به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، ناکارآمدی آموزش عالی ایران نیاز به اثبات ندارد. تنها کافی است به فارغالتحصیلان بیکار در اطرافیان خودمان نگاه کنیم که مدرک کارشناسی ارشد و دکتریشان هیچ کمکی به یافتن شغل یا ارتقا سطح علمی کشور نداشته است.
برخی مقصر بیکاری فارغالتصیلان را دانشگاه و سیاستگذاریهای نامناسب برای پذیرش دانشجو بر اساس نیاز جامعه میدانند. بدون شک وقتی پذیرش دانشجو بر اساس تعداد واحدهای دانشگاهی و استادان انجام شود، نتیجه چیزی جز خیل جوانان مدرک به دست نیست که هیچ کاری برای انجام دادن ندارند.
اما شاید لازم باشد برای بررسی مشکلات آموزش عالی به لایههای عمیق و کلانتری سرک بکشیم، جایی که منابع مالی دولت و دانشگاه تامین میشود. کارشناسان معتقدند ساختار اقتصادی ایران به دانشگاه لطمه میزند. نخست اقتصاد مبتنی بر فروش منابع خام و دوم دانشگاه دولتساخته، سبب وابستگی نهاد علم به دولت میشود در حالی که دولت توانایی سیاستگذاری برای علم را ندارد و دانشگاه باید نهادی مستقل باشد.
علم در ایران از صنعت و اقتصاد جداست
آرش موسوی در گفتوگو با ایسکانیوز با بیان این که ریشه اصلی ناکارآمدی آموزش عالی، اقتصاد است، اظهار کرد: اقتصاد ایران برای آکادمی نیاز و تقاضا ایجاد نمیکند و به همین دلیل علم موجودیتی جدای از صنعت و اقتصاد پیدا میکند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با اشاره به این که سازنده دانشگاهها در ایران و تامینکننده هزینههای آن همیشه دولتها بودهاند، افزود: به همین دلیل همیشه نهاد علم به دولت وابستگی بوده است اما ارتباطی با صنعت ندارد.
وی با تصریح بر این که روشن شدن این نکته بسیار مهم است که ساختارهای اقتصادی در ایران چطور بر عملکرد نهاد علم تاثیر میگذارند، گفت: در پاسخ به سوال ناکارآمدی آموزش عالی ایران میتوان داستانی منسجم از عوامل اقتصادی و سیاسی تا نهادی و فرهنگی ارائه داد.
موسوی، اقتصاد ایران را اقتصادی رانتی دانست و خاطرنشان کرد: اقتصاد رانتی به اقتصادی گفته میشود که عمده درآمد یک کشور از محل فروش منابع خام باشد و این درآمد مستقیم به خزانه دولت واریز شود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ادامه داد: وقتی این درآمد به حساب دولت واریز میشود، توسعه کشور به سمت مونتاژگرایی حرکت میکند. یعنی پولهایی از فروش منابع خام به دست میآید صرف خرید ماشینآلات حاضر و آماده میشود و هر موقع هم خراب شود، از همانجایی که خریداری شده تعمیر میشود یا جدیدش خریده میشود.
وی با بیان این که سیستم اقتصادی رانتی و در نتیجه مونتاژگرایی سبب میشود که صنعت کشور به نهاد علم و دانشگاه وابسته نباشد، افزود: در این شرایط رابطه صنعت و دانشگاه به آییننامهها محدود میشود. آییننامههایی که دستور میدهند صنعت باید از دانشگاه کمک بگیرد و دانشگاه هم باید به صنعت کمک کند.
سیستم اقتصادی رانتی سبب میشود صنعت کشور به نهاد علم وابسته نباشد
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در پایان ابلاغ آییننامهها تلاش ناموفق دولت برای پیشرفت علم دانست و اظهار کرد: آییننامهها استادان را مجبور میکنند که برای ارتقا با صنعت همکاری کنند بدون این که زمینه کار فراهم باشد.
انتهای پیام/
نظر شما