به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، گنجعلی بیک، معروف به گنجعلی خان، از حاکمان کرمان در زمان شاه عباس بود و کارهای عمرانی مهمی را در کرمان انجام داد. وی فردی مدبر، قدرتمند و با نفوذ بود که شهر کرمان را از نظر سیاسی و اقتصادی به یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران تبدیل کرد.

بیشتر بخوانید

گردشگری ایران / شهر باستانی بیشاپور کجاست؟

همچنین، در زمینه‌ی ساخت و ساز عمارت‌های مختلف کارهای متعددی انجام داد. او برای ایجاد تفرجگاه‌های عمومی در وسط شهر ابتدا یک میدان بزرگ ایجاد کرد؛ این میدان که بیش از صد متر طول و پنجاه متر عرض داشت، از چهار طرف با بناهای اختصاصی شامل مدرسه، مسجد، بازار و حمام (چهارسوق، آب‌ انبار و ضرابخانه) محصور شده و یک مجموعه عالی از آثار عمرانی عصر صفوی می باشد.

موقعیت جغرافیایی حمام گنجعلی خان

حمام گنجعلی خان موسوم به موزه مردم‌شناسی کرمان در میدان گنجعلی خان قرار دارد و یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی کرمان است.

تاریخچه حمام گنجعلی خان کرمان

طبق اسناد تاریخی مجموعه گنجعلی خان در دوره‌ صفوی و به دستور گنجعلی خان، حاکم وقت کرمان ساخته شده است. این مجموعه اکنون از مهم‌ترین جاهای دیدنی استان کرمان به شمار می‌رود و همه ساله میزبان گردشگران زیاد داخلی و خارجی است. معمار و طراح این بنای تاریخی، شخصی به‌ نام استاد سلطان محمد، معمار یزدی بوده است. همچنین، به نظر می‌رسد این اثر تاریخی توسط علیمردان خان، پسر گنجعلی خان تکمیل شد و شکل امروزی به خود گرفت و تا حدود ۶۰ سال پیش، مردم از این حمام استفاده می‌کردند. اما از زمانی که مرمت این حمام در دستور کار قرار گرفت، به موزه‌ مردم‌شناسی تغییر کاربری داد.

معماری حمام گنجعلی خان کرمان

طبق اظهارات کارشناسان معماری و باستان شناسی، این مجموعه، شامل میدان، مسجد، بازار، حمام و... است و مساحتی بالغ بر ۱۱ هزار مربع را به خود اختصاص داده که به زیبایی شهر کرمان، کمک شایانی کرده است. حمام گنجعلی خان ۲۶ متر طول، ۳۰ متر عرض و حدود ۱۳۰۰ متر مربع زیر بنا دارد که از سردری با معماری منحصر به فرد، ورودی به شکل دالان، رختکن، حوض وخزینه برخوردار است. استادکاران و هنرمندان برجسته‌ی ایران کهن، در زیباسازی و طراحی این اثر تاریخی، با نقاشی‌های بسیار ظریف، استفاده از خوشرنگ‌ترین کاشی های موجود، نورپردازی محوطه‌ی حمام، تزئینات گچبری زیبا و چشم‌ نواز و خطاطی‌های دلنشین هنرنمایی کرده‌اند.

نمای بیرونی و سردر حمام این عمارت کهن، با مصالحی مانند آجر به رنگ نیلی و سنگ مرمر، نقاشی‌هایی که بر اساس مدارک موجود، توسط استاد چییره‌دست ،میرزا شکرالله، در آن زمان روی سقف ورودی حمام گنجعلی خان کشیده‌ و با مقرنس بندی تزئین شده است. به نظر می‌رسد در بالای درب ورودی حمام، نقاشی‌هایی از دوران صفویه وجود داشته که به تازگی توسط استادان و معماران، بازسازی شده‌اند. همچنین، کتیبه‌ای از جنس سنگ مرمر در حمام وجود دارد و شعری به خط نستعلیق بر روی آن حکاکی شده است. آخرین مصرع این شعر، سال به اتمام رسیدن ساخت حمام گنجعلی خان را با تبدیل کردن به حروف ابجد نشان می‌دهد.

گچبری و نقاشی‌هایی که روی سردر ورودی حمام به چشم می‌خورد، مربوط به دوران حکومت صفویان و قاجاریان است. قسمت بالایی آن، مقرنس کاری که مربوط به زمان حکومت صفویان است مشاهده می‌شود و هنرمندان سازنده‌ی آن، سردر را با گل وبوته تزیین کرده‌اند. جالب است بدانید که گچبری این بخش از عمارت، در سال ۱۳۷۴، توسط اداره‌ی میراث فرهنگی استان کرمان، بازسازی شده است.

انتهای پیام/