به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، دولت سیزدهم کمتر از ۴۰ روز دیگر درحالی کار خود را آغاز میکند که با چالشهای متعددی در زمینه مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مواجه خواهد شد. یکی از اصلیترین این چالشها، ساماندهی نظام آموزش عالی کشور است که سکاندار وزارت علوم باید عزمی جدی در تغییر و تحولات ساختاری در این نظام داشته باشد. درواقع وزیر علوم در دولت آینده باید از ویژگیها و تواناییهایی برخوردار باشد که بتواند بار نظام آموزش عالی کشور را به خوبی بردوش بکشد.
در همین ارتباط، سید مجید امامی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گفتوگو با خبرنگار ایسکانیوز، درباره اصلیترین ویژگیهای وزیر علوم دولت جدید اظهارکرد: وزیر علوم به طور کلی باید دارای ۳ ویژگی اصلی باشد که متاسفانه در طول ۴۰ ساله گذشته، هیچ کدام از وزرای علوم این ویژگیها را نداشتهاند؛ وزیر علوم در وهله اول باید یک سیاست گذار، سیاست پژوه و آینده پژوه علم و فناوری در کشور باشد و عمدتا در فضای علوم اجتماعی و علوم انسانی تربیت شده باشد.
عامل اصلی عقب ماندگی در علوم انسانی
وی افزود: تمامی وزرای علوم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی غیر از یک مورد، تخصصی غیر از حوزه علوم اجتماعی و انسانی داشتهاند. این موضوع یکی از عوامل عقب ماندگی علوم انسانی و نگاه غلط حاکمیت به این حوزه محسوب میشود؛ آن هم در شرایطی که برای تحقق الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت، چارهای جز تحول واقعی، هدفمند و ناظر بر تحولات جهانی و ظرفیتهای اندیشه اسلامی در علوم انسانی نداریم. اگر این مسیر در ۴ سال آینده بدون شعار زدگی و جو زدگی محقق نشود، دیگر فرصتی برای ارتقای علوم انسانی وجود ندارد.
امامی ادامه داد: دومین ویژگی که وزیر علوم در دولت آینده باید داشته باشد، داشتن نگاه و رویکرد فرهنگی به دانشگاه و دانشجویان است. وزیر علوم باید دانشگاه و دانشجو را اذان و موذن جامعه و نمونه مکارم و فضائل جامعه بداند و بتواند مرجعیت علمی و فرهنگی دانشگاه را احیا کند. شیوع کرونا، شرایطی را به دانشگاهها تحمیل کرد که اساسا دانشگاه را به عنوان یک امر زائد، دکوری و غیر ضروری در حیات جامعه نمایان کرد. درحالی که وزیر علوم در دولت جدید، باید از این فضا دوری کند و دانشگاه را به کانون و قلب فرهنگ جامعه برگرداند.
دانشگاهها کارخانه ترفیع و ارتقای استادان تبدیل شدهاند
این استاد دانشگاه، داشتن رویکرد کارآفرینانه، حل مسئله و کاربردی را سومین ویژگی وزیر علوم دولت سیزدهم دانست و تصریح کرد: باید گفت که این رویکرد در سالهای اخیر نسبتا ترمیم شده است اما همچنان دانشگاهها، خط تولید مدرک و کارخانه ارتقا و ترفیع عدهای از استادان و مدرسان هستند. استادانی که خیالشان راحت است زیرا مادام العمر میتوانند به حقوق ثابت دسترسی داشته باشند.
وی اضافه کرد: در شرایطی که استاد و دانشگاه نتواند از جامعه حل مسئله کند و نتوانند به دانشگاه اجتماعی برسند، هیچ منطقی برای صرف بودجه کشور برای دانشگاههای دولتی و پول مردم برای دانشگاههای غیر دولتی وجود ندارد. دانشگاههای دولتی و غیر دولتی باید به طور دورهای مورد ارزیابی و طبقه بندی قرار بگیرند و مواقعی که سوددهی ندارند، اساسا باید به سمت لغو مجوز و تعطیلی پیش بروند.
امامی با بیان اینکه تعارف وزارت علوم و برخی مدیران آن به دلیل تعارض منافعی که با نهاد دانشگاه دارند بسیاری از مشکلات را ایجاد کرده است، گفت: البته همین نقد به وزرات بهداشت نیز وجود دارد زیرا نهادی که باید پاسخگوی سلامت و آموزش پزشکی در جامعه باشد، هیچ گاه کاری نمیکند خود را نان خوردن خلع کند. درحالی که باید چنان شفافیتی در تصمیم گیریها، اجرای سیاستهای نقشه جامع علمی کشور و آمایش سرزمینی برقرار بشود، که امکان تعارض منافع وجود نداشته باشد و اعضای هیئت علمی و دانشگاهها، در خدمت مسائل جامعه قرار بگیرند.
دانشگاه و استاد نباید حاشیه امن داشته باشند
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) بیان کرد: هیچگونه حاشیه امنی برای دانشگاه و استادی که فقط به بقای خودش در دانشگاه دلخوش کرده وجود نداشته باشد. این موضوع با اصلاح رویههای فعلی و خروج از نگاههای غرب زده در آیین نامههای ارتقا و ترفیع و مجوزدهیها امکان پذیر است. درواقع هر استادی که نمیتواند حل مسئله کند و نمیتواند در فرآیندی انتخابی، دانشجویان خوب را به خود جذب کند، باید در مدارج پایینتر حضور داشته باشد.
وی افزود: این اظهارات در ظاهر به عنوان یک عضو هیئت علمی به ضرر بنده است اما اعتقاد دارم در وضعیت فعلی دانشگاهها، انگیزه، خلاقیت و تلاش مستمر دانشجو برای مفید بودن، هیچ جایگاهی وجود ندارد. به همین دلیل از وزارت علوم در دولت سیزدهم این انتظار وجود دارد که به موارد گفته شده، توجه ویژه داشته باشد.
امامی با تاکید بر اینکه وزیر علوم بیش از داشتن ریزه کاریهای مدیریتی باید پیش قراول و استراتژیست حوزه آموزش عالی باشد، یادآور شد: ریاست ستاد نقشه جامع علمی کشور باید در دستان وزیر علوم باشد و از طرف دیگر، وزارت علوم باید در راهبری تمدنی و تبیین استراتژی، آنقدر جلوتر از دانشگاهها باشد که امکان روزه مرگی از این وزارتخانه سلب شود. وقتی وزارتخانه درگیر آییننامهها و بخشنامههای روزمره شود،نمیتواند به تمدن سازی در گام دوم انقلاب اسلامی سرعت ببخشد.
وزارت علوم؛ پیش قراول تحول گرایی
این استاد دانشگاه اضافه کرد: وزارت علوم باید دانشگاههایی که وارد میدان تحول گرایی میشوند را غافله سالاری و پیش قراولی کند. این موضوع درحالی است که وزارت علوم در برخی موارد مانع و ترمز دانشگاهها شده است. البته انصافا در چند سال گذشته اصلاح برخی آییننامه توانست به برخی روندها سرعت بیشتری ببخشد اما به طور کلی باید انگیزه بیشتری برای حرکت به دانشگاهها منتقل کنیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: هیئت علمی نباید شغلی مادام العمر باشد بلکه عضو هیئت علمی باید شغلی دقیق و تخصصی براساس ارزیابیهای سه ساله باشد تا اگر در پایان دوره سه ساله، توانست شاگرد و دانشگاه خود را به جلو حرکت دهد، برای یک دوره ۳ سال دیگر نیز به عنوان عضو هیئت علمی حضور داشته باشد.
انتهای پیام/
نظر شما