دولت آمریکا در روز 23 ژانویه با به رسمیت شناختن رئیس جمهور خودخوانده ونزوئلا «خوان گوایدو» و تشویق مردم این کشور برای حضور در خیابان ها و برکناری رئیس جمهور قانونی این کشور، نیکولاس مادورو در تلاش بود با کودتایی سریع قدرت را به متحدین خود در این کشور منتقل سازد با این حال و با گذشت پنج هفته از این اقدام واشنگتن در تحقق راهبرد خود ناموفق بوده است. این مساله باعث توقف سیاست‌های مداخله جویانه واشنگتن نشده و همچنان کاخ سفید بر سیاست های خود تاکید دارد. در آخرین حلقه از این سیاست، معاون رئیس جمهور آمریکا با گوایدو دیدار کرد و بخش هایی دیگری از پروژه آمریکا علیه ونزوئلا رونمایی شد. در پرتو سیاست های مداخله جویانه آمریکا، آینده ونزوئلا و دولت قانونی این کشور به کجا خواهد رسید؟ آیا فاز جدید برنامه های واشنگتن دوباره شکست خواهد خورد؟ دولت ونزوئلا برای مقابله با مخالفان تحت حمایت آمریکا چه سیاستی در پیش خواهد گرفت؟ برای پاسخ دادن به این پرسش ها و چندین موضوع دیگر، خبرنگار بین الملل ایسکانیوز با «هادی اعلمی فریمان» گفت‌وگو کرده است که در ادامه خواهید خواند.

* در روز 25 فوریه معاون رئیس جمهور آمریکا در حاشیه اجلاس لیما در کلمبیا با رئیس جمهور خودخوانده ونزوئلا دیدار کرد، بسیاری از این دیدار به عنوان سرآغاز تحولات جدید در ونزوئلا و فاز جدید مداخله جویی‌های آمریکا در این کشور یاد می کنند، ارزیابی شما از این دیدار چگونه است و این گفت‌و‌گو نشانه چیست؟

دیدار «مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا با خوان گوایدو رئیس جمهور خودخوانده ونزوئلا، نشان می دهد که آمریکایی ها مصمم به تغییر رژیم ونزوئلا هستند. یعنی اگر تاکنون تردیدهایی درمورد برنامه و راهبرد واشنگتن برای ونزوئلا وجود داشت اکنون این مساله محرز شد که کاخ سفید راهبرد حذف دولت مادورو را به طور جدی تری دنبال خواهد کرد و مشروعیتی را که پیش از این به گوایدو داده اند در همین چارچوب قرار دارد. در همین راستا آمریکایی ها چند گام زنجیره ای را دنبال می کنند. در ابتدا با دیدار با رئیس جمهور خودخوانده برای افزایش مشروعیت داخلی و بین المللی وی تلاش می کنند. همچنین این گفت و گو در چارچوب هماهنگ سازی اقدامات دو طرف قابل تحلیل است. در همین راستا آمریکایی ها برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی موضوع کمک های بشردوستانه را مطرح کرده اند. در روزهای گذشته با طرح موضوع ارسال کمک های بشردوستانه و سپس بحث آتش زده شدن این کمک ها، دولت مادورو را تحت یک فشار شدید رسانه ای قرار داده اند. اکنون آمریکایی ها و گوایدو دولت قانونی ونزوئلا را متهم به آتش زدن این محموله ها کرده اند اگرچه دولت قانونی ونزوئلا این مساله را قویا رد کرده است؛ اما آمریکایی ها با مانور رسانه ای و جوسازی درصدد بازنمایی دیگری از این پرونده هستند. حتی قرار است آمریکا این موضوع را در سازمان ملل به عنوان جنایت علیه بشریت مطرح سازد به عبارت دیگر این دیدار نشانگر ورود آمریکا به فاز جدید برنامه های خود برای ونزوئلا و تلاش بیشتر برای تغییر افکار عمومی این کشور و ریزش در صفوف طرفداران مادور است. همچنین و در ادامه این اقدامات زنجیره‌ای پنس در دیدار خود با گوایدو به صراحت اعلام کرد ما گزینه حمایت نظامی را در گام آخر خواهیم داشت. البته این گزینه نظامی را به عنوان آخرین گام مطرح کرده اند؛ زیرا آمریکایی ها کماکان در تلاش هستند واکنش در مردم ایجاد شود و خشونت های خیابانی علیه مادورو را افزایش دهند و آنان تغییر را ایجاد کنند و ارتش هم در قالب همین مسیر رویه خود را تغییر دهد؛ بنابراین در روزهای آتی احتمال افزایش تنش های خیابانی و تلاش برای کشیدن مردم به خیابان ها و اقناع برخی از افسران بلندپایه ارتش برای پیوستن به گوایدو وجود دارد.

* به بحث مداخله نظامی آمریکا اشاره کردید، اگر گزینه تنشهای خیابانی و انشقاق در صفوف ارتش به وقوع نپیوندد احتمال دارد آمریکایی ها از راهبرد نظامی استفاده کنند یا این بیشتر یک مانور سیاسی برای عقب نشینی بیشتر دولت مادورو است؟
آمریکایی ها گزینه نظامی را به عنوان آخرین گام استفاد می کنند و در حال حاضر این گزینه برای واشنگتن در اولویت قرار ندارد؛ زیرا گزینه نظامی چند مساله را پیش می کشد مجددا بحث مداخله آمریکا را در این حوزه را دامن می زند که از منظر افکار عمومی برای آمریکایی ها خیلی نامطلوب است زیرا یادآور مداخله های نظامی گسترده آمریکا در این منطقه در طول چند دهه و حتی یکی دو قرن گذشته است. مداخله نظامی آمریکا در این منطقه سابقه خوبی ندارد و این کار آمریکایی ها را بسیار مشکل کرده است. همچنین بنابر نظرسنجی ها مردم ونزوئلا از مداخله خارجی در کشورشان استقبال نمی کنند؛ یعنی اگرچه لایه هایی از مردم از وضعیت فعلی در ونزوئلا ناراضی هستند اما این به معنی قبول مداخله نظامی نخواهد بود. از طرفی دیگر برزیل نیز به عنوان یکی از قدرت های اصلی این منطقه، موضوع مداخله نظامی را رد کرده است. یعنی برزیل از سیاست مداخله نظامی استقبال نخواهد کرد. برزیل وضعیت متعادل تری دارد و انعطاف بیشتری از خود نشان می دهد به عبارت دیگر اگر حمایت برزیل از آمریکا به لحاظ نظامی وجود نداشته باشد کار واشنگتن بسیار سخت خواهد شد. اگرچه وضعیت کلمبیا در این جا کمی متفاوت تر است. به طور کلی گزینه نظامی اگرچه گزینه محتملی به نظر می رسد؛ اما استفاده از آن در این مقطع بسیار دور و غیر محتمل خواهد بود.

* روز شنبه 23 فوریه ونزوئلا در واکنش به مداخله کلمبیا در این کشور روابط دیپلماتیک خود را بوگوتا قطع کرد این مساله چه تاثیری بر تحولات داخلی ونزوئلا خواهد داشت؟
کلمبیا کشوری است که همیشه در حوزه های مختلف مرزی و ارضی، سیاسی و نظامی رقابت دیرینه ای با ونزوئلا داشته است. این دو کشور 2190 کیلومتر مرز مشترک دارند و سابقه این اختلافات به پیش از دولت مادورو بازمی گردد. پیش از این به لحاظ ارضی این اختلافات عمق بیشتری داشته اند؛ زیرا این دو دولت معتقد بوده اند جانمایی مرزی هیچ وقت جانمایی رسمی و جغرافیایی مناسبی نبوده است و باید تغییراتی در مرزها ایجاد شود. علاوه براین دو دولت در چند دهه گذشته به لحاظ سیاسی و ایدئولوژیک دو قطب مجزا و مخالف را نمایندگی کرده اند. دولت کلمبیا به عنوان یک دولت راست گرا همواره برنامه های آمریکا را دنبال کرده است و ونزوئلا نیز به عنوان یک دولت مخالف آمریکا در منطقه مطرح بوده است. همچنین از زمان روی کارآمدن دولت «هوگو چاوز» رئیس جمهور اسبق ونزوئلا، این کشور به حمایت از شورشیان فارک در کلمبیا متهم می شد و این نیز آتش اختلافات دو کشور را بیشتر می کرد. بنابراین این احتمال وجود دارد هرگونه مداخله نظامی آمریکا علیه ونزوئلا از کانال کلمبیا صورت گیرد و حتی در حال حاضر مناسبات دو کشور به یک مرحله خشونت باری رسیده است و هر لحظه ممکن از ناحیه مرز این اختلافات و تنش ها شعله ور شود.

* در چند هفته گذشته روسیه و حتی چین در سطح بین الملل از دولت قانونی ونزوئلا حمایت کرده اند. آیا احتمال دارد این دو کشور با افزایش فشارهای آمریکا از مواضع خود عقب نشینی کنند؟
چین و به ویژه روسیه در هفته های گذشته به طور سیاسی و دیپلماتیک از دولت قانونی نیکولاس مادور حمایت کرده اند؛ اما هیچ گاه دو کشور بحثی از حمایت نظامی به میان نیاورده اند اگرچه مسکو و پکن قویا هرگونه مداخله نظامی در ونزوئلا را رد کرده اند. بنابراین احتمالا در آینده نیز دو کشور به همین راهبرد خود ادامه خواهند داد و تغییر در سیاست آنان ایجاد نخواهد شد اگرچه باید یک نکته مهم را در این میان به یاد داشته باشیم. بنابر برخی از گزارش ها و همچنین سخنان گوایدو، مذاکرات مخفیانه ای با روسیه و حتی چینی ها داشته است. روسیه سرمایه گذاری هایی بزرگی در ونزوئلا انجام داده است و اگر گوایدو در این باره قول هایی به مسکو داده باشد و روسیه را از آینده سرمایه گذاری این کشور در ونزوئلا مطمئن ساخته باشد احتمال تغییر مواضع این دو کشور بعید نخواهد بود. اما به طور کلی و در یک چشم انداز کلان احتمال مداخله نظامی و یا حمایت نظامی روسیه و چین وجود نخواهد داشت.

* دادگاه عالی ونزوئلا، گوایدو را ممنوع الخروج کرده است؛ اما وی با سفر به کلمبیا این مساله را نقض کرد و اکنون خبر بازگشت رئیس جمهور خودخوانده به ونزوئلا منتشر شده است آیا این موضوع می تواند تغییر در معادله پیچیده ونزوئلا ایجاد کند؟ به طور کلی اوضاع این کشور در روزها و هفته های آینده چگونه خواهد بود؟
درست است که دادگاه عالی ونزوئلا گوایدو را ممنوع الخروج کرده است؛ اما وی به احتمال زیاد در چند روز آینده به این کشور بازخواهد گشت و دادگاه و نیروهای نظامی نیز در این باره واکنش شدیدی نشان نخواهند داد؛ اما باتوجه به دور جدید سیاست های آمریکا و همچنین برنامه ریزی های تازه مخالفان، احتمال افزایش تنش ها و حادتر شدن فضا سیاسی ونزوئلا وجود دارد. اکنون فضا به سمت و سوی خشونت بیشتر حرکت می کند. یعنی ونزوئلا به نوعی آتش زیر خاکستر است و هر لحظه امکان انفجار و فوران آن وجود دارد در این میان اما نقش مردم این کشور نیز بسیار حائز اهمیت خواهد بود. گزاره‌ای که می تواند تمامی متغییرها بازی پیچیده ونزوئلا را تغییر دهد.