آمنه بختیاری در گفتوگو با ایسکانیوز، با بیان این که پدیده اینترنت و فضای مجازی شمشیری دولبه است؛ یعنی هم «فرصت» است و هم «تهدید»، هم «سازنده» است و هم «تخریبکننده»، هم «توسعهدهنده ذهن» است و هم «اسیرکننده ذهن»، اظهار کرد: بنابراین مفید یا مضر بودن آن به ظرفیت فکری افراد و قابلیت تصمیمگیری و مدیریتی کسانی بستگی دارد که اطلاعات دریافتی را سازماندهی و پردازش میکنند.
پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به این که شبکههای ماهوارهای، فضای مجازی و رسانههای مدرن بخشی از سبد فرهنگی امروز جوانان ایرانی است، گفت: همانطور که میبینیم تکنولوژیهای جدید و بهویژه شبکههای اجتماعی در کمتر از یک دهه سبب تغییرات زیادی در نگرش جوانان شدهاند.
تکنولوژی فرهنگساز است
وی با تصریح بر این که در ابتدا تصور میشد تکنولوژیهای نوین ارتباطی، در تولید محتوا و پیام نقشی نداشته، تنها ابزارهای ارتباط و انتقال پیام هستند و نمیتوانند به شکلگیری فرهنگ و سبک زندگی خاصی منجر شوند، افزود: اما تحقیقات نشان داد که محتوای این تکنولوژیها از عوامل مهم فرهنگساز هستند و نوع فرهنگی که توسط این ابزارها ساخته، ترویج و نهادینه میشود، بستگی به نوع فرهنگ و مدیریت حاکم بر این گونه وسایل ارتباط جمعی است.
دانشآموخته دکتری جامعهشناسی فرهنگی در ادامه خاطرنشان کرد: در نتیجه، سبک و منش جدیدی از روابط فردی و اجتماعی را برای خانوادهها به ویژه جوانان ایرانی به ارمغان آورده که منجر به پیامدها و تأثیراتی بر سبک زندگی آنان شده است.
وی با تاکید بر این که نقش و تأثیر رسانهها بر سبک زندگی جوانان در پنج مقوله اندیشهپردازی، ارزشگذاری، هنجارسازی، جامعهسازی و نمادسازی مشاهده میشود، یادآور شد: به عبارتی فضای مجازی و رسانههای نوظهور به ساخت الگوهای فکری، ارزشگذاری در باورهای ایدئولوژیک و فرهنگی، تغییر الگوهای رفتاری، تصویرسازی و جهتدهی به تصویرهای ذهنی و شکلدهی به رفتارهای فردی و اجتماعی افراد میپردازند.
بختیاری درباره دلایل گرایش جوانان به فضای مجازی، گفت: بهرهمندی از مزیت گمنامی، دسترسی به دانش و اطلاعات، جبران بیتوجهی والدین، بررسی دنیای پیرامونی، سرگرم شدن، گرایش به سرعت و کسب تجربههای جدید از دلایل گرایش جوانان به فضای مجازی است.
آموزش سواد رسانهای امکان مدیریت فضای مجازی را ایجاد میکند
پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان این که آموزش سواد رسانهای به مدیریت صحیح فضای مجازی توسط جوانان منجر میشود، افزود: فضای مجازی مانند سیلابی است که همهچیز را در سر راه خود ویران میکند؛ اما اگر این سیلاب خروشان به مسیرهای از پیش تعیین شده «هدایت» و «مدیریت» شود تا زمینهای حاصلخیز را آبیاری کند، به شکوفایی بذرهای نهفته در زمین منجر میشود.
دانشآموخته دکتری جامعه شناسی فرهنگی با اشاره به این که ارتباط جوانان با فضای مجازی اگر با مدیریت اخلاقی و هدایت عقلانی توأم و هدفمند شود، میتواند به ارتقای دانش و آگاهی تکتک اعضای خانواده کمک کند، گفت: باید دانست که استفاده نابجا از این فضا بهاندازه استفاده نابجا از مواد دارویی، خطرناک است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همانگونه که اگر دارو با مدیریت مصرف نشود، بهجای درمانگری، آسیبزایی میکند، حضور در فضای مجازی هم اگر به درستی مدیریت نشود و انسان برده اطلاعات موجود در این فضا شود، به جهلی خطرناکتر از جهل بیسوادی دچار میشود؛ چرا که امروز تعریف جهل، صرفاً «نداشتن اطلاعات» نیست، بلکه «داشتن اطلاعات غلط» یا «پردازش نکردن درست اطلاعات» است.
پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در پایان اظهار کرد: فضای مجازی حاوی انبوهی از محصولات رسانهای و خوراکهای فکری است و برای کنترل انتخابهای بهتر باید بر اساس سه پرسش حرکت کنیم؛ چه می خواهیم؟ چقدر میخواهیم؟ و از چه منبعی میخواهیم؟
لازم به ذکر است، نگرش جوانان امروز نسبت به نسلهای قبل تغییر کرده است. کارشناسان معتقدند یکی از دلایل این تغییر نگرش، فضای مجازی است. به این معنا که وقتگذرانی بدون مدیریت جوانان در اینترنت و شبکههای اجتماعی، افکار و سبک زندگی آنها را تغییر میدهد. ایسکانیوز تاکنون در مصاحبههای سبک زندگی را تکنولوژی تعیین میکند نه شعارهای آرمانگرایانه و فضای مجازی اجازه سانسور نمیدهد به بررسی این موضوع از نگاه کارشناسان پرداخته است.
انتهای پیام/
نظر شما