به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکا نیوز بازگشت آمریکا به برجام و توافق احتمالی با ایران موضوعی است که از زمان روی کار آمدن جو بایدن در محافل سیاسی دو کشور مطرح میشود. عدهای از صاحبنظران آمریکایی معتقدند مذاکرات ایران و آمریکا در هر سطحی به نتیجه مشخصی نخواهد رسید در این میان «دکتر جان هارپر»، استاد سیاست خارجی دانشگاه «جانز هاپکینز» آمریکا در گفتگو با خبرنگار ایسکانیوز با بیان اینکه برجام هیچگاه در کنگره به رای گذاشته نشد لذا راههایی برای ممانعت[از تاثیر تندروها] وجود دارد، به طور ضمنی اظهار میکند که چون برجام از ابتدا در کنگره آمریکا تصویب نشده پس طبیعی است که با تغییر دولتها دستخوش تغییر شود.
نظریات این استاد دانشگاه به عنوان یکی از اساتید برجسته در حوزه سیاست خارجی آمریکا در نشریاتی از قبیل «فارین افرز»، «نشنال اینترست»، «کریستین ساینس مانیتور» و ... منعکس میشود.
متن کامل گفتگوی ایسکانیوز با این استاد برجسته سیاست خارجی به این شرح است:
- همانطور که مستحضرید آمریکا حتی در زمان اوباما هم مفاد توافق را به طور کامل اجرا نکرد بعد هم که ترامپ از آن خارج شد. اما با پیروزی بایدن این امید ایجاد شد که آمریکا به برجام بازخواهد گشت. به نظر شما آیا دولت جدید آمریکا تمایل به احیای مجدد برجام دارد؟
من متخصص برجام نیستم و دقیق نمیدانم منظور شما از اینکه میگویید دولت اوباما هم توافق را به طور کامل اجرا نکرد، دقیقا کدام بخش برجام است. من فکر میکنم دولت جدید(که تعدادی از افراد حاضر در دولت اوباما را از جمله جان کری، رابرت مالی وخود بایدن شامل میشود) متمایل به بازگشت به برجام و کاهش تنش با ایران است. اما آنها باور دارند (و خود ایران هم به خوبی میداند) به سادگی نمیتوان به شرایط سال 2017 –که اوباما دفترش را ترک کرد- بازگشت. برجام جدید باید نسبت به نسخه قبلی خود کاملتر باشد.
- شواهد نشان میدهد که متحدان منطقهای آمریکا از جمله رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و برخی دیگر کشورها مخالف بازگشت آمریکا به توافق هستهای هستند، دولت جدید در صورت بازگشت به توافق با این چالش چه خواهد کرد؟
اول اینکه دولت جدید تلاش خواهد کرد در مقایسه با دولت ترامپ، موضعی کمتر افراطی، بدون قید و شرط و در حمایت کامل از اسرائیل و عربستان سعودی اتخاذ کند. موضع اولیه جو بایدن در قبال جنگ یمن گواه این امر است. تصور من این است که راهکار [دولت جدید] برای اقناع اسرائیل و عربستان سعودی(و افراد بدبین در ایالات متحده) در خصوص توافق هستهای جدید این است که در برخی موارد(به عنوان مثال، افزایش دوره زمانی توافق) شرایط سختگیرانهتر اعمال کند و احتمالا در یک توافق جداگانه به موضوع موشکهای بالستیک ایران بپردازد.
به نظر من، اگر ایران کمی انعطاف از خود نشان دهد، دولت بایدن(مانند دولت اوباما) آماده مقاومت در برابر فشار اسرائیل و عربستان سعودی و رسیدن به یک توافق است.
- شرط مقامات عالی رتبه ایرانی برای پذیرش بازگشت آمریکا به توافق، برداشتن تمام تحریمهای این کشور و راستی آزمایی آن است، آیا دولت بایدن این کار را انجام خواهد داد؟
فکر میکنم آنها مایلند تحریمهای اعمال شده توسط ترامپ را لغو کنند و به وضعیت سال 2017 بازگردند؛ منطبق با شرایطی که در برجام در نظر گرفته است. هرچند که آنها این اقدام را به صورت یکجانبه و بدون اقداماتی از سوی ایران –برای مثال؛ بازگشت به سطح غنی سازی اورانیوم مورد تایید در برجام- انجام نخواهند داد. اما در صورتی که هر دو طرف بخواهند گفتگو را احیا کنند و به نوعی توافق برگردند، فراهم کردن این امر امکانپذیر است. البته مطمئن نیستم که دولت بایدن متقاعد شده باشد که دولت ایران میخواهد به برجام برگردد(یا قادر به بازگشت خواهد بود). در مطبوعات آمریکا بحثهای زیادی پیرامون مخالفان توافق در ایران وجود دارد.
- دولت جدید چگونه فضای سیاسی آمریکا را(با توجه به حضور تندروهای حامی جنگ با ایران) با خود همراه خواهد کرد؟
افراطگرایان در آمریکا –که شما از آنها صحبت میکنید- طرفدار تغییر رژیم در ایران هستند(جان بولتون و پمپئو، نمونههای خوبی برای آن هستند)، اما آنها لزوما طرفدار جنگ با ایران نیستند. آنها خاموش شدن تدریجی و تشویق به مخالفتهای داخلی و مقاومت در برابر نظام ایران را ترجیح میدهند. در هر صورت(همانطور که قبلا گفته شد) من فکر میکنم دولت معتقد است اگر انعطافپذیری در ایران وجود داشته باشد و اگر مسئله موشک به گونهای حل شود، میتواند با مخالفت در آمریکا مقابله کند. همانطور که مستحضرید، برجام هیچگاه در کنگره به رای گذاشته نشد. لذا راههایی برای ممانعت[از تاثیر تندروها] وجود دارد.
- ایالات متحده برای مواجهه و یا به عبارتی آنچه مهار چین از سوی مقامات این کشور خوانده میشود، چه برنامهای دارد؟
این سوال خیلی وسیعی است. در حال حاضر سیاست مهار و مقابله در حال پیگیری است که شامل تقویت همکاریهای نظامی و دریایی ایالات متحده با ژاپن، استرالیا و هند؛ حفظ حضور قدرتمند دریایی و هوایی ایالات متحده در پیرامون چین؛ تأمین سلاح تایوان برای دفاع از خود؛ عقب راندن اقدامات اقتصادی و تجاری چین (برای مثال سرقت مالکیت فکری)؛ محدود کردن خریدهای میکروچیپهای آمریکایی توسط چینیها؛ و سرمایهگذاری در شرکتهای با فناوری پیشرفته ایالات متحده است. کمپین مقابله با هواوی و حضور آن در زیرساختهای «فایو جی» (5G) در ایالات متحده و سراسر جهان نمونه خوبی از سیاست مهار آمریکا است.
طیفهای افراطی دولت ترامپ حامی تغییر رژیم در چین و یا آنچه به اصطلاح از بین بردن یا جدا شدن اقتصاد ایالات متحده از چین خوانده میشود، بودند. بایدن احتمالا برخی از این سیاستها را ادامه خواهد داد، برای مثال مهار اقتصادی چین. اما او رویکرد عملیتر و کمتر مقابلهای را در پیش خواهد گرفت و سعی خواهد کرد تا جایی که ممکن است -برای مثال در زمینه تغییرات آب و هوایی- با چین همکاری کند. رویکرد جدید در قبال ایران زمینه دیگری است که برخی در دولت بایدن معتقدند ایالات متحده و چین میتوانند در موردش همکاری کنند.
انتهای پیام/
نظر شما