به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، رجب طیب اردوغان که در مراسم رژه روز پنجشنبه در کشور آذربایجان، با خواندن اشعاری در وصف رودخانه ارس از یک شاعر ایرانی، تمامیت ارضی ایران را تحت الشعاع قرار داد؛ با واکنشهای متعددی از سوی ایران رو به رو شد. برخی منتقدان اعتقاد دارند رویکرد وزارت امور خارجه ایران با همسایگان در سالهای گذشته، مسبب رفتارهای تنشزا مقامات کشورهای همسایه میشود. قانون هر عملی، عکسالعملی را به دنبال دارد، معمولا پاسخگوی بسیاری از موضوعات اینچنینی بوده و به نظر میرسد اکنون نیز رویکرد وزارت خارجه کشورمان در بروز رفتارهای متناقض همسایگان، بیتاثیر نیست.
محمدجعفر جوادیارجمند، در گفتوگو با ایسکانیوز، درباره شعرخوانی و اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، گفت: اردوغان باید درباره مواضع اخیر خود از ایران عذرخواهی کند؛ زیر سوال بردن تمامیت ارضی ایران، در عرف دیپلماسی نیست؛ چرا که جمهوری اسلامی در سالهای گذشته، هیچگونه موضعی علیه تمامیت ارضی ترکیه نداشته است.
وی ادامه داد: ایران تنها در مسائل مربوط به داعش، با تمامیتهای ارضی منطقه و ترکیه، مواضعی داشته که این مواضع گرفته شده نیز برای حفظ امنیت و صلح در منطقه بوده است.
این استاد دانشگاه با تاکید بر غیرمتعارف و دور از انتظار بودن شعرخوانی رئیس جمهور ترکیه یادآور شد: همانطور که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان هم اعلام کرد، اشعار خوانده شده توسط اردوغان، مربوط به دوران عهدنامههای ترکمنچای و گلستان بوده که در حقیقت ایران در آن زمان، بخشهایی از خاک خود را از دست داد.
جوادیارجمند از اینکه ظاهرا اردوغان هنوز نپذیرفته است که این مسئله یک خطا و اشتباه سیاسی به عمد یا غیرعمد بوده انتقاد کرده و گفت: در حال حاضر ما عمق مسئله را نمیدانیم و شاید فشار برخی از کشورهای دیگر و قدرتهایی است که بخواهند یک سناریوی از پیش تعیین شده ایجاد کنند.
وی ضمن تایید واکنش ایران مبنی بر احضار سفیر ترکیه، متذکر شد: این اقدام ایران برای تذکر و گوشزد به رئیس جمهور ترکیه درباره مواضع غلط و نسنجیده وی، بسیار درست بود.
تنها وزارت خارجه مسئول نیست
جوادیارجمند با بیان اینکه در موضوع حساسیت تمامیت ارضی ایران، تنها وزارت خارجه مسئول نیست و این حساسیت به تک تک افراد جامعه برمیگردد، اظهار کرد: در مقابل موضوع تمامیت ارضی ایران، مجلس، شورای عالی امنیت ملی، نهادها و اشخاص مختلف و حتی استانداران به خصوص استانهای آذربایجان نیز مسئول به پاسخگویی هستند، همانطور که مشاهده شد و در مجلس موضع درستی گرفتند.
وی در ادامه گفت: مرزهای ترسیم شده ایران و آذربایجان و کشورهای دیگر، مرزهایی است که بر اساس قوانین و حقوق بینالمللی شناخته میشود و نمیتوان اینها را دستاویز اقدامات و برنامههایی قرار داد که برای یک سلسله مقاصدی است و امکان دارد در آینده به صورت پنهان مسائلی را بهدنبال داشته باشد؛ بنابراین ما به یک یکپارچگی و اجماع در موضعگیریهای رجب طیب اردوغان نیاز داریم.
رویکرد وزارت خارجه ایران با همسایگان
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، رویکرد وزارت خارجه ایران را با کشورهای همسایه، مسالمتآمیز خواند و گفت: این روش برخورد مسالمتآمیز با همسایگان، اصل نسبتا ثابتی است که ایران با همه همسایگان خود داشته و همچنین حقوق، قوانین و مقررات بینالمللی، مسائل منطقهای و روابط دو جانبه را همیشه رعایت کرده است.
جوادیارجمند افزود: ترکیه هم به عنوان کشوری که با ایران، از دورههای قبل مانند پهلوی گرفته تا جمهوری اسلامی، روابط طولانی، پایدار و صلحآمیز داشته؛ هر چند که گاهی تحت الشعاع برخی مسائل منطقهای و فشارهای قدرتهای بزرگ قرار میگرفت اما هیچگاه تحت تاثیر مسائل تنشزا نبوده است.
وی با بیان اینکه همواره اصل تنشزدایی در سیاست خارجه ایران در همه دولتها وجود داشته، خاطرنشان کرد: ایران حتی در زمان جنگ با عراق و همچنین وجود روابط تنشآلود و پرمنازعه در منطقه نیز، با ترکیه یک رویکرد نسبتا صلحآمیز و بدون تنش داشته است.
همچنین این استاد دانشگاه، تلاش وزارت خارجه را به عنوان یکی از مجریان مهم سیاست خارجی ایران، حتی در دولت روحانی نیز، در یک بستری از مناسبات دو جانبه دور از تنش تعریف کرد.
رویکرد وزارت خارجه ایران نسبت به جنگ آذربایجان و ارمنستان
جوادیارجمند با اشاره به اینکه رویکرد ایران در این زمان در مقابل جنگ آذربایجان و ارمنستان، نسبتا متفاوت بوده، یادآور شد: ایران در دورههای قبل، نوعی رویکرد بیطرفی داشته اما این بیطرفی در دورهی کنونی، مغایر برخی از قطعنامههای سازمان ملل، برای حل و فصل منطقه قرهباغ بود و از طرفی دیگر هم به هر حال منطقه قرهباغ اساسا متعلق به آذربایجان بود.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران در این دوره، با توجه به حساسیتها و بیثباتسازیهای بهوجود آمده در منطقه، توسط برخی از قدرتهای بیرونی مانند رژیم صهیونیستی و نیز نیروهای داعش، در حقیقت این سیاست بیطرفی در جنگ آذربایجان و ارمنستان را رد کرده است.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، با تشریح اینکه ایران با حمایت از برگشت قرهباغ به خاک آذربایجان، توانست آتشبس را در منطقه ایجاد کند، گفت: این موضعگیریهای جمهوری اسلامی ایران، بر اساس قطعنامههای سازمان ملل و اسناد و مدارک تاریخی موجود، اصولی و درست بوده و همچنین باعث از بین رفتن منازعه و درگیری و نیز جلوگیری از نابودی زیربناها، تاسیسات و انسانها شده است.
انتهای پیام/
نظر شما