گروه دانشگاه ایسکانیوز، شایان دنیادیده: باگذشت 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، شرایط کنونی محور مقاومت بسیار حساس شده و شواهد نشان میدهد که با گذر از تمامی فراز و نشیبهای منطقه، این محور توانسته دربرابر مثلث آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی، موفقیتهای چشم گیری داشته باشد. حکومت داعش در منطقه با راهبردهای مستشاری شهیدحاج قاسم سلیمانی و شکل گیری گروههای مقاومت مانند حشدالشعبی در عراق، شکست خورد و ایالات متحده آمریکا با خرج هفت تریلیون دلار، نتوانست حکومت بشار اسد را از بین ببرد و نیل تا فرات را برای صهیونیسم جهانی، به نقطهای امن مبدل سازد.
حال سوال مطرح می شود که چگونه ایالات متحده آمریکا و به طور کلی، استکبار جهانی نتوانست با بهره گیری از پیشرفته ترین سلاحها و به کارگیری سیاستهای مرتبط با «تغییر رژیم» در کشورهای محور مقاومت، به اهداف خود برسد و پس از گذشت 40 سال، به نقطه ای رسید که با وقاحت تمام وارد عمل شده و تصمیم به ترور سردار سلیمانی به صورت علنی بگیرد؟
قطع به یقین صرفا به کارگیری ادوات نظامی دربرابر استکبار، نمیتواند مولفه کافی و وافی برای به چالش کشیدن آن باشد؛ زیرا هرمیزان که جبهه مقاومت طی چندسال گذشته از لحاظ نظامی پیشرفت داشته، مثلث عبری-عربی- غربی نیز به همان میزان از لحاظ لجستیکی و نظامی پیشرفت داشته است.
لذا مولفههای دیگری علاوه بر بعد سیاسی و نظامی وجود دارد که مانع رسیدن صهیونیسم جهانی به اهدافی مانند تجزیه خاورمیانه، تسلط بر نیل تا فرات، غارت منابع نفتی منطقه و تشکیل یک نظم نوین جهانی به رهبری صهیونیست میشود. آیا به کارگیری دیپلماسی علمی و استفاده از ظرفیت جامعه نخبگانی و دانشگاهی می تواند در این حوزه اثر گذار باشد؟
گذری کوتاه بر مبانی فکری و عقیدتی محور مقاومت
شکل گیری جبهه مقاومت وابسته به دهه گذشته یا حتی صده گذشته نیست؛ بلکه این محور پشتوانه فکری و عقیدتی به میزان هزار و 400 سال دارد؛ چرا که مفاهیمی مانند مانند ظلم ستیزی، عدالت خواهی، حمایت از مظلوم، ایستادگی در برابر مستکبرین، شهادت طلبی، ایثار، از خودگذشتگی و... که مبنای فکری جبهه مقاومت با آن آمیخته شده، در قرآن کریم و سیره معصومین (ع) دیده میشود.
میتوانیم ریشه شکل گیری محور مقاومت را در مبانی فکری انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) بدانیم چرا که پیروزی انقلاب باعث شد تا گروههای مقاومت منطقه و جریانات متضاد با منافع استکبار مانند جریان امام موسی صدر در لبنان، با بهره گیری از الگوی انقلاب اسلامی، فعالیتهای زیادی را برای مبارزه با غارتگری صهیونیسم جهانی آغاز کنند.
انقلاب اسلامی محدود به مرز جغرافیایی مانند کشور ایران نیست بلکه ایران، ریشهای برای درخت انقلاب محسوب می شود که شاخهها برگهای آن به تمامی کشورهای منطقه و درابعاد بزرگتر، می تواند به دیگر کشورهای جهان گسترانده شود. انقلاب اسلامی از همان ابتدای شکل گیری دفاع از مظلومان جهان و ایستادگی در برابر استکبار را در دستور کار قرار داد که ریشه در مبانی دینی دارد.
به طوری که خداوند در قرآن کریم، با صراحت به حمایت و دفاع از ستمدیدگانی که مورد ظلم قرار گرفته، از وطن و کاشانه خویش اخراج و آواره شده اند، فرمان می دهد: «قاتلوا فی سبیل الله الذین یقاتلونکم و لا تعتدوا ان الله لا یحب المعتدین و اقتلوهم حیث ثقفتموهم و اخرجوهم من حیث اخرجوکم و الفتنه اشد من القتل و لا تقاتلوهم عند المسجد الحرام حتی یقاتلو کم فیه فان قاتلوکم فاقتلوهم کذلک جزاء الکافرین»
از رسول الله(ص) درباره حمایت از مظلومان روایت شده است که، «هر کس فریاد استغاثه هر مظلومی (اعم از مسلمان یا غیر مسلمان) را بشنود که مسلمانان را به یاری می طلبد، اما فریاد او را اجابت نکند، مسلمان نیست».
در جای دیگری نیز از امیرالمومنین(ع) روایت شده است که «کونوا للظالم خصماً و للمظلوم عوناً» همواره خصم ظالم و یار و یاور مظلوم باشید.
انقلاب اسلامی با بهرهگیری از این مبانی فکری توانسته طی 40سال گذشته، افتخارآفرینیهای زیادی را در سطح منطقه داشته باشد و گروههای و جریانات زیادی با الگو قرار داد این انقلاب تشکیل شوند؛ شکل گیری گروههای مقاومت مانند حزب الله در لبنان، حماس در فلسطین، حشدالشعبی در عراق، انصارالله در یمن و فاطمیون در افغانستان، مهر تاییدی بر این مدعاست.
جایگاه دیپلماسی علمی در گسترش مبانی فکری محور مقاومت
گسترش مبانی فکری و عقیدتی جبهه مقاومت که منجر به شکل گیری تمدن نوین اسلامی و زمینه ساز برای ظهور امام زمان(عج) خواهد شد، درکنار فعالیتهای نظامی و مبارزه علنی با جبهه مقابل، نیازمند به کارگیری ظرفیتهای علمی و دانشگاهی کشورهای منطقه است.
مقام معظم رهبری 17 مهرماه سال جاری در دیدار با نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور با اشاره این موضوع فرمودند:«امروز یک پدیدهای در همین منطقهی ما و شمال آفریقا وجود دارد به عنوان محور مقاومت، اینها نخبگانی دارند؛ گردآوریِ اینها، ارتباط برقرار کردن با اینها؛ [یا] حتّی گردآوریِ نخبههای حقجوی عالم در هر کشوری؛ در اروپا، در خود آمریکا، در جاهای دیگر، کسانی هستند که حقطلبند، حقجوی هستند، دنبال حرف درست و حرف حق میگردند، اگر بتوانید با آنها تعامل کنید و تفاهم کنید و ارتباط برقرار کنید حرفهای شما را هم قبول دارند میتوانید با اینها ارتباط برقرار کنید، آن وقت در این ارتباط و در نهادسازیهایی که با این ارتباط صورت میگیرد، شما میتوانید دانش پاک و باشرافت را، اندیشهی درست را منتقل کنید».
مسلم است افزایش تبادلات علمی با کشورهای عضو محور مقاومت می تواند پشتوانه فکری و عقیدتی مناسبی برای فعالیتهای آینده این محور در منطقه باشد. نبود محتوای علمی، ریشه عقیدتی و نبود بحثهای کارشناسی آفت هایی است که می تواند آینده محور مقاومت را با چالش های جدی مواجه کند.
یکی از راهبردهای مهم صهیونیست برای پیشبرد سیاست های خود، استفاده از قدرت نرم یا همان جنگ نرم است که با استفاده از ابزارهای مختلف رسانه مانند اینترنت، صفحات مجازی، روزنامه، خبرگزاری و یا حتی ارسال عامل نفوذی به کشورهای هدف، سعی در پیاده سازی اهداف خود دارد. تا جایی که «رابرت گیتس» وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا در مورد نیاز به توسعه قدرت نرم آمریکا صحبت کرد و آن را یکی از راهبردهای اساسی ایالات متحده برای نفوذ در منطقه و جهان می داند.
باتوجه به این موضوعات، اگر کشورهای محور مقاومت در پیش برد مبانی فکری و عقیدتی خود تلاش نکنند و یا تبادلات علمی و دانشگاهی نداشته باشند، بعید است که در برابر آماج شبهات و حملات رسانه ای جبهه مقابل بتوانند کاری از پیش ببرند.
پیشبرد مبانی فکری مقاومت با دیپلماسی علمی دانشگاه آزاد
مسلم است که دانشگاهها نقش مهمی را در فرهنگ و تمدن هر کشور دارند که می توانند در ارتباط با دانشگاههای کشورهای دیگر، مبانی فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی خود تبادل کنند.
دانشگاه آزاد اسلامی نیز علاوه بر این که نزدیک به 400 واحددانشگاهی در کشور دارد، دربرخی از کشورهای منطقه نیز مانند افغانستان و امارات نیز واحد فعال دارد؛ همچنین این دانشگاه تصمیم دارد در کشورهای عراق، سوریه و لبنان نیز اقدام به تاسیس واحد دانشگاهی کند.
دکتر علی اکبر ولایتی رئیس هیئت امنا و هیئت موسس این دانشگاه در بخشی از پیام خود به کنفرانس اتحادیه بینالمللی مؤسسات آموزش عالی جنوب شرق آسیا 2018 (آسایهل) با اشاره به لزوم پیشرفت علمی کشورهای آسیاسی تاکید کرد:«آسیا به عنوان قاره کهن، در حال تبدیل شدن به یک قدرت جدید در سطح جهان است هر چند در این راه با موانع و دشمنانی نیز رو به روست که پیشرفت های کشورهای آسیایی در حوزه های مختلف علمی را به عنوان تهدیدی برای سیطره قدرت خود می دانند چرا که آنها رهبری خود بر جهان را مبتنی بر اقتدار در تمامی زمینه ها از جمله نظامی، اقتصادی و سیاسی و به ویژه علمی می بینند، چرا که پایه همه قدرتها علم است. بنابراین با پیشرفت علمی مستقل کشورها اقتدار انحصاری هر قدرتی به خطر می افتد پس آنان که به دنبال انحصار قدرت جهانی هستند با رشد علمی مستقل کشورهای دیگر به مقابله برمی خیزند».
دکتر محمد مهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز در مراسم افتتاحیه کنفرانس آسایهل 2018 گفت: «اکنون نه تنها آموزش عالی، بلکه تحقیقات نیز در کشورهای آسیایی رنگ و بوی دیگری گرفته، به طوری که اگر به جمعیت آموزش عالی نگاه کنیم، طی یک دهه جمعیت با رشد 5 درصدی مواجه بود و در سال 2009 جمعیت آموزش عالی جهان به 170 میلیون نفر رسید که کشورهای چین، هند، آمریکا، برزیل و جمهوری اسلامی ایران رتبههای اول تا پنجم جمعیت دانشجویی جهان را دارا بودند».
فعالیتهای دانشگاه آزاد اسلامی طی چند سال گذشته نشان می دهد که عزم جدی را پیشبرد دیپلماسی علمی در منطقه دارد؛ انعقاد تفاهمنامه همکاری های علمی، آموزشی و فرهنگی میان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه کرکوک عراق، دیدارهای متعدد با مسئولان دانشگاهی کشور سوریه و همچنین انجام فعالیتهایی برای تاسیس واحد دانشگاهی در کشور لبنان، از جمله اقداماتی است در این حوزه انجام شده است.
زمزمه شکل گیری ادبیات جبهه مقاومت در مبانی درسی و پژوهشی دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد اسلامی علاوه پیشبرد دیپلماسیعلمی در سطح منطقه، سعی کرده است تا ادبیات و مبانی فکری جبهه مقاومت را در منابع درسی و موضوعات پژوهشی نیز وارد کند تا دانشجویان، استادان و نخبگان، آشنایی بیشتری را به این حوزه پیدا کنند.
محمود هاشمی مسئول بسیج اساتید دانشگاه آزاد اسلامی در گفت و گو با ایسکانیوز با اشاره به ترور سردار سلیمانی اظهارکرد:«نخبگان دانشگاهی باید برای انتقام گیری سخت از جنایت رژیم آمریکا مطالبه گری جدی داشته باشند؛همچنین باید فعالیتهای تبیینی مبنی بر رسالت سردار سلیمانی در جامعه دانشگاهی و در داخل دروس دفاع مقدس انجام شود».
همچنین رضا نصیری مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی از اضافه شدن محور سیر و سلوک، معنویت، اخلاق و منظومه فکری سردار سرافراز اسلام شهید قاسم سلیمانی بهعنوان یکی از موضوعات و محورهای ویژه چهارمین جشنواره نشریات دانشجویی دانشگاه آزاد خبر داد.
فواد ایزدی کارشناس مسائل بین المللی نیز با تاکید برلزوم بررسی تخصصی سیاستهای آمریکا در منطقه تاکید کرد که دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به ظرفیتهای گسترده، استادان مجرب و فضای آموزشی مناسب، می تواند در حوزه آمریکاشناسی فعالیتهای خوبی داشته باشد.
در مسیر شکل گیری تمدن نوین اسلامی
امروز جبهه مقاومت توانسته درعرصههای مختلف، دربرابر سیاستهای استکبار مقابله کند و آن ها را در رسیدگی به اهدافشان در منطقه خاورمیانه بازدارند؛ اما همچنان حضور آمریکا در منطقه و فعالیتهای رژیم صهیونیستی، مانعی برای شکل گیری تمدن اسلامی تلقی می شود که این امر جز با خروج آمریکایی ها از منطقه میسر نخواهد شد.
مردم منطقه باید به درک این موضوع برسند که حضور آمریکا در منطقه، جز فساد، قتل، غارت جنگ و تنش آفرینی، نتیجه دیگری نخواهد داشت و باید همبستگی و انسجام، از هیچ تلاشی برای خروج آمریکا از منطقه تلاش نکنند.
دانشگاه آزاد اسلامی می تواند با گسترش واحدهای دانشگاهی در منطقه، به وسیله دیپلماسی علمی و تبیین مبانی جبهه مقاومت، رسیدن به این امر را تسریع و زمینه ساز شکلگیری تمدن نوین اسلامی باشند.
انتهای پیام/