به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، پژوهش امری لازم و حیاتی برای توسعه یک کشور است تا جایی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وقت و هزینه بسیاری را به این امر اختصاص دادند که بدون شک یکی از عوامل توسعه یافتگی اهمیت به جایگاه پژوهش است البته پژوهشهای صرف، راهکاری مناسب برای خلق نوآوری و تحول نخواهد بود بلکه پژوهشهای کاربردی است که منجر به خلق ثروت میشود و در صنایع و سازمانهای مختلف کاربرد داشته و سر آغازی برای تحول بنیادین در توسعه یک جامعه خواهد بود.
اگر یک کشوری به اهمیت و جایگاه پژوهش پی ببرد قطعا میتواند پایههای استحکام اقتصاد دانش بنیان را به وجود آورده و با قدرت، مدیریت بحرانهای اقتصادی را به دست گیرد. در واقع نتیجه بخشی در امر پژوهش امری زمان بر است که نیازمند حمایت همه جانبه مسئولان یک کشور است. اگر پژوهشگران دلگرم و امیدوار به آینده باشند با جدیت بیشتری قدم در امور پژوهشی مرتبط با حل مسائل کشور گذاشته و به این ترتیب بسیاری از مسائل کشور حل میشود و علم و پژوهش در راستای توسعه و خدمت به جامعه قرار میگیرد و این آغازی بر سلطه صحیح علم بر تمام احوالات یک کشور میباشد که شروعی برای توسعه و تحول بنیادین و به دنبال آن ثروت آفرینی است. در همین راستا و به جهت بررسی جایگاه پژوهش در کشور به بررسی اهمیت پژوهش از دیدگاه مقام معظم رهبری پرداختیم که مشروح آن به شرح زیر است:
هدف گذاری در پژوهش
اهمیت جایگاه پژوهش به اندازهای است که رهبر معظم انقلاب با نگاهی تیز بینانه نسبت به تاثیر پژوهش در توسعه و تحول جامعه بر این مسأله تاکید دارند که در امر پژوهش، باید اهداف مشخص باشد و بدون التفات به هدف، قدمی برداشته نشود. ایشان درباره هدفگذاری در امر پژوهش فرمودهاند: شما هدف را بر این مبنا قرار دهید که ملت و کشور شما در یک دورهای بتواند مرجع علمی و فناوری در همه دنیا باشد. شما کاری کنید که در یک دورههایی هر دانشمندی اگر بخواهد به آخرین فراوردههای علمی دست پیدا کند، ناچار باشد زبان فارسی را، که شما اثرتان را به زبان فارسی نوشته اید، یاد بگیرد. همچنان که امروز شما برای دستیابی به فلان علم مجبورید فلان زبان را یاد بگیرید تا بتوانید کتاب مرجع را پیدا کنید و بخوانید، باید کاری کنید که در آینده ایران نیز یک چنین وضعی پیدا کند و بدانید که اگر اراده کنید قطعا میتوانید به تمام این اهداف دست یابید.
همچنین ایشان درباره نوع نگاه به پژوهش درکشور فرمودهاند: شما برای خودتان یک نقش تاریخی و ملی تعریف کنید، نه یک نقش شخصی. وقتی انسانی نقش شخصی برای خودش تعریف می کند، هدف او این می شود که به آن ثروت برسد، به شهرت برسد، همه او را بشناسند، همه او را احترام کنند، این می شود هدف. به این چیزها هم که رسید، دیگر کاری ندارد، انگیزهای برایش باقی نمیماند. اما انسان وقتی برای خودش یک نقش ملی، یک نقش تاریخی تعریف کرد، وضع فرق می کند. شما باید آینده و تاریخ کشور را در نظر بگیرید و ببینید این ملت به کجا باید برسد و شما امروز در کجای این چرخه و این ریل عظیم قرار دارید.
کاربردی و عملی بودن پژوهشها
یکی از مهمترین دستاوردهای امور پژوهشی کاربردی شدن آن در صنایع و حل مسائل مختلف کشور است با توجه به اهمیت پژوهشهای کاربردی در توسعه یک کشور، مقام معظم رهبری به عملی شدن پژوهشها تاکید داشته و معتقدند که پژوهش و تحقیق باید به میدان عمل وارد شود و از کنج کتابخانهها بیرون بیاید. ایشان در خصوص پایاننامههایی که به رشته تحریر در میآید، فرمودهاند: ساعتهای بسیار ذی قیمتی صرف تهیه یک پایان نامه یا یک پژوهش در دانشگاه میشود. اما نکته مهم اینجاست که آیا گزینش این عناوین، حساب شده و در جهت نیازهای کشور بوده یا محصول پژوهش و تحقیقی که استاد و دانشجو مشترکا و به طور دسته جمعی انجام دادهاند، به مرحله اجرا میرسد.
تاکید ایشان بر کاربردی و عملی بودن پژوهشها به گونهای است که در صورت کاربردی نبودن و عملیاتی نگشتن تحقیقات، آن را اتلاف وقت و هزینه میدانند. از اینجاست که مقام معظم رهبری به بحث تولید علم نظر میکنند و بسنده کردن به آموختههای دیگران را مورد نقد قرار میدهند و معتقدند به جای حفظ کردن حرفها و گفتهها و نوشتههایی که معلوم نیست چقدر فایده داشته باشد و درگیر کردن ذهن جوانان به چیزی که غیر لازم است، باید فکر کرد، باید افراد برگزیده و شاخص بنشینند نظامی را طراحی کنند که جوان ما میل به پژوهش، تعمق و تحقیق پیدا کند.
اهمیت تولید علم
ایشان تولید علم را دغدغه اصلی در امر پژوهش میدانند و درباره اهمیت تولید علم فرمودهاند: آنچه مهم است، تولید علم است. تولید علم یعنی شکستن مرزهای علم و پیشرفت کردن که با تحصیل علم و تبحّر در علوم تفاوت دارد. نه اینکه به دومی نیاز نیست، اما دومی کافی نیست. اینکه نوشته و تحقیق و فرآوردههای ذهن دانشمندان در زمینه علوم مختلف، چه علوم انسانی، چه علوم تجربی بیاید و خوب دانسته شود و همینها محور تشخیص و معرفت نهایی انسان شود، چیز مطلوبی نیست، ما میبینیم که در زمینههای مختلف تحقیق و پژوهش و رسیدن به نظریه در دنیای مادی و دنیای غرب، مبنای قابل قبول و مورد اعتماد نبوده، بخصوص در زمینه علوم انسانی که در علوم تجربی و در فناوری هم اثر خودش را نشان می دهد. آنچه مسلم است، مقام معظم رهبری با التفات بر امر پژوهش، بر مولفههایی انگشت می نهند که التفات بدان می تواند گرههای بسیاری را بگشاید. توجه به این مولفهها میتواند به رشد و کاربردی تر شدن امر پژوهش بینجامد.
اهمیت پژوهش در جایگاه جهانی
مقام معظم رهبری در بخشی از سخنان خود در دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور که در تاریخ ۶/آبان/۸۸ برگزار شد درباره اقتدار علمی در کشور فرمودهاند: پول فی نفسه اقتدار نمیآورد. دانش است که اقتدار میآورد. امروز اگر آمریکا پیشرفت علمی نداشت، نمیتوانست در دنیا زورگوئی کند و در همه مسائل عالم دخالت کند. ثروت هم اگر به دست میآید از ناحیه علم است بنابراین باید برای توسعه علم جایگاه ویژهای قائل شویم. من سالهاست روی مسئلهی علم، تحقیق، پژوهش، پیشرفت، نوآوری، شکستن مرزهای علمی موجود تکیه میکنم زیرا بدون انواع دانش، اقتدار کشور امکانپذیر نیست.
ایشان در دیدار رؤسای دانشگاهها، پژوهشگاهها، مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری که در تاریخ۲۰/آبان/۹۴ برگزار شد با تاکید بر اهمیت پژوهش در کشور فرمودهاند: پژوهش جایگاه مهمی در کشور دارد. البتّه پژوهشگاههای خوب در سطح کشور داریم امّا خود دانشگاهها باید پژوهشمحور باشند؛ پژوهشگاه و پژوهشکده درست کنند. ما اگر تحقیق را جدی نگیریم، باز سالهای متمادی بایستی چشم به منابع خارجی بدوزیم و منتظر بمانیم که یک نفر در یک گوشه دنیا تحقیقی بکند و ما از او یا از آثار تألیفی بر اساس تحقیق او استفاده کنیم و اینجا آموزش بدهیم. این نمیشود؛ این وابستگی است؛ من بارها گفتهام که ما از شاگردی ننگمان نمیکند که شاگردی کنیم؛ استاد پیدا بشود، ما پیش او شاگردی میکنیم؛ اما از این ننگمان میشود که همیشه و در همه موارد شاگرد و وابسته به بیگانگان باقی بمانیم.
آنچه مسلم است، توسعه دانش و پژوهش به قدری حائز اهمیت است که تمامی ابرقدرتهای دنیا در سایه توسعه علم و پژوهش حاکم بر جهان شدهاند. زمانی که یک ملتی توسعه دستاوردهای پژوهشی خویش را ارج نهد علاوه بر کسب منزلت جهانی نیازها و مسائل خود را حل کرده و مرجعی برای امور پژوهشی و علمی در جهان خواهد شد و توسعه پژوهش به صورت کاربردی باعث درآمدزایی و ثروت آفرینی خواهد شد که گام مهم پیشرفت همه جانبه در هر کشور است.
مساله پژوهش به قدری مهم و ضروری محسوب میشود و در تمام دنیا، مورد توجه سران و رهبران کشورهای پیشرفته قرار گرفته است که امروز با تکیه بر پژوهش و کاربرد آن در امور مختلف ابرقدرت جهان شدند.
با توجه به نقش سازنده پژوهش، رهبر فرزانه انقلاب نیز نگاه ویژهای به این مساله دارند و بارها خطاب به نخبگان و پژوهشگران نسبت به اهمیت این امر تاکید کردند که قطعا توجه به این امر با در نظر گرفتن نگاه والای ایشان در کنار حمایتهای مسئولان امور پژوهشی کشور منجر به کاربردی شدن پژوهش خواهد شد.
در راستای توسعه پژوهشهای کاربردی در کشور، دانشگاه آزاد اسلامی سامانهای را با عنوان طرح پایش راه اندازی کرده که شبکه یکپارچهای را بین استادان و دانشجویان سراسر کشور به وجود آورده و در نهایت 40 چالش اصلی کشور را تعیین کرده تا موضوع پایاننامههای دانشجویی قرار گیرد و به این ترتیب کمک به حل مسائل کشور کند که قطعا اثر گذاری این سامانه، الگویی برای دیگر مراکز آموزش عالی میشود و در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری، سرآغازی برای توسعه پژوهشهای کاربردی در جهت توسعه و پیشرفت کشور خواهد شد.
انتهای پیام/