به گزارش خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری ایسکانیوز؛ گزارش وزارت امور خارجه درباره برجام به مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه منتشر شد. در این گزارش در بررسی برجام و عوامل ناکامی آن به مواردی چون نبود امکان گرفتن تضمین برای عمل به تعهدات از آمریکا و سایر قدرتها و تأثیر قدرت اقتصادی آمریکا بر تحمیل خواستههای خود به سایر کشورها و در نتیجه ناکامی در اجرای برجام، پرداخته شده است. در همین راستا در گفتوگو با «فؤاد ایزدی» کارشناس مسائل بینالملل و استاد دانشگاه به بررسی این موارد پرداختیم.
ایزدی در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری ایسکانیوز؛ درباره امکان دریافت تضمین از آمریکا برای عمل به تعهدات گفت: این نکته درست است که در دنیا هیچ مرجعیتی که بتواند ایالات متحده را به انجام کاری مجبور کند وجود ندارد اما به همین دلیل است که نباید به اینکه اگر ما کار خود را انجام دهیم آمریکا نیز به تعهدات خود عمل میکند، اعتماد کنیم.
وی درباره مشکل برجام برای مواجهه با این مسئله اظهار کرد: برجام مشکلات متعددی داشت که یکی از آنها این بود که ایران باید به تمام تعهدات خود عمل میکرد و طرف مقابل پس از راستیآزمایی و در صورت رضایت وعدههای خود را اجرا میکرد.
ایزدی با بیان اینکه در عمل نیز ایران به تمام تعهدات خود عمل کرد ادامه داد: پس از اجرای تعهدات از سوی ایران، طرف مقابل به بخش عمدهای از تعهدات خود عمل نکرده و در نهایت نیز از برجام خارج شد و اکنون نیز برای بازگشت به آن شرط و شروط گذاشته است.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه در آن زمان و در آغاز اجرای برجام باید قدم به قدم به تعهدات خود عمل میکردیم افزود: درست این بود که ایران یک قدم در راستای اجرای تعهدات خود برمیداشت و طرف مقابل نیز یک قدم جلو میآمد و دو طرف اقدامات یکدیگر را راستیآزمایی میکردند و سپس گام بعدی را اجرایی میکردیم اما این اتفاق نیفتاد.
وی با بیان اینکه در زمان اجرای برجام نیز رهبر معظم انقلاب این نکته را مطرح فرمودند ادامه داد: ایشان تأکید داشتند که کار قدم به قدم انجام شود و گامها متناظر باشد اما این اتفاق رخ نداد و نتیجه همان چیزی است که شاهد آن هستیم.
ایزدی درباره عمل به شروط رهبر حکیم انقلاب در عمل به برجام گفت: در اخبار همان زمان نیز آمده است که به این شروط توجهی نشده و اجرا نشدن بخش قابل توجهی از آن ها، از سوی خود دستگاه دیپلماسی نیز پذیرفته شده است و وزیر امور خارجه نیز آن را تأیید و در همان زمان اعلام کرد که ما نتوانستیم به بخشی از این شروط عمل کنیم زیرا زورمان به آمریکا نرسید.
ذوقزدگی رئیسی جمهوری از مذاکرات مانع دیدن حقایق میشود
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به بخشی از گزارش وزرات امور خارجه به مجلس مبنی بر اینکه « هیچ تضمینی نمیتواند مانع استفاده از قدرت اقتصادی آمریکا برای تحمیل خواسته خود بر دیگران شود» گفت: نفوذ آمریکا در سیستمهای بانکی سراسر دنیا بر هیچکس پوشیده نیست و اکنون نیز همین شرایط وجود دارد اما در زمان امضا و اجرای برجام به آن توجهی نشد.
وی با بیان اینکه رئیس جمهوری همچنان همانند دوره برجام درباره نشست وین عمل میکند افزود: رئیس جمهوری برای مذاکره و نشست وین شوق بسیار زیادی داشته و اکنون نیز مانند همان ادبیات و حرفها و حالت جوزدگی که برای مذاکرات برجام داشت، درباره نشست وین صحبت میکند.
این کارشناس مسائل بینالملل ادامه داد: بد نیست مقاماتی که تا این اندازه به مذاکرات وین خوشبین بوده و میگویند آمریکاییها به وین آمدهاند تا توبه کنند همین گزارش وزارت امور خارجه را بخوانند تا بدانند که در نهایت آمریکاییها به خاطر نفوذی که در سیستم بانکی دارند، اگر بخواهند مشکلات ایران پابرجا مانده و همان اتفاقی میافتد که در برجام و حتی پیش از خروج ترامپ از برجام رخ داد.
ایزدی با بیان اینکه یکی از دلایلی که هیچ تضمینی برای حل مشکلات کشور با پذیرش FATF وجود ندارد نیز همین موضوع است اظهار کرد: واقعیت آن است که طرف مقابل یک جنگ اقتصادی را علیه ایران سازماندهی کرده است و به نظر نمیرسد که از این سیاست برگشته باشد و حتی در صورت پذیرش و اجرای این معاهده و حتی بیشتر از آن سودی عاید کشور نخواهد شد.
وی درباره امکان لغو تحریمهای در نشست وین گفت: زمانی که در جلسه سنا از وزیر امور خارجه آمریکا میپرسند که شما در حال تعلیق بسیاری از تحریمها هستید، میگوید که نه، ما به اندازه کافی تحریم برای فشار به ایران نگه میداریم.
این کارشناس مسائل بینالملل ادامه داد: این موارد نکاتی است که در دوره گذشته و در زمان مذاکرات برجام و اجرای آن مورد توجه قرار نگرفت و امیدواریم در این دوره از مذاکرات و در نشست وین به آنها توجه شود.
تمام ضرر برجام متوجه ایران بود نه آمریکا
ایزدی با اشاره به این جمله گزارش که هیچ توافقی برای هیچ یک از طرفین بینقص نیست، درباره هزینه برجام برای آمریکا گفت: آمریکا هیچ ضرری در برجام نکرد و تنها ما بودیم که هزینه پرداختیم زیرا جنگ اقتصادی علیه ما اتفاق افتاده است نه ایالات متحده و آمریکاییها تحریم نبودند و با مشکلاتی مانند افزایش قیمت مرغ مواجه نشدند.
وی اظهار کرد: یکی از مشکلات مهم دیگری که برجام ایجاد کرده بود این بود که راههای طراحی شده برای دور زدن تحریمها که برخی از آنها سالها مورد استفاده قرار گرفته بود، به دلیل خوشخیالی دولت نسبت به این توافق رها شد.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه در همین متن وزارت امور خارجه میبینید که وزیر امور خارجه منتقد شرایط شده و میگوید «با خوش خیالی ،دوستان دوران سختی را در سراب طمع سرازیر شدن شرکتهای غربی از خود رنجاندیم» ادامه داد: پیش از برجام برخی از کشورها مانند چین و روسیه با ایران همکاریهای جدی داشتند اما آن جو خوشبینانه و غیرواقعی که پیرامون برجام به وجود آمد. باعث بیمهری نسبت به این کشورها شد.
ایزدی با بیان اینکه این موارد در گزارش وزارت امور خارجه نیز آمده است ادامه داد: اینها سیاستهای اشتباهی است که خود دستاندرکاران دولت یازدهم و دوازدهم به آن اذعان میکنند و در تاریخ ثبت خواهد شد.
وی با اشاره به بخشی از صحبتهای ظریف در متن گزارش که به مسئله میدان مبارزه پرداخته بود، درباره استفاده وزارت امور خارجه از دستاوردهای ما در جنگ با داعش در سوریه گفت: وزارت امور خارجه بسیار بهتر میتوانست از این دستاوردها بهره ببرد. البته مسئول اینکار تنها این وزارتخانه نبوده و نهادهای اقتصادی و برخی ارگانهای دیگر نیز در این زمینه مسئولیت دارند.
انتقادها از برجام دلسوزانه بود نه سیاسی
این کارشناس مسائل بینالملل درباره ربط دادن ناکام ماندن برجام به مسائل داخلی و صحبتهای متنقدان این توافق گفت: اینکه ما دچار دعواهای سیاسی داخلی هستیم و این دعواها بر روی سیاست خارجی تأثیر منفی میگذارد صحیح است اما این مسئله تنها مشکل یک جناح نیست و درباره برجام نیز شرایط اینگونه نبود.
ایزدی با بیان اینکه متأسفانه برخی افراد در هر دو جناح منافع جناحی، حزبی و انتخاباتی خود را مهمتر از منافع ملی میدانند افزود: هر چند ممکن است آنها برای خود توجیهات دیگری داشته باشند و برای مثال بگویند«من باید به قدرت برسم تا منافع ملی را حفظ کنم و از هر ابزاری برای رسیدن به این هدف استفاده میکنم» اما در واقع منافع ملی را قربانی رقابتهای سیاسی میکنندد و برای کشور خسارتبار است.
وی با بیان اینکه انتقادها پیرامون برجام از این جنس نبود افزود: بیشتر انتقادها درباره برجام دلسوزانه و حرف اصلی منتقدان این بود که کاری نکنید به شرایطی که هم اکنون در آن قرار گرفتهایم برسیم.
ایزدی ادامه داد: هرچند این مشکل در کشور وجود دارد که رقابتهای جناحی به سیاست خارجی کشورمان ضربه میزند اما هر نقدی که نسبت به این دولت یا دولت دیگر میشود به دلیل رقابتهای جناحی نیست و ممکن است حرف کارشناسی باشد. در رابطه با برجام نیز با اینکه ممکن است عدهای به دلایل سیاسی با برجام مخالفت کرده باشند اما کاری که دولت انجام داد و باعث ضربه به خودشان نیز شد این بود که به هر فردی که نقدی خیرخواهانه نسبت به برجام میکرد، نیز یک برچسب سیاسی و او را با اصطلاحاتی چون بیشناسنامه، بیسواد خطاب میکردند.
انتهای پیام/
نظر شما