به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، زایندهرود صدها سال به مردمانش جان داد و با تبسمش زندگیها را طراوات بخشید تا این که از دو دهه اخیر در مواجهه با انبوه مشکلات و اکنون در آرزوی آب نشسته است که در غمش شعرها سروده، کتابها نوشته و اشکها ریختهاند و قصه غمبار این رود حیاتی فلات مرکزی ایران به مناسبت روز نکوداشت آن از سوی گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز مورد بررسی قرار گرفت.
لازم به ذکر است که زاینده رود از جنبه فرهنگی نیز بسیار اهمیت داشته و در کنار جذب گردشگر داخلی و خارجی، همواره شاهد بوده که اهالی اصفهان و شهرهای اطراف به دورهمی خانوادگی در این مکان میپرداختند.
وقتی تشکلهای محیط زیستی روز ۱۸ مهرماه در سال ۱۳۸۲ را بهعنوان «روز نکوداشت زایندهرود» نامگذاری کردند، کمتر کسی فکر میکرد که این موضوع به یک روز تاریخی تبدیل شود. در تجمعی که حدود 20 سال قبل صورت گرفت، مهمترین شعار این بود: «زایندهرود را زنده، کامل و همیشه میخواهیم».
باگذشت نزدیک به دو دهه هنوز هم میشود بر همین شعار پای فشرد، چراکه تجربه نشان داده که زایندهرود به مراقبت دائم نیازمند است و خلاصه کردن توجهها تنها در یک روز، کافی نیست. لازم است تمام دستگاهها و افراد حقیقی و حقوقی در تمام سال به تصمیمها، رویکردها و اقدامات خود در قبال این رودخانه پراهمیت دقت کنند و مسئولیت اجتماعی خود را تنها به یک حضور در این مراسم یا صدور پیام و نصب شعارنوشته تقلیل ندهند.
در چند سال گذشته تمرکز بسیار زیاد و البته قابلدرکی روی احیای دریاچه ارومیه انجام شد که خوشبختانه با اقدامات خردمندانه دولت و ستاد احیا، زندگی به این دریاچه بازگشت و بخشی از تهدیدهای محیط زیستی از ساکنان پیرامون آن برداشته شد، زایندهرود هم با افزون بر هفت میلیون نفر بهرهور؛ ازنظر محیط زیستی، گردشگری، اجتماعی و حتی امنیتی همپای دریاچه ارومیه اهمیت دارد و ذینفعان بومی آن باید در هر برنامه مدیریتی مداخله داده شوند، در غیر این صورت تصور اینکه همواره این رگ حیاتی درگذر از قلب اصفهان پرآب و زنده باشد، تنها یک رؤیا باقی خواهد ماند.
تلاش تشکلهای مردمنهاد برای مراقبت از ارزشهای زیستیو ظرفیتهای اجتماعی زایندهرود بسیار ارزشمند و قابلتقدیر است، اما همه ما که این رود چشمنواز را دوست داریم باید به سمتی گام برداریم که برنامه مدیریت زیست بومی تالاب بینالمللی گاوخونی، بهعنوان برنامهای جامع و کارشناسی شده برای ساماندهی و احیای زایندهرود از سراب تا پایاب که مسئولیت سازمانها و دستگاههای دیگر هم در قبال آن تعیینشده است، بهصورت الزامآوری اجرایی شود. تنها در این صورت است که میتوان «زایندهرود را زنده، کامل و همیشه» داشت.
18مهرماه روز نکوداشت زاینده رود
زایندهرود به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوههای زاگرس مرکزی بویژه زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش میرود و به تالاب بین المللی گاوخونی در شرق اصفهان میریزد.
این رودخانه که علاوه بر جاذبه تفریحی و فرهنگی، همواره نقشی مؤثر در همه زمینه به ویژه کشاورزی و اقتصاد منطقه مرکزی و هستی تالاب گاوخونی داشته است که در دهههای اخیر به دلایل یادشده به یک رودخانه فصلی تبدیل و در پایین دست در فصول گرم بویژه تابستان با خشکی مواجه شده است.
کمآبی مناطق مرکزی ایران و خشکی زایندهرود بهعنوان شاهرگ حیاتی این مناطق، یکی از اصلیترین مشکلات امروز کشورمان است، زاینده رودی که قرنها سرچشمه حیات و رشد در این مناطق بوده، سالهاست بر اثر بیتوجهی و دخالت بیحساب و کتاب در نظام طبیعت، گرفتار خشکی شده، جریان دورهای، نه دائم این رودخانه مشکلات متعددی برای محیط زیست، پوشش گیاهی و گونههای جانوری، بخش کشاورزی و تامین آب آشامیدنی ایجاد کرده است.
روزها، ماه ها و سال ها می گذرند و هر روز اتفاقاتی تازه را به همراه می آورد. همه ی ما برای آنکه بتوانیم کارهای روزمره خود را مدیریت کنیم، به تقویم احتیاج داریم؛ گاه این تقویم در جیب یا کیفمان جا خوش می کند و یا در گوشی های هوشمند، نمونه های مختلفی از آن را مورد استفاده قرار می دهیم. شاید در یک نگاه، همه ی روزها مانند هم به نظر برسند اما گاهی پیش می آید که در کنار روز و ماه و سالی که در آن هستیم، نامی خاص نیز به چشم می خورد که به همان تاریخ اختصاص یافته و همه ساله بزرگ داشته می شود. در این میان، مناسبت هایی هستند که در تقویم ها هیچ جایگاهی ندارند و شاید هیچ گاه حتی به گوشمان هم نخورده باشند؛ مثل همین امروز که هجدهم مهر ماه است و از سال 1382 عنوان روز نکوداشت زاینده رود را به دوش می کشد اما کمتر کسی به آن اهمیت می دهد!
کمتر کسی است که در ایران زندگی کند و قصه ی پرغصه ی زاینده رود را نداند
کمتر کسی است که در ایران زندگی کند و قصه ی پرغصه ی زاینده رود را نداند. هر کس، حتی برای یک بار هم که شده، تصویری از بستر پر ترک زاینده رود را دیده و درد این خطه از سرزمینمان را لمس کرده است. امروز را به نام این رود خشکیده نامگذاری کرده اند تا به بهانه ی آن، تلاش خود را برای یافتن مرهمی برای این زخم بزرگ بر تن این جلوه ی زیبای کشورمان، بیشتر کنند و توجه بیشتری به آن جلب شود.
این روز در سال ۱۳۸۲ از سوی تشکلهای زیستمحیطی استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری به عنوان روز نکوداشت زاینده رود نامگذاری شد و نخستین تجمع و راهپیمایی به این مناسبت نیز در همان سال توسط تشکلهای زیستمحیطی استان اصفهان در کنار بستر خشک زاینده رود در شهر اصفهان برگزار گردید. در آن زمان، بیش از ۴ سال از شروع خشکیهای بلند مدت زاینده رود می گذشت و انتقال تمام آب موجود در آن به استان های همجوار زخم عمیقی را به جای گذاشته بود. مهمترین شعار تجمع مذکور این بود: "زاینده رود را زنده، کامل و همیشه میخواهیم"
حالا سال ها از آن روز می گذرد و این رود تنها در زمان هایی کوتاه رنگ آب را به خود دیده است. چهره ی امروز زاینده رود هنوز هم حکایت از دردی دارد که از سال ها پیش به جا مانده و زیبایی های شهر را می بلعد.
انتهای پیام/
نظر شما