به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، متاسفانه در دنیای پیشرفته امروز که بسیاری از کشورها موفق به سفر به فضا و کشف سیارات و منظومه‌های جدید شده‌اند و در عرصه های مختلف صنعت، تکنولوژی و... پیشرفت کرده‌اند و خودروهایی ساخته و یا طراحی کرده‌اند که بسیار شگفت‌انگیز و حیرت‌آور است، ایران و شهر‌های مختلف آن به‌خصوص تهران به دلایل مختلفی از قبیل غیر استاندارد بودن خودروهای تولید داخل و عدم کیفیت مناسب بنزین و وجود آلایندهای بسیار و دلایل بسیار دیگر، روزانه با آلودگی وحشتناکی دست و پنجه نرم میکند.

در آماری که از سهم آلاینده‌های هوا تهران منتشر شده است، می توان سهم زیاد حمل و نقل عمومی در آلوده سازی هوا را مشاهده کنیم در رابطه با حل این معضل هم باید گفت تاکنون اقدام موثر، پایدار و کارآمدی صورت نپذیرفته است و طرح هایی از قبیل زوج و فرد کردن تردد خودروها و یا در طرح قرار دادن برخی از خیابان ها و... تاثیر چندانی در بهبود شرایط آلودگی این شهر نداشته است.

محققان و متخصصان ایرانی نیز در این زمینه کم تلاش و تحقیق نکرده‌اند؛ ولی آنچه که مهم است آن است که این تحقیقات و نتایج آنها بسیار تخصصی هستند و تا امروز اثرات علمی و کاربردی آنها در کاهش آلودگی هوا را مشاهده نکرده‌ایم آنچه که هم اکنون حائز اهمیت است ارائه راهکارهایی ساده و در عین حال عملی و کار‌آمد با توجه به شرایط موجود در جهت کاهش و از بین بردن آلودگی هوای شهرهای تهران می‌باشد.

در این گزارش سعی شده است با نگاهی اجمالی به دلایل اصلی آلودگی هوای تهران به زبانی ساده و گویا به ارائه راهکارهایی عملی و قابل اجرا در خصوص کاهش میزان آلودگی هوای شهر تهران با توجه به شرایط و امکانات موجود پرداخته شود.

• عواملی موثر در ایجاد آلودگی هوا

خودروها و بنزین مصرفی

از مهم‌ترین عواملی که در ایجاد آلودگی هوای شهر تهران بسیار موثر است خودروها و بنزین مصرفی آنهاست آن هم به دو دلیل:

1- استاندارد نبودن خودروها و بنزین مصرفی آن‌ها

2- ترافیک سنگین و توقف بیش از حد خودروها در ترافیک و طرح‌هایی که تاکنون برای حل این عامل موثر ارائه شده است مانند طرح زوج و فرد از درب منازل میتوان گفت تاکنون تاثیر پایدار و بسزایی نداشته است.

دسترسی سخت به جایگاه‌های سوخت CNG

با نگاهی اجمالی بر نقشه تهران و تعیین موقعیت جایگاه‌های سوخت CNG به راحتی متوجه این موضوع خواهیم شد که این مراکز بسیار از مناطق پر تردد و با حجم ترافیک بالا و مکان‌های عمومی و مر‌کز شهر بسیار دور هستند و اغلب رانندگان خودروهای دوگانه‌سوز به جهت دوری مسافت تمایلی به استفاده از سوخت CNG ندارند.

خودروهای غیر استاندارد

امروز کشور ایران درب‌های بسیاری را در زمینه استفاده از فناوری های نوین و پیشرفته به روی خود بسته است و از طرفی از ورود خودروهای با کیفیت بسیار بالا و قیمت مناسب با بالاترین سطوح ایمنی و کیفیت و پایین ترین سطح آلایندگی جلوگیری می کند و از طرف دیگر با ساخت خودروهای غیر استاندارد با پایین ترین سطح کیفیت و ایمنی و بالاترین میزان آلایندگی، هم وطنان را مجبور به استفاده از خودروهای بی کیفیت و غیر استاندارد و زندگی در دود و آلودگی و هوای ناسالم نموده است.

سیستم حمل‌ونقل عمومی فرسوده

امروزه استفاده از اتوبوس های نسبتا قدیمی نسبت به سایر کشورها و دارای آلودگی شدید ؛ همچنین بسیار شلوغ در سطح شهر تهران دیده می شود متروی تهران همیشه شلوغ و رنج آور بوده است و همیشه استفاده از مترو برای شهروندان تهران به خاطر شلوغی بیش از حد رنج‌آور بوده است در صورتی که در بسیاری از کشورهای خارجی استفاده از مترو به دلیل کیفیت بالا سرعت و صرفه جویی در وقت و هزینه و همچنین استفاده از ناوگان با کیفیت مطلوب و سیستم مناسب یکی از مناسب ترین و لذت بخش ترین وسایل حمل و نقل عمومی می باشد؛ اما در ایران شهروندانی که ناگزیر به استفاده از این وسیله حمل و نقل عمومی هستند به سمت آن می روند و همیشه به دلیل عدم کیفیت مناسب، شلوغی بیش از حد در هنگام استفاده از آن آزرده خاطر هستند اتوبوس ها نیز وضعیت بهتری ندارند و دقیقاً در زمان اوج ترافیک خیابان ها، اوج شلوغی مترو و اتوبوس نیز است. خیل عظیمی از جمعیت در ایستگاه‌های اتوبوس منتظر اتوبوس های شلوغ و پر جمعیتی هستند که به سختی و با اعمال فشار و زور می توان وارد آنها شد مسلما با یک چنین سیستم حمل و نقل نامناسب و بی کیفیتی هیچ گاه همشهریانی که دارای خودروهای شخصی هستند ترغیب به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به جای استفاده از خودروهای شخصی نخواهند شد و ترجیح می دهند در خودروی شخصی خود بدون تنش و استرس زمانی را در ترافیک سپری کنند و از تنش‌ها و شلوغی‌های حمل و نقل عمومی به دور باشند.

• راهکارهای عملی کاهش آلودگی هوا

تغییر ساعات اداری

یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد ترافیک به این دلیل است که ساعات شروع به کار تمامی ادارات و ارگان های دولتی و خصوصی و مدارس و دانشگاه ها و ... در هنگام صبح 85:7 تا 8 صبح است و ساعات پایان کار این مراکز نیز همگی 0تا 85:4 بعد‌از‌ظهر همین موضوع باعث شده است که خیل عظیمی از جمعیت در این دو بازه زمانی ذکر شده به سطح شهر سرازیر شوند این امر اولا باعث افزایش ترافیک و استفاده از خودروهای تک سرنشین و استفاده بسیار حجیم از وسایل نقلیه عمومی و در نتیجه ترافیک سنگین و ماندگاری طولانی خودروها در ترافیک و درنتیجه افزایش مصرف سوخت و به دنبال آن افزایش آلودگی هوا می شود پس اگر ساعات اداری به نحوی تغییر کند که ادارات و سازمان ها و شرکت های موجود در یک منطقه همگی در یک ساعت مشخص شروع به کار نکنند و در بازه های زمانی متغییر و با تفاوت مشغول به کار شوند در نتیجه وسایل حمل و نقل عمومی خلوت تر می شوند و افراد بیشتری تمایل به استفاده از وسایل نقلیه عمومی را پیدا می کنند و از خودروهای شخصی کمتر استفاده خواهند کرد که این کار کمکی در جهت کاهش آلودگی هوا خواهد بود وقتی این برنامه ریزی در کل سطح تهران انجام شود به طور قطع تاثیر چشمگیری در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.

فراهم کردن سرویس ایاب و ذهاب

اگر دولت با قرار دادن خودروها و تسهیلات و یا اعطای کمک هایی به ادارات و شرکت ها و یا حتی ارگان های خصوصی به برقراری سرویس های ایاب و ذهاب برای کارمندان اقدام نماید و در مراکز مختلف شهر اقدام به تاسیس ایستگاه هایی جهت تجمع کارکنان و کارمندان و دانشجویان و ... یک منطقه بکند این امر منجر به کاهش چشمگیر استفاده از خودروهای شخصی و تک سرنشین خواهد شد. که تاثیر به سزایی در کاهش حجم ترافیک و آلودگی هوا خواهد داشت.

همچنین یکی از مهمترین بخش از ترافیک خودروها در هنگام صبح مربوط به انتقال فرزندان به مدارس می باشد.در نظر بگیرید که یک مدرسه معمولی چند نفر دانش آموز دارد حال حتی اگر نصف این دانش آموزان توسط والدین خود به مدارس منتقل شوند چه حجم عظیمی از ترافیک صبح هنگام مربوط به مدارس می باشد.که البته در واقعیت بسیار بیشتر از نیمی از جمعیت یک مدرسه یا کودکستان یا مرکز آموزشی کودکان توسط والدین خود به مدارس آورده می شوند در نظر بگیرید چه تعداد مدرسه یا کودکستان با چه حجم عظیمی از دانش آموزان در سطح تهران وجود دارند. که همگی نیز در یک ساعت معین شروع به کار و در یک ساعت معین اتمام می یابند. حال اگر به مانند بسیاری از کشورهای خارجی از سرویس های مدارس استفاده می شد و دانش آموزان بر اساس مناطق زندگی خود، سرویس دهی شوند و توسط اتوبوس های کودکان و سرویس های مخصوص به محل مدرسه خود منتقل شوند چه تعداد از حجم خودروها در کل سطح تهران کاسته می شود.

افزایش جایگاههای سوخت CNG و فرهنگ سازی در این خصوص

افزایش جایگاه های سوخت CNG و ترغیب مردم با توجه به پایین بودن قیمت سوخت گاز CNG نسبت به بنزین می توان به کاهش مصرف بنزین و در نتیجه کاهش آلودگی هوا کمک کند در واقع می توان با افزایش جایگاه های سوخت گاز طبیعی در سطح شهر تهران و سرویس دهی مناسب و سریع و همچنین با تبلیغات و فرهنگ سازی مناسب، بسیاری از شهروندان را به استفاده از خودروهای دوگانه سوز ترغیب نمود.

استفاده از خودروهای جدید و فن آوری های به روز

امروزه بسیاری از کشورها از خودروهای بسیار کم مصرف 8 سیلندره یا حتی خودورهای که مخصوص تک سرنشین هستنددر سطح شهر جهت انجام امور روزانه استفاده می کنند استفاده از خودورهای برقی، هیبریدی و... در بسیاری از کشورها رواج یافته است همچنین همانطور که در گزارش قبل گفته شد در سال 2008 مقامات برلین در آلمان به منظور کاهش آلودگی هوا و مسائل زیست محیطی، ورود خودروهای دیزلی و بنزینی به ناحیه‌ای از این شهر را ممنوع کردندکه این امر باعث شد در 12 سال گذشته تعداد روزهای آلوده هوا این شهر را از 187 روز به 63 روز در سال کاهش یابد.

تغییر اساسی در سیستم ناوگان حمل ونقل عمومی

می توان با الگوبرداری از بسیاری از شهرهای مختلف جهان که دارای سیستم حمل و نقل مناسب و مفید می باشند اقدام به یک تغییر و تحول اساسی در سیستم حمل و نقل عمومی کرد برای مثال در کوریتیای برزیل حدود یک هزار و ۱۰۰ اتوبوس، انجام ۱۲ هزار سفر روزانه، ۳/۱ میلیون نفر را جابجا می‌کنند. به عبارت دیگر، ۵۵ درصد از کل تقاضای حمل و نقل شهری را پاسخ می‌دهند اما امروزه در سطح شهرهای ایران بسیاری از مسافرین میل و رغبتی به سوار شدن در خودروهای ون و تاکسی های ون که از کشور چین وارد شده اند به دلیل سختی در سوار و پیاده شدند نیستند و ترجیح می دهند از تاکسی های معمولی استفاده کنند با وارد کردن خودروهای ون با کیفیت مناسب و دارای استاندارد های می توان از تردد بیش از اندازه تاکسی ها در سطح شهر جلوگیری کرد و هر خودروی ون کارایی 8 4یا خودروی معمولی را در یک مسیر رفت و برگشت داشته باشد. تغییر و تجهیز سیستم تاکسیرانی به خودروهای با ظرفیت تاثیرچشمگیری در حجم تردد ها وکاهش مصرف بنزین و آلودگی هوا خواهد داشت.

دوچرخه سواری

دوچرخه به عنوان یکی از مهمترین وسایل هم از لحاظ کاهش آلودگی هوا و هم از لحاظ افزایش تندرستی و سلامت شناخته می شود برای مثال حدود ۳۵ درصد از ساکنان پایتخت دانمارک دوچرخه‌سواری را به سیستم حمل‌و ‌نقل درون شهری یا استفاده از اتومبیل شخصی ترجیح می‌دهند و فروش دوچرخه در این شهر یکی از پردرآمدترین محصولات محسوب می شود ولی مردم ایران با آگاهی از این مسئله ولی در استفاده از دوچرخه به دلایل متعددی کاستی می کنند البته که در ایران شرایطی برای دوچرخه‌سواری زیاد هم مناسب نیست و هنوز بستر مناسب دوچرخه سواری در بسیاری از خیابان ها و بزرگ راه ها و... وجودندارد و می توان گفت محل های دوچرخه سواری فقط در پارک ها تعبیه شده است و به دوچرخه فقط به عنوان یک وسیله تفریحی نگاه انداخته می شود و به این وسیله با توجه به نبودن بستر مناسب به عنوان یک وسیله بسیار مناسب برای حمل و نقل و رسیدن به محل کار، مدرسه، دانشگاه و ... نگاه انداخته نمی شود.

ایجاد زمینه و بستر مناسب جهت استفاده دوچرخه توسط بانوان در کشور ایران جمعیت زنان و دختران تقریبا برابر با مردان و پسران می باشد بنابراین زنان و دختران به همان میزان نیز سهم مهمی در استفاده از وسایل نقیله خواهند داشت. اگر بستر مناسبی فراهم گردد تا زنان و دختران نیز فرصت استفاده از دوچرخه را داشته باشند، مسلما تاثیر به سزایی در گسترش فرهنگ دوچرخه سواری و به طبع آن آلودگی هوا خواهد داشت.

استفاده از انرژِی های پاک

یکی از مهم ترین انرژی های پاک که در کشور ایران به واسطه شرایط جغرافیایی می توان از آن بهره بسیار برد انرژِی خورشیدی می باشد.انرژی خورشیدی سالم، ایمن و در همه جا در دسترس است. به آسانی به کار گرفته می شود. دستگاه های آن استهالک کم و دوام زیاد دارند. داشنمندان بیان می دارند اگر تنها فقط 5/1 درصد از سطح زمین با سلول های خورشیدی پر شود و تنها 15 درصد بازده داشته باشد برای تامین انرژی مورد نیاز بشر کافی است.می توان بسیاری از سوخت های فسیلی و آلوده کننده را کنار گذاشت و به سمت انرژِی های پاک با بیشترین بازدهی و تجدید پذیر بودن و بدون آلایندگی روی آورد، میزان تابش مناسب خورشید در ایران بیش از 0855 ساعت در سال است که برای بهره برداری بسیار مناسب می باشد دانشمندان بیان می دارند انرژی که از طرف خورشید به زمین می رسد 1555 بار بیشتر از انرژی مورد نیاز انسان است مسلما با برداشتن اولین گام ها بدون اتکا به دیگر کشورها و با تکیه بر استعداد های داخلی پیشرفت های آتی در صورت حمایت و پشتیبانی و ارزش گذاری بر خلاقیت های جوانان دور از دسترس و انتظار نیست.

گسترش خدمات الکترونیکی و اینترنتی و کاهش ترددها

بسیاری از کشورهای دنیا، امروز تردد ها را به کمک خدمات الکترونیکی و اینترنت کاهش داده اند مانند شهر الکترونیک بوستون که در این شهر الکترونیکی شهروندان باید جواز توقف در جاهای ممنوعه شهر را دریافت نمایند و با واردکردن شماره گواهی نامه و همینطور شیوه پرداخت تکمیل فرم ثبت نام جوازی را بر اساس مقررات شهر مزبور برای یک توقف سه روزه گرفته و فرم ثبت نام کسب کنند اما مردم ایران هنوز برای پرداخت قبوض شهری خود در جلوی عابر بانک ها صف می کشند و نمی دانند که با موبایل شخصی خود می توانند بسیاری از امور از قبیل خرید بلیط های مسافرتی، خرید برخی از اجناس، پرداخت قبوض مختلف، انجام امور بانکی و.. را انجام دهند.

انتهای پیام/