نظام پژوهشی اگر مشکل‎گشا نیست، باید بازنگری شود

رئیس موسسه مطالعات بین‎المللی انرژی گفت: اگر نظام پژوهشی نتواند مشکل صنعت نفت را حل کند، باید در اهداف، ماموریت و فرآیندهای کاری خود بازنگری کند.

به گزارش گروه علم و فناوری ایسکانیوز، علی مبینی‎دهکردی افزود: بر اساس مطالعات دورنمای انجام‌شده، اگر روند مصرف انرژی در ایران به همین شکل ادامه یابد، در آینده ما از صادرکننده به واردکننده تبدیل می‌شویم. ما این گونه موارد را مطالعه می‎کنیم و راهکارهای لازم را در اختیار تصمیم‌گیرندگان قرار می‌دهیم.

رئیس موسسه مطالعات بین‎المللی انرژی، ایجاد پل بین علم و صنعت را راه‌حل نتیجه‌گرایی، کاهش هزینه و بهبود کیفیت فعالیت‎های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و دفاعی کشوری دانست و گفت: تحقق این موضوع، نگاه نوآورانه و ساختاردهی و ارتباطات جدید می‎خواهد که در موسسه مطالعات بین‎المللی انرژی در حال برقرار شدن است. به عنوان مثال هم‎اکنون در حال همکاری با یکی از موسسه‎های مطالعات انرژی در اروپا در زمینه کارایی انرژی «Energy efficiency» هستیم. به عبارت دیگر قصد داریم با موسسه‎های علمی و پژوهشی دنیا که نگاه استعماری نداشته باشند، همکاری داشته باشیم.

به گفته وی، هم‎اکنون پروژه‎هایی مانند طرح مطالعاتی تحولات ژئوپلیتیک، تراز هیدروکربوری، دورنمای انرژی کشور، طرح‎های راهبردی شرکت ملی نفت ایران، پروژه رابطه مالی شرکت ملی نفت ایران و دولت، مطالعات بازار آینده گاز، طرح مطالعاتی مدل‎های قیمت‎گذاری گاز در بازار داخل و خارج، بررسی جایگاه صنعت پتروشیمی در اقتصاد ملی با رویکرد اقتصاد مقاومتی، بررسی روش‎های نوین مبادلات مالی ایران با کشورهای دیگر مانند روسیه، هند و چین، مطالعه کشورهای تولیدکننده و مصرف‎کننده نفت و گاز و همسایگان، مطالعات سازمان و ساختار منابع انسانی صنعت نفت ایران و نقشه راه فناوری صنعت نفت کشور در حال بررسی و مطالعه در موسسه مطالعات بین‎المللی انرژی است.

ضرورت برجسته سازی پیامدهای اجتماعی پژوهش

رئیس موسسه مطالعات بین‎المللی انرژی اظهار کرد: هم‎اکنون در صنعت نفت کشور یک نظام ملی نوآوری بخشی شبکه آموزشی - پژوهشی نداریم. به عبارت دیگر، نهادهای علمی، صنعتی و سیاست‎گذار باید در تعامل پویا با یکدیگر باشند. با ایجاد نظام ملی حتی اشخاص حقیقی و حقوقی نیز با یکدیگر آشنا می‎شوند، از این رو پژوهش در صنعت نفت کشور نیازمند بازآرایی نهادی است تا هر نهادی در تعامل با نهاد دیگر در رنکینگ بین‎المللی بتواند خود را بازتعریف کند.

مبینی‎دهکردی افزود: نیاز دیگر این است که باید آثار اجتماعی پژوهش را برجسته‎تر کنیم. هم‎اکنون بر تولید مقاله در نظام‎های علمی و پژوهشی خود تاکید داریم؛ اما باید از علم‌زدگی بپرهیزیم و بکوشیم مشکلات و مسائل خود را مبتنی بر علم حل کنیم. در حقیقت پژوهش باید به ما کمک کند به نتایج موثرتری دست یابیم و با احساس تصمیم‌گیری نکنیم، بلکه با درک مسئله تصمیم‌گیری کنیم.

نگاه تازه دولت دوازدهم به پژوهش و علم

این مقام مسئول تصریح کرد: دولت دوازدهم، رویکردی تازه به موضوع پژوهش و علم دارد؛ اما راهی طولانی در پیش است، زیرا این نگاه جدید نتوانسته خود را تثبیت کند. هم‎اکنون ستادهای علم و فناوری و شرکت‎های دانش‌بنیان با نگاه جدید تشکیل شده در کشور باید خود را با سرعت پیشرفت علم هماهنگ کنند. به عنوان مثال شرکت مکنزی یک شرکت پژوهشی بین‎المللی است که در پنج قاره جهان پیشنهاد تحول و تغییر رادیکال به دیگر موسسات را ارائه می‎دهد؛ اما خود این شرکت در ۱۵۰ سال گذشته هیچ تغییر رادیکالی نداشته و دلیل آن هم وجود مسیر راهبردی انتخابی آنان است.

وی ادامه داد: فرصتی پیدا شد تا با کارکنان ایرانی این شرکت هم‌صحبت شوم. آنها می‎گفتند شرکت مکنزی اعتقاد دارد کارکنان باید یا هر یک سال و نیم ارتقا یابند یا اخراج شوند. به عبارت دیگر، پویایی را درون‌سیستمی کرده است؛ بنابراین نیازمند تغییرات رادیکال نیست. تغییرات سیستم پژوهشی باید با محیط انطباق داشته باشند که متاسفانه در ایران این طور نیست.

این مقام مسئول تصریح کرد: وزیر نفت تلاش کرده است دانشگاه‎ها را درگیر فرآیندهای پژوهشی تولید نفت و گاز کند. جریان مدیریت فناوری در صنعت نفت باید مستمر باشد تا این همکاری با دانشگاه‎ها به بار بنشیند.

مبینی‎دهکردی افزود: پروژه‎های پژوهشی امروزه نباید طولانی باشند، در غیر این صورت نمی‎توانند مشکل صنعت نفت را حل کنند. اعتقاد دارم پژوهشگر و اساسا نظام پژوهشی که نتواند مشکل صنعت نفت را حل کند، باید سریعا در اهداف، ماموریت و فرآیندهای کاری خود بازنگری کند.

وی ادامه داد: در زمینه‎های صنعتی با شرکت‌های خارجی اندکی فاصله داریم. در گام اول برای جبران این فاصله باید ارتباط خود را با ایرانی‌های دانشمند مقیم خارج از کشور قوی‌تر کنیم. در مرحله دوم با کشورهای علاقه‌مند دوره‌ها و کارگاه‌های مشترک (workshop) اجرا کنیم.

وی افزود: صنعت نفت یک صنعت عملیاتی است و پژوهشگران نیز باید خود را با شرایط این صنعت وفق دهند. به عبارت دیگر، اگر یک پژوهشگر مشکل صنعت را با قیمت و کیفیتی بهتر نسبت به خارجی‎ها حل کند، صنعتگر نیز برای استفاده از داخلی‎ها راغب‎تر می‎شود. ایران یک کشور منابع‌پایه است و ساختار اقتصاد ایران برپایه تمرکز روی ارزش‎آفرینی از طریق پژوهش بنا نشده است؛ بنابراین تغییر این رویه با شرایط کنونی ضروری است.

پژوهش‎های تقاضا محور؛ اولویت صنعت نفت

مبینی‎دهکردی در ادامه گفت: هم‎اکنون تلاش می‎کنیم پژوهش‎ها «تقاضا‌محور» باشند تا تلاش‎های پژوهشگران به ارائه راه‌حل منتهی و در زمان کمتر از قبل نتایج به متقاضیان و همکاران صنعت نفت ارائه شود.

رئیس موسسه مطالعات بین‎المللی انرژی افزود: هم‎اکنون رویکرد استفاده از انرژی‎های تجدیدپذیر به جای انرژی‎های هیدروکربوری با جدیت در حال افزایش است، هر چند پیش‎بینی می‎شود تا سال ۲۰۵۰ منابع نفت و گاز همچنان سهم بالایی در تامین انرژی جهان داشته باشند؛ اما این به معنای آن نیست که از هم‎اکنون کشورهای جهان به دنبال منابع جدید نروند.

وی با اشاره به اینکه کشور آلمان هم‎اکنون ۴۵ درصد از انرژی خود را از انرژی‎های تجدیدپذیر تامین می‎کند، گفت: با توجه به شرایط جهانی، برگزاری اجلاس بین‎المللی جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‎ای می‎تواند فرآیند خیزش به سمت انرژی‎های جدید را آسان‌سازی کند.

مبینی‎دهکردی با تاکید بر اینکه ما صنعت نفت و انرژی خود را باید بر اساس این فرضیه‎ها توسعه دهیم، افزود: با توجه به روند مصرف انرژی در ایران، پیش‎بینی می‎شود با وجود مخازن و منابع فراوان هیدروکربوری مجبور به واردات آنها شویم. متاسفانه روزانه ۸۰۰ هزار بشکه معادل نفت، تلفات انرژی در برخی نیروگاه‎ها داریم که با توجه به میزان شدت مصرف، حرکت به سمت استفاده از فناوری جدید، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

انتهای پیام/

کد خبر: 992638

وب گردی

وب گردی