به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، با شنیدن اسم دانشجو در سراسر دنیا، اولین چیزی که به ذهن هر فردی می رسد احتمالا درس و علم و دانش و استاد است؛ اما در کشور عزیز ما ایران، اسم دانشجو علاوه بر موارد مذکور یادآور فرهنگ اسلامی و ارزش های دینی و همچنین ادامه دادن راه کسانی است که برای بقای این فرهنگ، جان و نام خود را نثار کرده اند.

در این راستا، به بخشی از صحبت های رهبر معظم انقلاب در دیدار استادان و دانشجویان دانشگاه علم و صنعت‌ در 24 آذرماه سال 1387 در بخشی از سخنانشان به بیان خصایص دانشجویان اشاره می کنیم:

در دوران‌های مختلف، در طول انقلاب، حوادث گوناگون، لحظه‌های حساس و خطیر، حضور دانشجویان مؤمن، متعهد، عدالتخواه و باگذشت توانسته فضا را در جهت صحیح هدایت کند. برداشت من از جنبش دانشجویی، ضد استکباری، ضد فساد، ضد اشرافی‌گری، ضد حاکمیت تجمل‌گرایانه و زورگویانه و ضد گرایش‌های انحرافی است؛ اینها خصوصیات جنبش دانشجویی است که در همه‌ این سال‌ها، حضور دانشجویان در این صحنه‌ها، حضوری فعال و مؤثر بوده است. دانشجوها همواره گفتمان‌ساز بوده‌اند، فضای فکری ساخته‌اند، گفتمان‌های سیاسی و انقلابی را در جامعه حاکم کرده‌اند.

البته من قضاوتم روی بدنه‌ دانشجوست. نه تعجب می‌کنیم، نه انکار می‌کنیم؛ اما بدنه‌ دانشجویی، طبیعت کار دانشجویی و روحیه‌ دانشجویی، ضد ظلم و استکبار است، ضد سلطه‌ خارجی است، عاشق آرمان‌های بزرگ است و امیدوار به رسیدن به این آرمان‌هاست. در واقع حضور قشر جوان، به خصوص دانشجو، موتور حرکت یک جامعه است.

یک جمله هم در باب تشکل‌های دانشجویی عرض کنم. البته منظور تشکل‌های سیاسی، اجتماعی دانشجویان است؛ تشکل‌های علمی، بحث دیگری دارد. تشکل‌های دانشجویی بدون تردید نقش‌آفرین‌اند. منتها باید توجه داشت که تشکل دانشجویی با حزب فرق دارد. احزاب و سازمان‌های سیاسی در وضع رایج و متعارف عالم، تشکیلاتی هستند که برای رسیدن به قدرت به وجود آمده‌اند.

تشکل‌های دانشجویی مطلقاً برای این به وجود نمی آیند و نمی‌خواهند قدرت را در دست بگیرند. تشکل‌های دانشجویی برای رسیدن آرمان‌ها به وجود می‌آیند که فراتر از مسئله‌ به قدرت رسیدن و حکومت را به دست گرفتن، است. البته احزاب بدشان نمی‌آید که از این مجموعه‌های دانشجویی برای رسیدن به قدرت استفاده کنند. به نظر ما این، روا نیست و خودِ دانشجوها باید به این توجه داشته باشند. احزاب می خواهند قدرت کسب کنند. دانشجوها غالباً با فعالیت‌های دانشجویی، جان خودشان، توان خودشان، نشاط خودشان را مایه می گذارند و چیزی تقدیم می‌کنند؛ آن جایی که لازم بشود، جان را تقدیم می‌کنند؛ کما اینکه دیدید.

ضمناً تشکل‌های دانشجویی فرصتی هم برای دانشجو ایجاد می‌کند برای کار دسته‌جمعی. من به کار دسته‌جمعی اعتقاد دارم و این را نیاز دانشجو می‌دانم؛ کسب مهارت‌های گوناگون؛ مهارت‌های سیاسی، اجتماعی. و شما جوانان عزیز توجه داشته باشید؛ چه برادرها، چه خواهرها، که دانشجو محاط به انواع خدعه‌ها و گرداب‌های گوناگون است؛ محاط به انواع خطرهاست. در کشور ما لااقل اینجور است. یکی از اهداف توطئه‌های استکباری در کشور ما، بلاشک دانشجوها هستند.

علتش هم معلوم است؛ در کشور ما نسبت جوان، نسبت بسیار بالایی است، نسبت دانشجو هم نسبت بالایی است و دانشجو نقش‌آفرین است؛ هم در زمینه‌های علمی، هم در زمینه‌های سیاسی. آن کسانی که برای این کشور و برای این ملت خوابهایی دیده‌اند، ناچارند روی دانشجوی ایرانی سرمایه‌گذاری کنند. تشکل‌ها می توانند مصونیت‌بخش باشند؛ می توانند دانشجو را از افتادن در گرداب‌های مختلف و منجلاب‌های مختلف نجات دهند و حفظ کنند. مسئولین تشکل‌ها که نام‌های مختلفی دارند و با عنوان‌های مختلفی کار می‌کنند، باید همه در این هدف، خودشان را سهیم بدانند و آن هم کمک به دانشجوست. دیگر اینکه، تشکل‌های دانشجویی مواظب باشند هدف‌هایشان را گم نکنند. البته تشکل‌ها از بدنه‌ی دانشجویی هم خودشان را نباید جدا کنند؛ یعنی اینجور نباشد که تشکل، موجب تقسیم دانشجوها بشود. به دانشجوها نزدیک باشند.

در این زمینه، دکتر محمد اسحاقی معاون برنامه ریزی و هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: قشر علمی و دانشگاهی ما ظرفیت ها و پتانسیل های فراوانی در زمینه های فرهنگی و مذهبی دارا هستند و جامعه دانشجویی ما در طول دوران انقلاب اسلامی رسالت های بزرگی را در مقاطع مختلف داشته است و بسیاری از مسئولیت های علمی و فرهنگی را در اتفاقات بزرگ کشور بر دوش کشیده است و همچنین دستاوردهای چشم گیری در این حوزه داشته است.

وی ادامه داد: در حال حاضر که در دوران شکوفایی علم، فناوری و نوآوری در کشور هستیم هم با سازماندهی و برنامه ریزی این امکان وجود دارد که جامعه دانشگاهی ما، علی رغم تمام چالش ها و کمبودهایی که وجود دارد بتواند نقش پراهمیتی را در زمانه خویش ایفا کند. در واقع یک دانشجوی انقلابی واقعی باید دانشجوی زمانه خودش باشد و اطلاعات و آگاهی های خود را با توجه به شرایط موجود به روز رسانی کند.

اسحاقی افزود: در این راستا، اولین موضوع آگاهی و شناخت از وضعیت مذهبی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور، منطقه و جهان و همچنین چالش هایی که در این حوزه وجود دارد در کنار کسب علم و دانش است تا بتواند نقش مهمی را به عنوان یک دانشجو در پیشرفت فرهنگی و اجتماعی جامعه و کشور خویش داشته باشد و ملتی همواره بیدار خواهد بود.

وی تصریح کرد: خوشبختانه مزیتی که دانشگاه های کشور ما دارند این است که در کنار آموزش و یادگیری علم و دانش به تهذیب و تزکیه و همچنین سلامت فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به خصوص قشر جوان توجه دارد و در راستای خودسازی، ترویج فرهنگ اسلامی و هویت ملی که امروزه تمامی سازمان ها، رسانه ها، شبکه های اجتماعی سعی در تخریب و تضعیف باور ها و مولفه های هویت ایرانی و اسلامی مردم و به خصوص قشر جوان و دانشجوی کشور هستند.

اسحاقی در ادامه گفت: هرچند که در این عرصه، چالش ها و کمبودهایی نیز وجود دارد؛ اما وجود این چالش ها به معنای عدم برون رفت و فائق آمدن از آن ها نیست بلکه برای این که از این چالش ها و نقاط ضعف که در فرهنگ پذیری و همچنین ارتقای هویت ملی و ارزش های اسلامی وجود دارد می تواند به عنوان یک فرصت هم تلقی شود و بر اساس ان گام های موثرتری برداریم.

وی بیان کرد: محور دیگری که در این زمینه وجود دارد، پیوند بین دانشگاه و جامعه است؛ زیرا دانشجویان به دلیل این که باید از محیطی مانند خانواده و مدرسه به محیط علمی و دانشگاهی ورود پیدا می کنند با آشنایی و شناخت از این محیط، زمینه مناسبی برای انتقال مسائل جامعه به دانشگاه و کارآمدی دانشگاه و مراکز آموزش عالی، انتقال مشکلات و پیچیدگی هایی که در جامعه و بخش های مختلف آن وجود دارد می تواند به عنوان یه مزیت بزرگ برای انتقال این مشکلات و نیازها به جامعه علمی در کلاس ها و مراکز پژوهشی شود و با مشارکت و ارتباطی که با استادان پیدا می کنند، صاحبان دانش نسبت به حل معضلات و پاسخ دادن به نیازها در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی، صنعتی و... که با توجه به آمایش سرزمین اقدام کنند.

اسحاقی افزود: بنابراین چالش هایی که ممکن است جوان امروز ما با آن مواجه شود بخشی از آن مربوط به چالش های هویتی و اعتقادی است که با تقویت ارزش ها و تبدیل آن به هنجارها و رفتارها می تواند نقش آفرینی موثری داشته باشد. به این ترتیب، نظام علمی و دانشگاهی در کشور اسلامی متفاوت از دانشگاه های نظام های دیگر است و بارزترین ویژگی این است که دانشگاه نسبت به تقویت مولفه های فرهنگی و هویتی و برطرف کردن ضعف های فرهنگی ، نقش مهمی را ایفا می کند و در واقع دانشجو به یک شخصیت قوام یافته فرهنگی برسد که در مواجهه با انواع تهاجمات مختلف تبلیغاتی و رسانه ای می تواند به روشنگری ملی و دینی اقشار دیگر جامعه نیز کمک کند.

وی اظهار داشت: همچنین مجهز شدن و مسلح شدن به علوم و مهارت های حل مسائل کشور است به این معنی که مطالعه و تحقیقی که در دانشگاه انجام می شود باید متناسب با نیازها و چالش های جامعه و در راستای حل آن ها باشد. در واقع با این هدف وارد کلاس درس و محیط دانشگاه شود که موضوعی که روی آن کار می کند برای حل مشکل و همچون یک عبادت تلقی گردد.

اسحاقی در پایان تاکید کرد: در نتیجه تلفیق این دو معقوله یعنی بحث هویتی و ارزشی و فرهنگی که به بعد روحی، روانی و معنوی می پردازد و همچنین بعد دوم که کارآمدی و اثربخشی این آموزش ها و مهارت ها اگر در کنار هم قرار گیرد، مشکلات و چالش های جامعه علمی و دانشگاهی به ویژه اشتغال را برطرف خواهد کرد.

در ادامه حجت الله ذاکر معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: علی رغم کم کاری که در دوره گذشته در مقوله فرهنگ و مباحث معرفتی در دانشگاه های سراسر کشور به ویژه دانشگاه آزاد اسلامی رخ داده است، در دوره جدید با فعالیت هایی و برنامه ریزی هایی که صورت گرفته است و همچنین سند راهبردی فرهنگی، توجه ویژه به تشکل های دانشجویی با عنایت دقیق به گزینش نیروهای فرهنگی و همچنین جلسات مکرری برای توانمند سازی نیروهای فرهنگی برگزار شده است.

وی افزود: با رویکرد جدیدی که در دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده است، شاهد فعالیت مثبت و چشم گیری در این زمینه بوده ایم. باید این نکته را هم بدانیم که تحول زمان‌بر است و سعی داریم با برنامه ریزی ها کوتاه مدت هم دستاورد جدیدی در این خصوص به‌دست آوریم و هم بستری مناسب برای اهداف بلند مدت خویش فراهم آوریم. با توجه به تفاهم نامه ای که دانشگاه آزاد اسلامی با نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری مبنی بر ایجاد دفاتر بیشتر نمایندگی نهاد در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد منعقد کرده است، قطعا با استقرار این دفاتر در برخی از واحدهای بزرگ و جامع، کارهای معرفتی بهتر و بیشتری انجام خواهد شد.

کوثر سعید زاده عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: می توان گفت تحولات فرهنگی و اعتقادی دانشجویان در دوره های مختلف و بنا به اقتضائات زمانی، متفاوت بوده است و نمی‌توان سیر یکسانی برای آن در نظر گرفت؛ اما مشخصاً چیزی که از دانشجو و جریان دانشجویی انتظار می‌رفت و می رود، این است که خودش باید پیشرو باشد نه این که همراه با سیل حوادث و جریانات پیش برود و بخواهد در این راه به مردم هم کمک کند.

عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال اگر دانشجوی ما با پایه و اساس زندگی غربی و تفکرات غربی رشد یابد و در این فضا تنفس کند، آیا باید انتظار تاثیرگذاری از همچین شخصی را داشت؟ بی شک مهم‌ترین و والاترین عنصری که در ساخت هر جامعه انسانی دخالت دارد فرهنگ است. اگر فرهنگ جامعه به سوی تضاد با آرمان ها برود، به ناچار ابعاد دیگر جامعه نیز به آن سو خواهد رفت. وقتی که در یک جامعه دینی، اشرافی‌گری و مانور تجمل فرهنگ جامعه شود، آن هم زمانی که عده قابل توجهی از افراد آن جامعه در فقر دست و پا می زنند‌، دیگر نمی توان از آن جامعه تعالی و پیشرفت و اوج گرفتن را انتظار داشت.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم به طور دقیق تر روند ورود دانشجویان دغدغه مند، نخبگان و کارشناسان جامعه علمی واقعی را در تحولات فرهنگی ارزیابی کنیم، شاید بهتر باشد به جای لیست کردن گزارش فعالیت ها، حرکت ها، جنبش ها، پویش ها و اقدام ها، به خروجی آن در بطن اجتماع توجه کنیم.

سعیدزاده تصریح کرد: همانطور که واضح است در سال های اخیر با وجود اینکه دست های قدرتمند قابل توجهی برای خنثی سازی «تحرکات ضد فرهنگ و توسعه غربی» در جامعه تلاش کردند؛ اما جریان دائمی مطالبه دانشجویان هوشیار و اهل مطالعه توانست به طور موفقیت آمیزی گفتمان عدالت طلبی را در جامعه بیدار و تثبیت کند، به نحوی که این مطالبه از ابزاری برای سوء استفاده ضد انقلاب خارج شده و در مسیر «دلسوزان انقلاب اسلامی» قرار گرفته است؛ آن هایی که خودشان را از چرخه سرمایه سالاری و تبعیض جدا کرده اند و به دنبال ایجاد جامعه ای با فرهنگ اسلامی حقیقی هستند نه فقط با پوسته ای از شعارها و ارزش های مطلوب.

وی افزود: در این راه هزینه های بسیاری برای دانشجویان ارزشی و تمام دانشجویان دغدغه مند در راستای مطالبه فرهنگ عدالت ایجاد شد؛ اما امید داریم که خروجی این جریان این باشد که نظام تقلیدی سرمایه سالاری و خاندان سالاری غربی که به صورت محسوسی عملکرد صاحب قدرت را در بر گرفته است، رو به فروپاشی برود و سیره علوی امامین انقلاب بر جامعه حکم فرما شود و این تلاش تا تقدیم عَلَم جامعه اسلامی به دستان مبارک حضرت حجت(عج) برای دستیابی به تمدن اسلامی، تا روز ظهور ادامه خواهد داشت.

بنابراین با رصد، پالایش و پایش برنامه ها چشم انداز خوبی در حوزه فرهنگی پیش بینی می کنیم و روند این تحولات فرهنگی و دانشجویی را تا به امروز مثبت ارزیابی می کنیم. قطعا بیشترین تاثیر در زمینه فرهنگی و اعتقادی توسط استادان دانشگاه ها گذاشته می شود چون این قشر سالیان سال در این عرصه فعالیت دارند و اگر بتوانیم از جهات دینی، مذهبی، فرهنگی و سیاسی توانمندسازی استادان را انجام دهیم، تاثیر انتقال این مفاهیم از سوی استادان بر دانشجویان می تواند بسیار موثر واقع شود.

پس در وهله اول توانمندسازی استادان در حوزه های فرهنگی و اعتقادی یکی از مباحث پر اهمیت است و در وهله دوم مشارکت دانشجویان در اجرای برنامه های فرهنگی و مذهبی توسط تشکل ها و انجمن های مختلف در این زمینه تاثیرگذار خواهد بود.

اگر نظام آموزشی ما از یک طرف و دانشجو و استاد از طرف دیگر کلاس درس و مباحث علمی و آموزشی را متناسب با ظرفیت ها، نیازها و ضرورت های موجود در اجتماع، اقتصاد و صنعت تعریف و تبیین کنند، هیچ دانشجویی پس از فارغ التحصیلی مشکل اشتغال و بیکاری نخواهد داشت. در این راستا لازم است دانشگاه های ما به مراکز مهارت محور و کارآفرین تبدیل شوند و در کنار تمام افتخارات و توفیقاتی که جریان دانشجویی از دوران پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون داشته است و در آستانه ورود به دهه پنجم انقلاب اسلامی است بتواند پیشرفت های بیشتری را درعرصه های فرهنگی و پژوهشی داشته باشد.

با تمام این تفاسیر، خود دانشجو باید بتواند در کنار تحصیل علم و دانش و پیشرفت در این مسیر، فرهنگ اسلامی و انقلابی خود را نیز تقویت کند و تمام تلاش خود را در ترویج این فرهنگ ها و ارزش ها، نه در بین جوانان و دانشجویان سراسر کشور بلکه به تمامی دانشجویان عدالت طلب و آزادی خواه دنیا به کار گیرد.

نویسنده: دکتر رضا واعظی

انتهای پیام/