به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ اگزوزومها (Exosome) حباب درون یا بیرون سلولی (وزیکول) است که اندازهای بین ۳۰ تا ۱۰۰ نانومتر دارد و در مایعات بدن نظیر بزاق، خون، ادرار و سرم وجود دارند. اگزوزومها به دلیل اندازه کوچکشان، توانایی عبور از غشاء و محافظت از تجزیه شدن پروتئینها و RNAهای محصور در آنها و همچنین پتانسیل انتقال ترکیبات مختلف را به سلول دارند. اگزوزومها در فعالیتهای زیستی مختلفی نظیر پاسخ ایمنی و التهاب، انعقاد خونی، بارداری و رگزایی نقش مهمی دارند. اگزوزومها به دلیل ویژگیهایی نظیر شناسایی گیرنده، تحریک نکردن سیستم ایمنی و از همه مهمتر امکان مهندسی کردن آنها به عنوان حامل دارو، در پژوهشهای مختلف برای انتقال مواد ژنتیک و درمان بیماریها مطرح شدهاند و در سالهای اخیر تکنیکهای مختلفی برای تخلیص آنها ارائه شده است.
اگزوزومها کپسولهای زیستی هستند که سلولها آنها را برای محافظت و پیوند مولکولهای ظریف در سراسر بدن تولید میکنند. همانطور که گفته شد، این کپسولها به اندازه کافی مقاوم هستند تا در برابر تجزیه آنزیمی و همچنین نوسانات اسیدی و دمایی روده و جریان خون مقاومت کنند و خود را به محل مورد نظر برسانند. همین ویژگیها باعث شده که پزشکان و دانشمندان به این کپسولها به عنوان بهترین کاندید تحویل دارو نگاه کنند. اما برداشت این بخش از سلول برای دستیابی به سطوح خلوص مناسب با بدن، فرآیندی بسیار پیچیده است. با این حال، دانشمندان موسسه تحقیقاتی زیستپزشکی فرالین در آمریکا روش جالبی را برای این کار ابداع کردهاند؛ استفاده از اگزوزومهای شیر گاو.
راب گوردی، پروفسور و مدیر مرکز تحقیقات عروقی و قلبی این موسسه میگوید: در شیر گاو غیرپاستوریزه اگزوزوم فراوانی وجود دارد، اما جداسازی آنها از سایر پروتئینها و لیپیدهای شیر بزرگترین چالش ما بود و برای پشت سر گذاشتن این چالش، پروتکلهای جدیدی برای فیلتر کردن وزیکولهای کوچک خارج سلولی با کیفیت بالا از شیر گاو ارائه کردیم و توانستیم از یک گالن شیر غیرپاستوریزه گاو یک فنجان اگزوزوم استخراج کنیم و با این کار، برای اولین بار روشی صنعتی برای استخراج اگزوزوم مخصوص تحویل داروهای خوراکی ارائه کردیم.
این تیم تحقیقاتی فرآیند استخراج اگزوزومها را به روشی چند مرحلهای و مقرون بهصرفه توسعه داد تا روشهای فیلتراسیون و زمانبندی دما و درمانهای شیمیایی که سطح کلسیم را تحت تاثیر قرار میدهند، کاملا به صورت بهینه انجام شوند.
طی دهه گذشته، تحقیقات بسیاری در مورد کاربردهای دارویی اگزوزومها به ویژه برای تحویل داروهای شکننده مانند پپتیدها و ریز آرانایها انجام شده است.
دانشمندان میگویند: تصور کنید که به جای زدن واکسن، شیر گاو میخورید. یا شیر دیگری مصرف میکنید که درونش اگزوزومهای حاوی پپتید درمانی وجود دارد و برای محافظت از اندامهای داخلی مانند قلب در برابر سکته قلبی طراحی شده است.
آنها میافزایند: اگزوزومها همچنین میتوانند به سد خونی مغزی، یعنی غشایی که از مغز در برابر عوامل بیماریزا و مواد شیمیایی ناخواسته محافظت میکند، نفوذ کنند و همین ویژگی باعث میشود که از آنها به عنوان حامل داروی درمان بیماریهای عصبی و سرطان مغز استفاده کرد.
نظر شما