به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، شرایط کرونایی کشور و تعطیلی مراکز آموزشی، سبب شده تا فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها نیز دستخوش تغییرات زیادی شود. در این بین اما دانشگاه‌هایی هستند که با تغییر ریل سیاست‌گذاری فرهنگی دانشگاه، فعالیت‌هایی را در دستور کار قرار داده‌اند تا حوزه فرهنگ به عنوان یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری مورد غفلت واقع نشود. پر واضح است که عملکرد وزارت علوم نیز به عنوان متولی اصلی سیاست گذاری فرهنگی در دانشگاه‌ها باید مورد بررسی قرار بگیرد.
در همین ارتباط، مسعود فکری مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در گفت‌وگو با ایسکانیوز، درباره مهم‌ترین چالش‌های حوزه فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها در ۸ سال گذشته، اظهارکرد: صرف موضوعات فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها در دوره‌های مختلف به تناسب تغییرات به وجود آمده در سطح کلان جامعه، تغییر پیدا می‌کند. غیر از دوره کرونا و توقف فعالیت‌های دانشگاه‌ها، مهم‌ترین چالشی که دانشگاه‌ها در حوزه فرهنگی و اجتماعی با آن مواجه بودند، کاهش انگیزه‌های فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان از لحاظ خود مشارکتی است.
کم انگیزگی دانشجویان نسبت به مسائل فرهنگی
وی افزود: کم انگیزگی دانشجویان نسبت به مسائل فرهنگی و فاصله گرفتن آن‌ها از نهادهای رسمی و حرکت به سمت نهادهای خارج از دانشگاه در حوزه‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است نظام آموزش عالی در چندسال گذشته با آن مواجه بوده است. باتوجه به این شرایط، باید تلاش کرد که انگیزه مندی آن‌ها برای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی افزایش داشته باشد و متولیان فرهنگی قطعا باید برنامه ریزی جدی را در این زمینه داشته باشند.
فکری ادامه داد: در زمان شیوع کرونا علاوه بر بی انگیزگی، بسیاری از دانشجویان به ویژه نو دانشجویان نتوانستند آنطور که باید و شاید با زیست بوم دانشگاه ارتباط برقرار کنند. ساماندهی آموزش مجازی برای دانشجویان تازه وارد، صرفا توانسته بخشی از ماموریت دانشگاه را انجام دهد؛ اما شکل گیری هویت اصلی دانشجویان که در مختصات دانشگاه تعریف می‌شود، در یکسال و نیم گذشته اتفاق نیفتاده است. این موضوع آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی متعددی را درپی خواهد داشت زیرا دوران دانشگاه برای فارغ التحصیلان، دوره شکل گیری شخصیت و آمادگی برای ورود به مسئولیت‌های اجتماعی است.
مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تصریح کرد: البته این موضوع تاثیر چندانی برروی دانشجویان قدیمی تر نداشت؛ اما برای نو دانشجویان که بیشترین جمعیت بدنه دانشگاه را تشکیل می‌دهند، مشکلات متعددی را به همراه داشت که امیدواریم در دوره جدید مدیریت کشور و بازگشایی دانشگاه‌ها بعد از واکسیناسیون سریع، به تدریج به سمت ساماندهی شرایط و افزایش ارتباط نو دانشجویان با زیست بوم دانشگاه باشیم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا دانشگاه‌ها انگیزه و بستر لازم را برای افزایش مشارکت دانشجویان در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی فراهم نمی‌کنند و دغدغه لازم را در این زمینه ندارند؛ گفت: نمی‌توان به طور قطع گفت که تمامی دانشگاه‌ها انگیزه و بستر مناسب را برای فعالیت فرهنگی فراهم نمی‌کنند. اصولا فعالان فرهنگی باید به جای تولی گری، زمینه را برای فعالیت فراهم کنند. به همین دلیل دانشگاه‌ها باید زمینه را لازم را برای فعالیت‌های فرهنگی فراهم و موانع این حوزه را برطرف کنند؛ اما اینکه بخواهند در تمامی مراحل از جمله اجرا و سیاست گذاری و برنامه‌ریزی حضور داشته باشند، توقع چندان درستی نیست.
فکری درباره نبود دغدغه کار فرهنگی در بخش قابل توجهی از معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها، بیان کرد: قطعا بخش مهمی از فعالیت فرهنگی، تخصص گرایی و داشتن دغدغه است؛ البته اگر افرادی در بدنه دانشگاه کارهای فرهنگی هدفمند کرده باشند، شاید بتوانیم حضور آن‌ها به عنوان معاون فرهنگی را قبول کنیم؛ اما اگر فردی تجربه عملیاتی فرهنگی و تخصص‌های لازم را نداشته باشد، به هیچ نمی‌تواند در این زمینه موفقیت‌های لازم را کسب کند.
متخصصان تمایلی به پذیرش مسئولیت در حوزه فرهنگی ندارند
وی اضافه کرد: نمی‌توان گفت که بخش قابل توجهی از دانشگاه‌ها به همین شکل هستند؛ اما باید قبول کرد نبود تخصص گرایی در بخشی از دانشگاه‌ها وجود دارد. البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که بسیاری از افراد متخصص، تمایلی به پذیرش مسئولیت در حوزه فرهنگی را ندارند زیرا در روند کار خود، با چالش‌های متعددی مواجه می‌شوند.
مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم افزود: کمبود ابزار و امکانات از یک سو و فراوانی توقعات از سوی دیگر، عواملی هستند که سبب می‌شود بسیاری از متخصصان فرهنگی تمایلی به پذیرش مسئولیت در این زمینه را نداشته باشند. به عنوان مثال، اگر جشنواره و یا برنامه‌ای در دانشگاه برگزار شود که حاشیه‌ای ولو کوچک داشته باشد، معاون فرهنگی دانشگاه باید مدت‌های طولانی درگیر این مسئله باشد. به همین دلیل بسیاری افراد توانایی مواجه شدن با این مشکلات را ندارند و بیشتر ترجیح می‌دهند به جای معاونت فرهنگی، در معاونت‌های آموزشی و پژوهشی مشغول به کار شوند.
فکری با بیان اینکه دست دانشگاه‌ها برای انتخاب معاونان فرهنگی باز نیست،یادآور شد: سه شاخص اصلی برای انتخاب فردی به عنوان معاون فرهنگی دانشگاه وجود دارد. اول اینکه فرد باید صرف نظر از حوزه تخصصی که دارد، در حوزه موضوعات فرهنگی کار عملیاتی کرده باشد. دوم اینکه که باید اهل ارتباط با رسانه‌ها باشد و توانایی برگزاری برنامه‌ها و راه‌اندازی مجموعه‌های فرهنگی را داشته باشد و سوم اینکه با حداقل‌های ارزش‌های فرهنگی مانند ایثار و شهادت آشنایی کامل داشته باشد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا این شاخص‌های ذکر شده در بسیاری از معاونان فرهنگی وجود ندارد، بیان کرد: باز هم باید تاکید کنم که نمی‌توان این مسئله را به تمامی دانشگاه‌ها تسری داد. البته قبول دارم که نظارت وزارت علوم در حوزه فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها باید بیشتر از شرایط فعلی باشد. امیدواریم در دوره جدید مدیریتی کشور که روسای بسیاری از دانشگاه‌ها عوض خواهند شد، نگاه به تدوین شاخص‌های انتخاب مدیران فرهنگی و اجتماعی دقیق تر باشد تا از وضعیت فعلی فاصله بگیریم.
انتهای پیام/
نظر شما