برای دستیابی به تعادل پایدار در بازارهای مذکور؛ یکپارچه سازی اطلاعات انرژی و محیط زیست؛ فعال کردن بخش خصوصی، تشکلهای مردم نهاد و بنگاه های اقتصادی و بالاخره کاربردی کردن دانش فنی و تجاری سازی فناوریهای نوین و با بازده بالای انرژی از جمله موارد ضروری محسوب می شود.
انتهای پیام/