به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، جذب دانش‌آموختگان دکتری به عنوان هیئت علمی در دانشگاه‌های خودشان اتفاقی است که در بسیاری از دانشگاه‌های جهان رخ می‌دهد. کارشناسان معتقدند هرچند ممکن است این اتفاق در ابتدا مثبت به نظر بیاید؛ اما در بلندمدت سبب توقف رشد علمی دانشگاه می‌شود.
شیرکوه محمدی در مقاله خود با عنوان «استخدام دانش‌آموختگان خودی؛ فرصت یا چالش؟»و با همکاری محسن نظرزاده زارع، به بررسی استخدام خودی‌ها و عواقب و راهکارهای آن پرداخته است.
محمدی در گفت‌وگو با ایسکانیوز با بیان این که جذب دانش‌آموختگان دکتری یک دانشگاه به عنوان هیئت علمی همان دانشگاه، در کوتاه مدت رضایتی نسبی ایجاد می‌کند، اظهار کرد: برای مثال یک استاد از این که شاگرد خودش در دانشگاه جذب شود، خوشحال می‌شود چون حرف‌شنوی بیشتری دارد، شبیه آن استاد است و همزبانی بیشتری هم با آن استاد دارد. به همین دلیل، به نظر می‌رسد همکاری بهتری می‌توانند با هم داشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان با اشاره به این که پژوهش‌ها نشان می‌دهد در بلند مدت کارایی و بهره‌وری این استادان بسیار ضعیف است، افزود: دلیل پایین آمدن کارایی این استادان به این برمی‌گردد که مثلا کسی که از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شده و در همان دانشگاه هم جذب می‌شود، با ایده های متفاوت‌تری آشنا نمی‌شود، سطح علمی‌اش در سطح استادان همان دانشگاه است و در همان حد هم می‌تواند کار کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: افرادی که به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه محل تحصیل خود جذب می‌شوند، به نوعی اشباع می‌رسند در حالی که بهره‌وری زمانی معنی پیدا می‌کند که تنوع آرا وجود داشته باشد. وقتی تنوع آرا وجود داشته باشد، علم می‌تواند پیشرفت کند.
محمدی با تصریح بر این که علم زمانی پیشرفت می‌کند که بتوانیم نظرات یکدیگر را نقد و رد کنیم، گفت: بزرگانی مانند علامه طباطبایی در دوران گذشته وجود داشتند، چون بستر نقد نظرات مخالفان مانند دیدگاه‌های کمونیستی فراهم بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان با تاکید بر این که نظریه‌های ناب از دل نقد و بررسی‌ها رشد می‌کنند، یادآور شد: در حالی که وقتی فقط افرادی را جذب کنیم که مثل خودمان هستند و حرفهای ما را تکرار و تایید می‌کنند، رشد علمی در بلند مدت متوقف می‌شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: جالب است که بسیاری از دانشگاه‌های ایران این رویه را پیش گرفته‌اند. ما در مقاله خودمان نشان دادیم که این موضوع در ایران رشد فزاینده‌ای داشته و اکثر جذب‌های اخیر دانشگاه‌ها کسانی بودند که از همان دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند در حالی که می‌دانیم در بلند مدت این مشکلات را به بار می‌آورد.
جذب خودی‌ها در دانشگاه‌های آلمان غیرقانونی است
محمدی با بیان این که جذب افراد به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه محل تحصیل در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا مانند دانشگاه‌های آلمان منع شده است، گفت: در این کشورها قانونی وجود دارد که حتی اگر نخبه‌ترین فرد آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شود، اجازه نمی‌دهند در همان دانشگاه جذب شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان درباره وضع چنین قوانینی تصریح کرد: دلیلش بر می‌گردد به اقتصاد فراگیری که در این کشورها وجود دارد. برای مثال وقتی اقتصاد محدود باشد و یک سری خودی دور هم جمع شوند و از آن اقتصاد استفاده کنند، اجازه نمی‌دهند کس دیگری ورود پیدا کند.
اقتصاد محدود، دانشگاه محدود به دنبال دارد
وی با اشاره به این که اقتصاد محدود، دانشگاه محدود به دنبال دارد، افزود: اعضای هیئت علمی از قدرتی که دارند استفاده کرده و سعی می‌کنند افرادی را جذب کنند و در اطراف خود بگذارند که مثل خودشان باشند و تهدید و مشکلی درست نکنند.
محمدی با تصریح بر این که وقتی اقتصاد فراگیر باشد، این اهرم فشار روی دانشگاه‌ها وجود دارد و اجازه نمی‌دهد دانشجوی خودشان را جذب کنند، گفت: پژوهش‌های روانشناسی ژنتیک هم همین را نشان می‌دهد. مثلا نیکولاس در مقالات خودش می‌گوید؛ انسان‌ها از نظر ژنتیکی دوست دارند با کسانی ارتباط داشته باشند که مثل خودشان هستند و به آن‌ها اعتماد بیشتری دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان در پایان با بیان این که ممکن است در ابتدا تصور شود که در دانشگاه‌هایی که جذب خودی اتفاق نمی‌افتد، نوعی پختگی وجود دارد و افراد از نظر فرهنگی رشد کرده‌اند، اظهار کرد: به نظر من واقعیت این است که گرایش به جذب خودی‌ها در همه افراد وجود دارد. به همین دلیل، آنچه باعث شده جذب خودی‌ها کمتر اتفاق بیفتد، اهرم فشاری است که از بیرون به دانشگاه وارد می‌شود و اجازه نمی‌دهد که دانشجوی خودی جذب کنند، به این دلیل که بهره‌وری دانشگاه را در بلند مدت کاهش می‌دهد.
انتهای پیام/
نظر شما