به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، چند هفته‌ای است که دور جدید مذاکرات هسته‌ای بین ایران و پنج کشور باقی‌مانده در توافق در وین جریان دارد. مذاکراتی که حرف و حدیث‌های مختلفی در مورد آن شنیده می‌شود. دولت روسیه به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ و اعضای توافق هسته‌ای، ضمن تاکید بر حفظ مفاد توافق هسته‌ای سال 2015، از احیای برجام استقبال کرده است.
از همین رو، مصاحبه‌ای با «پیوتر کورتونوف» -کارشناس اندیشکده «شورای امور بین الملل روسیه»- انجام شد. وی ضمن اشاره به تلاش‌های روسیه برای احیای برجام، معتقد است که امکان توافقی با مفاد آنچه در سال 2015 محقق شد، چندان قابل تصور نیست. وی همچنین اذعان می‌کند که در صورت نقض برجام توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا، روسیه ابزاری غیر از حمایت دیپلماتیک از ایران ندارد. از نظر این کارشناس روس، آنچه که باعث نزدیکی سه کشور ایران، روسیه و چین شده، نگرانی از فروپاشی برجام بوده است اما در عین حال نباید تصوری اغراق‌آمیز در خصوص اتحاد سه کشور مذکور با هدف مقابله با آمریکا داشت.
«پیوتر کورتونوف» در پاسخ به سوالی در خصوص همکاری دو کشور در سوریه، نیاز متقابل دو کشور به یکدیگر را جزء عوامل موثر بر این امر می‌داند. از نظر وی، اگرچه ایران و روسیه اهداف مختلفی در خاورمیانه را دنبال می‌کنند، اما منافع مشترک موجب همکاری آنها در سوریه شد.
متن کامل گفتگوی ایسکانیوز با کارشناس روس به این شرح است:
- موضع دولت روسیه در قبال توافق هسته‌ای چیست و دیپلمات‌های روس چه انتظاراتی از مذاکرات وین دارند؟
موضع روسیه در مورد توافق هسته‌ای و همچنین مذاکراتی که در وین جریان دارد، نسبت به گذشته تغییری نداشته است. مسکو کاملا مصمم به احیای برجام است و ترجیح می‌دهد مفاد آن حتی‌الامکان نزدیک به همان توافق اولیه باشد. از نظر مسکو، تغییر توافقنامه 2015 می‌تواند به نقض بیش از حد حاکمیت ایران تبدیل شود و امکان دارد بین اعضای برجام نارضایتی ایجاد کند و در نهایت منجر به تغییر توازن قدرت در منطقه شود. چنین چشم اندازهایی می‌تواند به طور کلی برای استراتژی روسیه در خاورمیانه و ثبات منطقه مخرب باشد. با این حال، با به بن بست رسیدن گفتگوها در وین و طرح موضع سازش‌ناپذیر واشنگتن در مورد برجام، انتظار بازگشت بی‌قید و شرط آمریکا به برجام بسیار دشوار است. هنوز مشخص نیست که ایران و ایالات متحده در چه مواردی می‌توانند سازش کنند، اما به سختی می‌توان انتظار داشت که توافق اولیه با همان مفاد احیا شود.
- به نظر جنابعالی، آیا روسیه در صورت نقض عهد مجدد آمریکا و اروپایی‌ها در عمل در کنار ایران خواهد ایستاد؟
روسیه از زمان خروج آمریکا از این توافق و اعمال تحریم‌های اقتصادی، در تلاش برای احیای برجام از ایران حمایت کرده است. برای روسیه، برجام پیمانی بسیار مهم برای ثبات خاورمیانه است که اطمینان می‌دهد ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند و در عین حال حقوق اصلی حاکمیتی ایران حفظ می‌شود. همانطور که گفته شد، روسیه گزینه‌های عملی زیادی برای تأثیرگذاری بر سایر اعضای برجام یا کاهش اثرات تحریم‌ها ندارد. از زمان اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مسکو همچنان در حمایت خود از برجام ثابت قدم باقی مانده است، اما نتوانسته نقش مهمی در نجات این معامله داشته باشد. اگر ایالات متحده یا اتحادیه اروپا برجام را نقض کنند، حمایت روسیه از منافع ایران به احتمال زیاد به حمایت دیپلماتیک محدود خواهد بود.
- به نظر می‌رسد نزدیکی کشورهایی مانند چین، روسیه و ایران می‌تواند موجب تضعیف یکجانبه‌گرایی ایالات متحده آمریکا شود. تا چه حد این تحلیل را درست می‌دانید؟
هماهنگی و همکاری بین روسیه، چین و ایران بیشتر از یک اتحاد واقعی یک همکاری استراتژیک است. تصور غلطی است که فکر کنیم سه کشور به عنوان یک بلوک واقعی هماهنگ شده و وزنه مقابل برای نفوذ ایالات متحده در سراسر جهان عمل خواهند کرد. مسائلی از جمله تهدید فروپاشی برجام می‌تواند به عنوان یک زمینه مشترک برای گردهم آوردن و هماهنگی آنها عمل کند، اما نمی‌تواند به یک همکاری طولانی مدت منجر شود که هدفش به چالش کشیدن نفوذ ایالات متحده باشد. روسیه و جمهوری اسلامی حتی در خاورمیانه دارای منافع متقابل و متضادی هستند که عملا «ارتقا» مشارکت استراتژیک پایدارتر را در آینده نزدیک غیرممکن می‌سازد.
- همکاری ایران و روسیه در سوریه را چطور ارزیابی می‌کنید و این همکاری تا چه حد توانسته اهداف اولیه مدنظر دو کشور را محقق نماید؟
همکاری روسیه و ایران در سوریه را می‌توان به عنوان یک روایت موفقیت ارزیابی کرد که با وجود منافع متفاوت دو کشور در منطقه رخ داد. ایران و روسیه در نهایت به دنبال نسخه‌های متفاوتی از ساختار منطقه‌ای در خاورمیانه هستند، اما این امر مانع همکاری موفق دو کشور در سوریه نشده است. این موضوع به این دلیل امکانپذیر شده که هر دو کشور در سوریه اهداف تقریبا یکسانی را دنبال می‌کنند؛ هر چند که دلایل متفاوتی برای این کار دارند. از نظر تاکتیکی، ایران و روسیه در سوریه به یکدیگر احتیاج داشتند؛ زیرا همکاری با یکدیگر به هر دو کشور امکان داد تا کمبودهای طرف مقابل را در میدان جنگ جبران کنند. تهران به ظرفیت‌های هوایی روسیه نیاز داشت، در حالی که مسکو به «چکمه‌های زمینی» احتیاج داشت که ایران کاملا قادر به تهیه آن بود. با رسیدن به بن‌بست شکننده درگیری سوریه، اختلافات بین اهداف دو طرف آشکارتر شده و پیچیدگی‌هایی ایجاد می‌کند، اما با این وجود، دو کشور هنوز هم برای حفظ دستاوردهای خود به یکدیگر احتیاج دارند.
انتهای پیام/
نظر شما