به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، موضوع تحول در علوم انسانی کشور از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون مورد تاکید حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری بوده است. چرا که علوم انسانی به عنوان یکی از اصلی‌ترین علوم در راستای تمدن سازی اسلامی که جزو اهداف انقلاب اسلامی است می تواند نقش بسزایی را ایفا کند.

همان طور که از نام علوم انسانی مشخص است، این علوم با رشد و تعالی انسان و رسیدن به کمال او درهم آمیخته و لذا توجه به آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ با توجه به این موضوع، علوم انسانی باید با موازین الهی و توحیدی همگام باشد و آموزه های غیر توحیدی و شرک آلود همانند سدی از رسیدن انسان به کمال و رشد اخلاق معنوی او جلوگیری می‌کند.

متاسفانه از آغاز قرن نوزدهم و همزمان با انقلاب صنعتی در جوامع غربی و همچنین فاصله کلیساها با دستاوردهای علمی و عدم پاسخگویی آن ها، دانشمندان غربی به شکل قابل توجهی از آموزه های دینی و مذهبی فاصله گرفتند و دین را مانع رشد و پیشرفت بشر تلقی کردند؛ لذا با سرعت هرچه تمام تر از موازین الهی و مذهبی فاصله گرفتند و آموزه های خود را صرفا بر مبنای آزادی و لذت انسان بنا نهادند. به بیان دیگر انسان گرایی جای خود را به توحید و نگرش غیر مادی داد.

بیشتر نظریه پردازان غربی در حوزه علوم انسانی دارای تفکری الحادی و غیر الهی هستند و علم تولید شده در این حوزه را بر مبنایی غیر توحیدی بنا نهاده اند؛ متاسفانه به دلیل عدم توجه مسئولان آموزش عالی در کشورهای اسلامی، این علوم به شکلی قابل توجه در جهان اسلام گسترش پیدا کرده و حتی به عنوان رشته تحصیلی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی تدریس می شود. ایران نیز از این قاعده مستثی نیست و به همین دلیل از ابتدای انقلاب اسلامی تحول در آموزه های علوم انسانی و اسلامی شدن دانشگاه ها مورد توجه حضرت امام(ره)، مقام معظم رهبری و همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است.

چالش های علوم انسانی کشور

پس از انقلاب اسلامی تاکنون، تحول چندانی را در علوم انسانی کشور شاهد نبوده ایم و نظام آموزشی کشور به ترجمه مقالات و کتب نظریه پردازان غربی اکتفا کرده است؛ همچنین تا بدین لحظه موسسه و یا مرکز آموزشی که صرفا به طور اختصاصی به مباحث علوم انسانی بپردازد در کشور وجود ندارد.

از طرفی یکی از اصلی‌ترین دغدغه های فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی موضوع اشتغال است که به یک چالش بزرگ برای این حوزه مبدل شده است؛ مدارس کشور نیز در طول این چند سال توجه چندانی به ارتقا حوزه پرورش نداشته و «آموزش محوری» در مدارس بازار داغ تری را به خود اختصاص داده است.

اما یکی از اصلی ترین چالش ها در حوزه ارتقای علوم انسانی، تحصیلات متولیان این حوزه در کشورهای غربی است؛ موضوعی که شاید در نگاه اول چندان اهمیت نداشته باشد اما به مرور زمان و نگاه دقیق تر متوجه خواهیم شد که عدم تمایل مسئولان نظام آموزشی کشور به دگرگونی و تحول علوم انسانی از کجا آب می‌خورد. شاید بتوان گفت عدم وجود مدیر موفق در جامعه نیز یکی از علل عدم توجه کافی به رشته های مدیریتی که زیر مجموعه علوم انسانی است باشد.

تمامی این مسائل باعث شده است که تحول در علوم انسانی به یک موضوع لاینحل و کم اهمیت برای مسئولان امر مبدل شود؛ موضوعی که اثرات آن تا بدین لحظه نیز به شکل کاملا واضحی قابل لمس است.

در همین راستا، دکتر بهاره نصیری کارشناس علوم انسانی و سواد رسانه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار داشت: «متاسفانه شاخه های مختلف در رشته های علوم انسانی، منحصر به موضوعات نظری و برگرفته از نظریه پردازان غربی است و ما حتی این زحمت را به خودمان نمی دهیم که مصداق های بومی و عینی برای این نظریات ارائه دهیم.

وی افزود: یکی از اصلی ترین مشکلات در این حوزه، عدم مطابقت دیدگاه های علوم انسانی غربی با وضعیت کنونی کشور است که بسیاری از این دیدگاه به دلیل این که با تاخیر وارد کشور می شوند، در بسیاری از مواقع نمی توانند مشکلات اساسی را حل و فصل کند.

نصیری ادامه داد: این موضوع در حالی است که متاسفانه نظریه ای که مربوط به حدود 1 قرن پیش در کشورهای اروپایی است، در دانشگاه های کشور در حال تدریس و آموزش است.

کارشناس علوم انسانی تصریح کرد: در کشور ما هیچ تلاشی برای کاربردی سازی علوم انسانی انجام نمی گیرد و خروجی این علوم در کشور به هیچ وجه ملموس نیست؛ صرفا یک سری آموزش های ابتدایی به دانشجویان داده می شود که در حوزه مباحث ذهنی هست و هیچگاه به مرحله عملیاتی نمی رسد.

وی با اشاره به تدریس معلمان در مدارس گفت: معلمان در مدارس و همچنین استادان در دانشگاه ها در حوزه علوم انسانی خودشان را به روز نکرده اند و صرفا به دانشی که در گذشته داشته اند اکتفا می کنند؛ در حالی که برای تدریس هر واحد درسی نیاز به مطالعه ای 4 ساعته قبل از شروع کلاس وجود دارد تا استاد با مصداق جدید وارد کلاس شود؛ اما متاسفانه این اتفاق در کشور ما رخ نمی دهد.

جای طرح های پژوهشی علوم انسانی در کتابخانه!

نصیری با بیان این که اکثر طرح های پژوهشی در حوزه علوم انسانی به کتابخانه می رود و خاک می‌خورد اذعان داشت: این طرح های پژوهشی هیچ کدام از دغدغه هایی که جامعه با آن ها دست و پنجه نرم می کند را حل نمی کند و کمتر از 10 درصد آن ها وارد بدنه جامعه می شوند و مورد استفاده قرار می گیرند.

این کارشناس تاکید کرد: سخت گیری‌های بی موردی که برخی مواقع برای گرفتن ارتقاء اعمال می شود، باعث شده است که علوم انسانی به سمت کمی‌گرایی برود؛ یعنی به جای آن که کارها به صورت کیفی ارائه شود، صرفا یک پژوهشگر یا عضو هیات علمی به فکر این است که امتیازات لازم را برای ارتقاء کسب کند. ما فقط به فکر این هستیم که طرح های پژوهشی و تعداد مقالات کشور در حوزه علوم انسانی به اندازه باشد و این موضوع باعث شده است که علوم انسانی هیچ کدام از مسائل اصلی کشور را حل نکند».

وظیفه سنگین شورای عالی انقلاب فرهنگی

با توجه به وجود سازوکارهای مناسب در کشور و همچنین دارا بودن ظرفیت های لازم برای تحول در علوم انسانی، مسئولان نظام آموزشی کشور بایستی در راستای تحقق این هدف از هیچ تلاشی دریغ نکنند و علوم انسانی کشور را از چنگ آموزه های غربی و الحادی آزاد کنند؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین شورای تحول و ارتقای علوم انسانی به عنوان اصلی ترین بخش ها در حوزه توجه به علوم انسانی، وظیفه دوچندانی را بر دوش می‌کشند.

قوانین و ساز‌و‌کارهای موجود نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران برای تحول در حوزه علوم انسانی چیزی کم ندارد و صرفا همت و تلاش مسئولان ذی ربط می تواند آینده علوم انسانی در کشور را به گونه دیگری رقم بزند؛ اما طی شدن روند موجود و عدم توجه به وضعیت این علوم، اثرات جبران ناپذیری را برای کشور در پی خواهد داشت.

انتهای پیام/