به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، زلزله یک رخداد طبیعی قلمداد می‌‌‌‌شود که قطعا با آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بسیاری همراه است و اثرات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت. علم بشری هنوز به مرحله‌‌‌‌ای نرسیده است که بتواند این حادثه را پیش‌‌‌‌بینی کند؛ بنابراین باید تدابیر مناسب برای کنترل این بحران توسط مسئولان امر اندیشیده شود.

با توجه به اینکه ایران، در کمربند زلزله قرار دارد و در منطقه زلزله خیزی قرار گرفته است، باید نسبت به این پدیده آمادگی لازم در امور مختلف را به دست آورد و یک آگاهی همه جانبه برای جلوگیری از کاهش این پدیده ایجاد کرد تا از آسیب‌‌های احتمالی زمان وقوع زلزله و پس از آن کاسته شود.

اولین زلزله ثبت‌شده در تاریخ برای شهر تهران مربوط به 400 سال پیش از میلاد است که این زلزله با بزرگی 6/7 ریشتر ری و ایوانکی را لرزانده است. گسل‌های بزرگی در تهران داریم که هر لحظه ممکن است فعال شود. قدرت فعالیت این گسل‌ها نیز طبق برآورد کارشناسان تا ۷.۴ ریشتر است. هر گسل بزرگی در تهران که فعال شود ۲ میلیون نفر را به صورت مستقیم و ۸ میلیون نفر را به صورت غیر مستقیم تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

مهم‌‌ترین راهکارها برای جلوگیری از آسیب‌‌های ناشی از زلزله، آموزش، نظارت بر ساخت و سازها و استفاده از مصالح استاندارد است. در منطقه فولادی در سر پل ذهاب که بیشترین ضربه را در زلزله غرب کشور از آن ناحیه خوردیم، ساختمان‌هایی وجود دارند که بعد از زلزله سرپاست و حتی شیشه‌هایش هم نشکسته است. ما باید به سمتی برویم که چنین ساختمان‌هایی داشته باشیم.

آنچه مسلم است، آموزش و پرورش پتانسیل بالایی برای بالا بردن سطح آگاهی عمومی دارد. ۱۳ میلیون دانش آموز داریم که آنها می‌‌توانند حساسیت به زلزله را به خانه‌‌هایشان ببرند و به تک تک اعضای خانواده منتقل کنند؛ اما باید این کار با جدیت پیگیری شود، مدارس مقاوم شوند و محل فرماندهی محله در زمینه پیشگیری در وقت زلزله باشند.

متاسفانه، یکی از معضلاتی که بعد از وقوع هر زلزله در کشور رخ می‌‌‌دهد و منجر به ایجاد جوی روانی می‌‌‌شود، پیش‌بینی‌‌های غیر علمی و غیرکارشناسی متصل به این حوزه است تا جایی که در برخی مواقع از هر نشانه‌‌‌‌ای برای ایجاد شایعه، استرس و ناامنی سوء استفاده می‌شود. بعد از وقوع دو زلزله مهیب بم و کرمانشاه، در سال‌‌‌‌‌‌های اخیر یک شائبه‌‌‌‌ای در کشور به وجود آمده و از نشانه‌‌های قبل از وقوع این زلزله‌ها برداشت‌‌‌های متفاوتی ارائه شده است که بعضی افراد از این مسئله سوء استفاده کرده و عواملی مثل انتشار بوی نامطبوع پیش از وقوع زلزله‌‌‌های مهیب را به بروز زلزله حتمی نسبت دادند که قطعا این مسئله حکمی کلی نیست و قابل تعمیم به همه شواهد بروز یافته نخواهد بود، در همین راستا و برای بررسی بیشتر ابعاد این موضوع به سراغ کارشناسان این حوزه رفتیم که مشروح آن به شرح زیر است:

دکتر علی اصغر برهمند، رئیس انجمن مخترعان خراسان رضوی در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، درباره دلایل علمی وقوع زلزله در ایران و ادعای موجود درباره بوی نامطبوع قبل از وقوع زلزله گفت: به دلیل عدم اندازه‌‌‌‌گیری و بررسی دقیق گازهایی که از اعماق زمین در شهر تهران، به سطح آن آمده و منجر به ایجاد بوی نامطبوع شده نمی توان تحلیل علمی درستی از وقوع زلزله داشت؛ اما خروج گازهایی از اعماق درونی زمین که منجر به ایجاد بوی نامطبوع می‌‌شود می‌‌تواند ناشی از حرکات پوسته زمین در لایه‌های زیرین باشد که در نهایت منجر به وقوع زلزله‌‌ای مهیب خواهد شد.

وی افزود: در زلزله بم و کرمانشاه هم بوی نامطبوع حدود 50 روز پیش از وقوع زلزله رخ داده و اصولا این اتفاق قبل از زلزله‌های مهیب رخ می‌دهد و تجربه این اتفاق در دنیا هم وجود داشته؛ اما وجود منابع زیرزمینی مثل گاز و نفت همچنین موارد مربوط به امحای زباله در بیرون شهر و فاضلاب‌ها هم در بروز این بوی نامطبوع بی تاثیر نخواهد بود.

رئیس انجمن مخترعان خراسان رضوی در ادامه خاطر نشان کرد: زلزله‌‌های بزرگ هم یک شبه به وجود نمی‌‌آیند بلکه سال‌‌ها زمان می‌‌برد و در نهایت منجر به تخلیه انرژی زمین خواهد شد که علائمی چون گرم شدن ناگهانی و انتشار بوی نامطبوع از جمله عوامل هشداردهنده قبل از وقوع زلزله است.

دکتر محمدرضا حبیبی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه، دکتری تخصصی عمران (ژئوتکنیک لرزه‌ای) در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، درباره دلایل علمی وقوع زلزله در ایران و ادعای موجود درباره بوی نامطبوع قبل از وقوع زلزله گفت: پیش بینی زلزله از نظر علمی امکان پذیرنیست چون زلزله در اعماق و لایه‌های زیرین زمین رخ می‌‌دهد که دسترسی به اطلاعات حاصل از آن وجود ندارد.

وی افزود: قبل از وقوع زلزله کرمانشاه، بوی نامطبوعی در سطح شهر مشاهده نشد؛ اما روشن و یونیزه شدن رنگ آسمان قبل از وقوع زلزله کرمانشاه وجود داشت و به علت بروز ماگما در اعماق زمین که به دنبال آن زلزله ایجاد می‌شود، ممکن است یک نوری ایجاد شود و آسمان قرمز شده یا متمایل به روشنی شود؛ اما دلیل قطعی هم برای بروز این نشانه پیش از وقوع زلزله نیست.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه در ادامه خاطر نشان کرد: اعلام قطعیت پیش از وقوع زلزله بر مبنای شواهد و تجربیات به هیچ عنوان علمی نبوده و ممکن است برخی از علائم در وقوع برخی از زلزله‌‌‌ها وجود داشته باشد و صرفا به دلیل وجود بو قبل از یک زلزله مثل بم، نمی‌‌توان حکم کلی در این مورد صادر کرد.

گفتنی است، خطر وقوع زلزله در کلیه شهرهای کشور وجود دارد و وجود ایستگاه‌های پایش در کل کشور، بسیار ضروری است. این پایش به خصوص روی خط گسل‌ها ابزاری است که می‌توانیم برای جلوگیری از آسیب‌های گسترده روی آن حساب کنیم. در شهرهای تهران، مشهد، تبریز، کرمان و زنجان این آیین نامه ابلاغ شده است و مطابق این آیین‌نامه ساخت بیمارستان، مدرسه و مراکز ستادی نباید روی حریم گسل‌ها باشد. برج‌های موجود در این حریم‌ها در تهران قبل از ابلاغ این آیین نامه بوده است. مثلا در شمال تهران گلابدره، فرحزاد، دارآباد و تجریش کوچه‌های تنگ و شیب‌دار و مناطق ساخته شده داریم که برخلاف قیمت‌های بالا برای تهیه زمین، موقعیت خطرناکی دارد.

آنچه مسلم است، توجه به نکات ایمنی و بالابردن سطح دانش مردم در مقابله با این بلای طبیعی امری مهم و قابل توجه است که باید مورد عنایت مسئولان امر قرار گیرد و آگاه سازی اصولی مردم از این پدیده، نقش چشمگیری در کاهش اثرات روانی حاصل از این اتفاق دارد.

انتهای پیام/