ضرورت محاکمه مرتکبین جنایت علیه انسانیت در یمن

مطابق آمار صندوق کودکان ملل متحد(یونیسف) در اوت 2015میلادی، تنها در سه ماه اول جنگ عربستان سعودی علیه یمن یک میلیون و سیصد هزار نفر(1٫3 میلیون) یمنی مجبور به ترک منازل خود شدند.

به گزارش سرویس بین الملل ایسکانیوز به نقل از معاونت برون مرزی صداو سیما حمله گسترده یا نظام مند به همراه اقدامات متعدد خشونت بار، از دیگر عناصر شکل دهنده جنایت علیه انسانیت است.ارتکاب متعدد و گستردگی حملات و اقدامات خشونت بار، از عناصر مهمی است که موجب می شود جنایت، فراتر از جنایت جنگی، جنایت علیه انسانیت شناخته شود. البته تحقق جنایت علیه انسانیت، تنها به وقوع یا اعلام یـک حملـه نظامی بستگی ندارد، بلکه مفهوم حمله، شامل هر نوع بد رفتاری با جمعیت غیر نظامی می ­شود. برای تشخیص عنصر حمله گسترده یا سازمان ­یافته به جمعیتی غیرنظامی، می­ توان به رویه قضائی بین ­المللی موجود استناد کرد. از آن جمله، می ­توان به بند 648 درباره عاملان جنایات ضد انسانیت در دیوان بین المللی کیفری یوگسلاوی سابق اشاره کرد که حمله گسترده را تعرض به جمع کثیری از قربانیان دانسته است.

در جریان مذاکرات مربوط به اساسنامة دیوان بین­ المللی کیفری نیز بر معیارهای گسترده بودن و نظام­ مند بودن حملات و اقدامات خشونت بار علیه غیرنظامیان، در تشخیص جنایت علیه انسانیت تاکید شده است. البته، اگـر تعـداد زیادی از غیرنظامیان، قربانی حتی یک اقدام انفرادی شوند، چنین اقدامی نیز حمله گسترده و جنایت علیه انسانیت محسوب می شود. بـه ­مـوجب بند اول مـاده 7 اساسنامه دیـوان بین ­المللی کیفری، صرفا وجود یـکی از معیارهای گسترده بودن و نظام مند بودن، برای تشخیص تحقق جنایت علیه انسانیت کافی است. این معیارهای تشخیص تحقق جنایت علیه انسانیت، در حملات سعودی به یمن، به وفور مشاهده می شوند. چنانکه گزارش سال 2017 میلادی دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد بیان می کند، از آغاز حملات نظامی سعودی به یمن در مارس سال 2015میلادی بیش از هشت هزار یمنی کشته و پنجاه هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند و همچنین بیش از بیست و دو میلیون نفر به کمک­ های انسانی نیازمند هستند. به این آمارها، پیامدهای تداوم حملات جنایتکارانه سعودی به یمن در سال ۲۰۱۸ نیز باید افزوده شود.

بر اساس اصول حقوق بین الملل، مشخص بودن مرتکبین جنایات علیه انسانیت، از دیگر عناصر تشخیص تحقق این نوع جنایات است.در نتیجه چند سال جنگ سعودی ضد یمن، قریب به یقین، مشخص شده است که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، یکی از مهم ترین مرتکبین جنایات علیه انسانیت در یمن است. براساس گزارش نشریه گاردین چاپ انگلیس، عربستان سعودی در سایه سهل­ انگاری کامل غرب، مرتکب یکی از وحشتناک­ ترین مجموعه جنایت­ ها علیه انسانیت شده است. این گزارش تاکید دارد که مجرم اصلی فاجعه انسانی در یمن، محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر جنگ عربستان سعودی است. چراکه، این شاهزاده جوان، فردی است که در واقع، خط مشی پادشاهی سعودی را تعیین می­ کند و هم اوست که جنگ یمن را راه­ اندازی کرد. همچنین عبدالرحمن السدیس امام و خطیب مسجدالحرام که نماینده رسمی پادشاه سعودی است و جنایات این رژیم در یمن را توجیه شرعی می کند، از دیگر مرتکبین جنایات ضد بشری در یمن است. دولت­ های حامی عربستان سعودی نیز بی شک در بروز این جنایات در یمن شریک هستند و می توان براساس ادله حقوقی، علیه رهبران این دولت ها نیز بخاطر کمک به وقوع جنایات علیه انسانیت در یمن اقامه دعوا کرد.

متاسفانه دولت های کشورهای برجسته غرب، تجاوزنظامی و حملات وحشیانه و ضدانسانی عربستان سعودی به یمن را نادیده گرفته اند. زیرا، عربستان سعودی مهمترین خریدار سلاح­ های ساخت آن ها است. این در حالی است که سازمان ملل متحد، بحران انسانی یمن را بدترین بحران انسانی در جهان خوانده و عربستان سعودی را بخاطر جلوگیری از رسیدن کمک ­های بین ­المللی به مردم یمن نکوهش کرده است. در این خصوص، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران می گوید : "دولت ایالات متحده با موضع گیری در حمایت از محاصره عربستان سعودی ضد یمن، خود را در جنایات جنگی رژیم سعودی علیه مردم بی‌ گناه و مظلوم یمن شریک کرده است و بی‌ شک با پذیرش این مسئولیت باید پاسخگوی تمامی این جنایات ضد بشری باشد. وزیر امور خارجه آمریکا به‌ خوبی و بهتر از دیگران می‌ داند که دولت سعودی همواره و به‌ جد، تمامی تلاش‌های به عمل آمده برای برقراری آتش‌ بس در یمن را با شکست مواجه کرده و ناکام گذاشته است."

علاوه بر عناصر مادی و ملموس دلالت کننده بر وقوع جنایت علیه انسانیت، یعنی وجود جمعیت غیرنظامی هدف حمله، حمله گسترده و نظام مند و مشخص بودن مرتکبین، علم و آگاهی داشتن مرتکبین نیز به عنوان عنصر معنوی وقوع جرم، برای احراز تحقق جنایت علیه انسانیت ضروری است. بند اول مادة 7 اساسنامه دیوان بین ­المللی کیفری به این عنصر معنوی وقوع جنایات ضد انسانیت پرداخته است. در اشاره به همین عنصر، سازمان دیده ­بان حقوق بشر تاکید می کند که ائتلاف متجاوز سعودی، عامدانه و براساس آگاهی و علم، مرتکب جنایت در یمن می شود و جنگنده ­های ائتلاف سعودی، هیچ تفاوتی میان اهداف نظامی و غیرنظامی در یمن قائل نیستند. همچنین، حملات سعودی به یمن، شامل تمامی مصادیق جنایت علیه انسانیت از جمله قتل عام، قلع و قمع، شکنجه و آزار مستمر می شود. اقدامات جایتکارانه سعودی در یمن همچنین شامل تمامی مصادیق جنایت ضد آزادی های انسانی، یعنی به بردگی کشیدن، کوچ یا انتقال اجباری جمعیت، حبس کردن، تجاوز جنسی، بردگی جنسی، فاحشگی اجباری، حاملگی اجباری، عقیم کردن اجباری، ناپدید کردن و آپارتاید می شود.

مطابق آمار صندوق کودکان ملل متحد(یونیسف) در اوت 2015میلادی، تنها در سه ماه اول جنگ عربستان سعودی علیه یمن یک میلیون و سیصد هزار نفر(1٫3 میلیون) یمنی مجبور به ترک منازل خود شدند. یونیسف در ژانویه سال2017میلادی نیز اعلام کرد که دست کم دو میلیون و دویست هزار نفر( 2٫2 میلیون )یمنی در داخل این کشور آواره شده اند که نیمی از آنها را کودکان تشکیل می‏ دهند. بر اساس گزارش دیگری از سازمان ملل متحد در اواخر سال ۲۰۱۷ م، 16 میلیون نفر در یمن از دسترسی به آب آشامیدنی پاک محروم ­اند و 900 هزار مورد ابتلا به بیماری وبا گزارش شده است که 2200 نفر از این تعداد جان باخته اند. شامل سلطانف رییس گروه دیدگاه های راهبردی روسیه و جهان اسلام ضمن تاکید بر مسئولیت حقوقی مقامات سعودی و آمریکایی بخاطر جنایات علیه انسانیت در یمن می گوید: "جنایات رژیم عربستان سعودی در یمن و بمباران مراسم سوگواری در صنعا مایه ننگ آمریکا است که هر ساله ده ها میلیارد دلار انواع تسلیحات به این رژیم می فروشد. امروز شاهدیم آمریکا با عوام فریبی از امکان توقف حمایت از عربستان سعودی و متحدانش در تجاوز ناجوانمردانه به یمن سخن می گوید، در حالی که چنین موضع گیری نرمی به هیچ وجه با ابعاد جنایات ضد بشری انجام گرفته در یمن تناسب ندارد. به گفته سلطانف: "این رفتار آمریکا مانند کشورهای غربی هم پیمانش که به هیچ وجه نمی خواهند از ادامه جنایت های ائتلاف عربی در یمن جلوگیری کنند، نشانه استفاده ابزاری آنها از مسائل مربوط به حقوق بشر است. این گونه رفتار بی شرمانه سران کشورهای غربی حاکی از عمق فساد و انحطاط اخلاقی آنهاست و امید بستن به آنها برای اقدامات مثبت بیهوده است. سازمان ملل نیز به بازیچه ای در دست این قدرت ها تبدیل شده و نمی تواند به ماموریت خود به عنوان حافظ صلح و امنیت جهانی عمل کند و بیشتر ادعاهای دبیر کل سازمان ملل مبنی بر تلاش در این مسیر بی اساس است. جایی که منافع قدرت های بزرگ یا صاحبان سرمایه حکم می کند، سازمان ملل سکوت یا موضع گیری نامناسب خواهد کرد."

محمد مرادی تحلیلگر سیاسی ایرانی در امور غرب آسیا نیز با ابراز نگرانی از این وضعیت، در گزارشی تحلیلی به مناسبت چهارمین سال تجاوز به یمن می نویسد: "ائتلاف سعودی در طول سال های گذشته بارها برای شکستن روحیه مقاومت مردم یمن، اماکن مسکونی، بیمارستان ها، زیرساخت های اقتصادی، تاسیسات آب و برق، جاده های مواصلاتی و پل ها، مدارس، بازارها و حتی مساجد را هدف شدیدترین بمباران های هوایی و حملات موشکی قرار داده و هزاران غیر نظامی و زن و کودک و کهنسال در جریان این حملات کشته و ده ها هزار نفر هم معلول شده اند. با توجه به این جنایات وسیع و آشکار، آیا هنوز فصل درخواست محاکمه ولیعهد عربستان و هم پیمانانش که یمن را برای اهداف توسعه طلبانه، به ویرانه تبدیل کردند و هزاران انسان بیگناه را به شهادت رساندند، فرا نرسیده است؟" با تداوم شرایط فاجعه بار کنونی، طبیعی است که در سراسر جهان درخواست ها برای محاکمه عاملان جنایات علیه انسانیت در یمن هر روز بیشتر و جدی تر شود و شرایط ذهنی عمومی را برای تشکیل دادگاه کیفری محاکمه مقامات سعودی فراهم نماید.

کد خبر: 989786

وب گردی

وب گردی