به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، امتحانات پایان ترم نیم فصل اول نزدیک است، به چشم برهم زدنی سه ماه از سال تحصیلی گذشته و بسیاری از دانشجویان هنوز باور نکرده اند زمان زیادی تا آغاز فصل امتحانات باقی نمانده است. بخش قابل توجهی از جوانانی که در ترم های نخستین دوره های کاردانی و کارشناسی به سر می برند، ذهنیتی «مدرسه ای» نسبت به تحصیل دارند و تصور می کنند با همان شیوه دوران راهنمایی و دبیرستان می توانند از پس دروس بربیایند؛ اما در واحدهای تخصصی به مشکل می‌خورند.
* تفاوت شیوه مطالعه مدرسه‌ای و دانشگاهی
«استاتیک»، درسی آشنا برای رشته های مهندسی است، استادان این درس اعتقاد دارند «استاتیک»، دروازه مهندسی محسوب می شود و دانشجو برای حل مسائل و درک دروس پس‌نیاز باید حالات تعادل، ایستایی و استاتیکی را به خوبی بفهمد؛ اما بسیاری از دانشجویان تازه‌وارد با وجود کسب نمرات بالا در درس های ریاضی و فیزیک دبیرستان، در «استاتیک» به مشکل می خورند و گاهی چند بار مجبور می شوند این درس را از نو بردارند. این اتفاق در درس های تخصصی دیگر هم رخ می دهد که مشاوران آموزشی، دلیلش را ناآشنایی دانشجویان با شیوه مطالعه متفاوت دروس دانشگاهی می دانند. برخی از دانشجویان وقتی با چنین چالش بزرگی مواجه می شوند و در فاصله چند روز مانده به امتحان، خود را عاجز از حل مسائل درسی می بینند، روی به سیستم «شب امتحانی» آورده و سعی می کنند با شب‌بیداری و مرور کلی سرفصل ها، حداقل به نمره قبولی دست یابند؛ ولی کار ساده ای پیش روی آنها نیست.
* بیداری در شب امتحان به هر قیمتی
مدت‌هاست دانشجویانِ عادت کرده به سیستم «شب امتحانی» از روش های مختلفی برای غلبه بر خواب آلودگی استفاده می‌کنند. در این میان پای قرص ها و داروهای مختلفی به میان می آید که با تبلیغات دروغین، دانشجویان را به دام خود می کشد؛ قرص هایی با وعده رفع احساس خواب آلودگی، افزایش تمرکز و حتی بالا بردن قدرت یادگیری در خانه های دانشجویی و حتی خوابگاه ها به وفور پیدا می شود. قرص هایی مانند «ترامادول»، «بایومادول» و «ریتالین» از جمله مشهورترین و متأسفانه محبوب ترین قرص ها میان جوانان دانشجوست تا بتوانند سه ماه درس نخواندن را در چند شب، جبران کنند. متیل فنیدات (Methylphenidate) یا ریتالین در سال 1954 به بازار آمد تا افسردگی و خستگی مزمن را درمان کند. در ادامه برای درمان کودکان بیش فعال تجویز شد؛ اما در سال 1998 دانش آموزان و دانشجویان، مشتری ثابتش شدند تا شب های امتحان بیدار بمانند.
* دروازه خطرناک مواد مخدر
البته دانشجویانی که به زعم خودشان ریسک پذیرتر هستند، به مخدرهایی مانند «گُل» و حتی «شیشه» روی می آورند. یکی از دانشجویان فارغ التحصیل رشته عمران درباره تجربه شخصی خود از مصرف قرص به ایسکانیوز، می گوید: «درس من نسبتا خوب بود و جزو شاگردان ممتاز دانشگاه گیلان محسوب می شدم. به دلیل مشکلات شخصی نتوانستم برای امتحان درس «مقاومت مصالح» آماده شوم. من حتی سیگار هم نمی کشیدم، یکی از دوستانم پیشنهاد داد شب امتحان، «ریتالین» بخورم و البته گفت برای تأثیرگذاری بیشتر، دو قرص استفاده کنم. تا چند ساعت احساس آرامش و تمرکز داشتم و هیچ استرسی احساس نمی کردم اما نیمه های شب، ناگهان حالم بد شد و دچار تهوع شدید شدم، بستری شده و جلسه امتحان را هم از دست دادم».
* دانشجوی باهوش در معرض خطر بیشتری است
دکتر آذرخش مکری، روانپزشک، استادیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون آموزشی مرکز ملی مطالعات اعتیاد در این باره به ایسکانیوز، گفت: «یکی از عوارض جدی این اتفاق، اعتیادی است که البته جوان دانشجو نمی خواهد بپذیرد و به عنوان یک اتفاق زودگذر به آن نگاه می کند. واقعه بدتری که رخ می دهد، افسردگی بعد از اعتیاد است. وقتی جسم و روح دیگر ماده شادی آور و افزایش دهنده تمرکز را دریافت نمی کند، واکنشی منفی نشان می دهد و حتی مانند گذشته به زندگی، نگاه نمی کند.»
وی ادامه داد: «متأسفانه اغلب دانشجویان در ترم های اول، هنوز در فضای دبیرستان هستند و تصور می کنند اگر در مدارس نمونه و استعدادهای درخشان درس خوانده باشند، می توانند با تکیه بر هوش خود واحدهای درسی دانشگاه را هم با موفقیت پشت سر بگذارند؛ اما وقتی با تفاوت فضا مواجه شدند، دچار سردرگمی می شوند و در حقیقت در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. در این شرایط دانشجو باید خود را با شرایط جدید وفق دهد و به صورت جدی از مشاوره‌های روان شناسی بهره ببرد. در این وضعیت دانشجو با دوگانگی روبه‌رو خواهد شد، وقتی به ایام امتحان نزدیک می شود، می بیند دیگر درس خواندن در شب امتحان مثل زمان مدرسه جواب نمی دهد، اینجاست که از موادی برای افزایش تمرکز و غلبه بر احساس خواب آلودگی استفاده می کنند.»
* درباره قرص‌های شب امتحانی، آگاهی‌سازی نکرده‌ایم
دکتر سامان توکلی، متخصص اعصاب و روان هم در این خصوص به ایسکانیوز، گفت: «متأسفانه جوانان و خانواده های ما به درستی با عوارض و تأثیرات جبران ناپذیر قرص های مشهور به «قرص شب امتحان» آشنا نیستند. در سال های گذشته قرص هایی مانند «ترامادول» و در سال های اخیر «ریتالین» در میان جوانان و حتی نوجوانان رواج پیدا کرده است. متأسفانه آگاهی سازی لازم صورت نگرفته و بچه های‌مان را با خطرات این داروهای مخدر آشنا نکرده ایم».
وی ادامه داد: «دانشجویان تصور می کنند استفاده از این قرص ها برای بازه زمانی نهایتا یک ماهه ضرری ندارد و بعد از پایان امتحانات و پشت سر گذاشتن چند روز کسلی (خماری) به زندگی عادی بازمی گردند اما نمی دانند تأثیرات خانواده «اوپیویید» و «آمفتامین» گاهی تا پایان عمر روی مغز باقی می ماند. وابستگی روحی اجازه نمی دهد دانشجو به زندگی عادی خود بازگردد. اثر مخرب دیگری که کمتر مورد توجه قرار می گیرد، خاطره لذتی است که در ذهن جوان می ماند و حتی بعد از ازدواج هم می خواهد برای رسیدن به آرامش و تمرکز، تجربه اش کند، در نتیجه زندگی فرد یا افراد دیگری هم تحت تأثیر قرار می گیرد».
متخصص اعصاب و روان در پایان گفت: «عوارض جسمی این قرص ها را هم نباید دستکم گرفت. تغییر رنگ پوست، فرورفتگی گونه ها، نارسایی کبدی و کلیوی، زخم معده، اضطراب بی دلیل، اختلال در خواب و پرخاشگری از جمله تأثیراتی است که زندگی فرد را تحت تأثیر منفی قرار می دهد. باید با برگزاری کلاس های مشاوره، دانشجویان را از مضراتش آشنا کرد. همچنین باید به آنها شیوه مطالعه دروس دانشگاهی را آموزش داد تا درس خواندن را به روزهای منتهی به امتحان موکول نکنند».
انتهای پیام/
