محمدرضا مرادی، کارشناس مسائل عراق و خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که چرا برخی کشورهای منطقه با همراهی گروه‌هایی در داخل عراق به دنبال تضعیف نیروهای مقاومت در این کشور هستند، اظهار کرد: برای بررسی این موضوع باید در ابتدا نگاهی داشته باشیم به جایگاه عراق در عرصه منطقه‌ای، سپس به نفوذ ایران در این کشور و در ادامه به بررسی اهداف کشورهایی که به‌دنبال تضعیف نیروهای مقاومت در عراق هستند، بپردازیم.

وی ادامه داد: عربستان مهم‌ترین کشوری است که در حال تضعیف نفوذ ایران در عراق است، همانطور که می‌دانید در سال 2003 که صدام در عراق حاکم بود شیعیان در حاشیه قرار داشتند و سایر کشورهای منطقه‌ای نتوانستند به عراق نفوذ کنند.

مرادی با بیان اینکه پس از سقوط صدام زمینه برای نفوذ گروه‌های شیعی در عراق فراهم شد، گفت: با سقوط صدام، عربستان، ترکیه، امارات و دیگر کشورها به‌دنبال نفوذ در عراق بودند اما اکثریت شیعه مانع این امر شد، لذا گروه‌های شیعه به قدرت رسیدند و بالطبع ایران نیز در این کشور صاحب نفوذ و جایگاه شد.

کارشناس مسائل عراق ادامه داد: از همان سال 2003 تلاش بر این بود که به نوعی نفوذ ایران در عراق کاهش پیدا کند و گروه‌های مقاومت در این کشور تضعیف شوند تا جایی که در سال 2011 با وجود جنگ داخلی در سوریه و در ادامه در سال 2013 با وجود داعش زمینه برای نفوذ کشورهای منطقه در راستای تحقق این هدف فراهم شد و این کشورها به‌دنبال این بودند که حکومت شیعه در عراق پایان یابد.

وی ادامه داد: اما از زمانی که آیت‌الله سیستانی در سال 2014 فتوای تاسیس حشدالشعبی را صادر کرد داعش شکست خورد و گروه‌های حشدالشعبی توانستند جایگاه خود را در هرم قدرت پیدا کنند و مانع نفوذ کشورهای ضد ایرانی شوند اما این پایان کار نبود چرا که عربستان در سال 2016 پس از نزدیک سه دهه نخستین سفیر خود یعنی سامر السبحان را به عراق اعزام کرد و از اینجا چرخش سیاست خارجی عربستان در عراق آغاز شد و سعی کرد از دریچه غیر سیاسی به این کشور نفوذ کند چرا که اکثریت شیعه مانع از این بود که عربستان از طریق سیاسی در عراق نقش‌آفرینی کند به همین جهت عربستان سراغ سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی، همکاری های امنیتی و روابط اجتماعی در این کشور رفت.

مرادی ادامه داد: مهم‌ترین مانع نفوذ عربستان در عراق حشدالشعبی بود تا جایی که دخالت‌های سامر السبحان در مورد حشدالشعبی باعث اخراج وی از عراق شد و به‌دنبال این موضوع نیز شاهد بودیم که تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا جریان‌های واگرا از ایران در عراق از جمله آقای مقتدی صدر یا برخی گروه‌های سنی توسط عربستان تطمیع شوند.

کارشناس مسائل عراق افزود: در سال 2017 مقتدی صدر به عربستان سفر کرد و از همانجا سرمایه‌گذاری برای کاهش نفوذ گروه‌های مقاومت شروع شد و نتیجه این شد که در آبان 97 یعنی اکتبر 2018 اعتراضات عراق شروع شد و هدف از این اعتراضات این بود که عراق وارد یک نوع بحران سیاسی شود و حمله به کنسولگری ایران نیز در همین راستا صورت گرفت و در نهایت این اتفاقات منجر به شکست گروه‌های حشدالشعبی و مقاومت در انتخابات اخیر عراق شد و تنها 41 درصد از واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند و آقای مقتدی صدر پیروز انتخابات شد و هدف اصلی نیز کاهش نفوذ ایران از طریق تضعیف گروه‌های مقاومت بود.

مرادی در ادامه در پاسخ به این سوال که آینده حضور گروه‌های مقاومت در صحنه سیاسی عراق به چه شکل خواهد بود، گفت: الان صحبتی که در عراق مطرح است مربوط به نقش و جایگاه گروه‌های مقاومت است.

وی ادامه داد: آقای مقتدی صدر و دیگر جریان‌ها مانند آقای الکاظمی که جریان‌های واگرا از ایران هستند به‌دنبال این هستند که سلاح حشدالشعبی از گروه‌های مقاومت گرفته شده و همه زیر نظر ارتش فعالیت کنند، اما گروه‌های حشدالشعبی تا کنون زیر بار این خطر نرفته‌اند و عنوان کرده‌اند که گروه‌های مقاومت یک مانع و دژ مستحکم در برابر توطئه‌ها علیه عراق خواهند بود.

مرادی گفت: اما حتی اگر گروه های مقاومت مانند نجباء و دیگر گروه های حشدالشعبی نیز سلاح خود را بر زمین بگذارند در عرصه سیاسی قطعا به فعالیت خود ادامه خواهند داد و این پایان کارشان نخواهد بود.

مرادی در ادامه در پاسخ به این سوال که توجه به تاکید دولت سیزدهم بر تقویت روابط با همسایه‌ها از یک طرف و اهمیت روابط با عراق برای ایران، موضع ایران در این خصوص چطور باید باشد؛ عنوان کرد: سیاست‌های ایران در مورد عراق دارای نقاط قوت و ضعف‌هایی بوده است.

وی ادامه داد: ما در عرصه نظامی در عراق سرمایه گذاری خوبی داشته‌ایم و توانسته‌ایم با مشارکت گروه‌های عراقی داعش را شکست دهیم اما در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی عملکرد مناسبی نداشته‌ایم.

مرادی افزود: پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، آقای رئیسی به طور جدی به‌دنبال روابط با همسایگان و همچنین صادرات کالاهای غیرنفتی به عراق بوده است و امید می‌رود که با تداوم این روند بتوانیم نقاط ضعف خود را تقویت کنیم.

کارشناس مسائل عراق در پایان تاکید کرد: اگر می‌خواهیم جایگاه خود را در عراق مستحکم کنیم باید از زاویه غیر سیاسی و غیر نظامی وارد شویم و در زمینه اقتصادی و فرهنگی سرمایه‌گذاری‌های بلندمدتی در عراق انجام دهیم تا از این طریق بتوانیم پیوندهای مستحکمی در عراق ایجاد کرده و به‌نوعی نفوذ پایدار در این کشور برسیم.

انتهای پیام/