به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، از سال ۹۸ کم کم اخباری از حذف دفترچه‌های کاغذی منتشر شد و زمزمه‌های خداحافظی با صف‌های طولانی تمدید اعتبار دفترچه به گوش رسید و این اولین قدم در اصلاح ساختاری نظام سلامت بود. الکترونیکی شدن فرایند مراجعه به پزشک و ثبت نسخه قدم خوبی بود که می‌تواند به مرور رویای داشتن پرونده الکترونیک سلامت و جلوگیری از خطاهای پزشکی را برای مردم ایران به واقعیت تبدیل کند اما بیان کاستی‌های اجرای طرح هم قدمی در راستای کمک به اجرای آن است؛ در این گزارش ضمن گفت‌وگو با اقشار مختلف جامعه سلامت مروری داریم بر نحوه اجرای طرح و روند حذف دفترچه‌های کاغذی که در ادامه می‌خوانید.
مهدی رضایی معاون بیمه و خدمات سازمان بیمه سلامت از حذف کامل دفترچه‌های کاغذی در دی سال جاری خبر داد و گفت: اکنون با پیشرفت میانگین ۸۰ درصدی در نسخ تولید شده مربوط به بیمه سلامت در شرایط نسبتا خوبی قرار داریم و امیدواریم بتوانیم قانون مجلس را در موعد مقرر به سرانجام مطلوب برسانیم. قانون مجلس شورای اسلامی مقرر کرده است که از ابتدای دی ماه سازمان‌های بیمه‌گر اجازه ندارند غیر از نسخ الکترونیک مبالغی به مراکز ارائه دهده خدمت پرداخت کنند.
اما یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در این مدت به وجود آمد بحث قطعی مکرر اینترنت و برق بود که باید دید آیا تا دی ما شاهد تحولی در پهنای باند خواهیم بود یا معطلی مردم در مطب‌ها و داروخانه‌ها تشدید می‌شود؟
عدم وجود وحدت رویه در بیمه‌ها
چالش دیگر عدم وجود وحدت رویه در بیمه‌ها بود که پزشک را مجبور به استعلام از طریق درگاه‌های مختلف می‌کرد و این فرایند که به سبب ضعف در سرعت اینترنت طولانی‌تر از زمان پیش‌بینی شده، می‌شد به صورت معنی داری بر تمرکز پزشک و تشخیص پزشک و ارتباط با بیمار تاثیر می‌گذاشت و همه این‌ها در کنار شلوغی مطب‌ها، پزشکان را از ورود به طرح اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک باز می‌داشت.
مشکلات پزشکان؛ تراکم بیمار در مطب و در دسترس نبودن سوابق نسخ
پای صحبت اقشار مختلف جامعه سلامت کشور نشستیم تا تجربه خود از اجرای طرح را بگویند. پزشکان می‌گویند که نحوه جستجوی دارو و آزمایش‌ها در این طرح بسیار سخت و گاه به فارسی و گاه به انگلیسی است و از واژه‌ها و ترجمه‌های غیرمتعارف برای آزمایش‌ها استفاده شده است. امکان تجویز آزمایش بدون تاریخ برای چند ماه بعد و مراجعه بعدی وجود ندارد. تجویز دارو برای مدت بیش از یک ماه امکان‌پذیر نیست و هر ماه باید تکرار شود.
گاهی ثبت پاراکلینیک و دارو همزمان امکان پذیر نیست و نمی‌توان خدمات در درگاه تامین اجتماعی را در صورت بروز اشتباه حذف کرد برای مثال گاهی شماره تلفن بیمار اشتباه وارد شده و امکان تصحیح وجود ندارد یا دسترسی به سوابق نسخ مقدور نیست. امکان تجویز بعضی داروهای برند و گیاهی هم وجود ندارد. مشکل دیگر این است که حتما باید از طرف پزشک به بیمار کد رهگیری داده شود و گاهی کد فراموش شده و بیمار مجبور است که دوباره مراجعه کند.
همراهی نکردن بیمه‌های تکمیلی و طلب نسخ فیزیکی هم مشکل دیگری است که مردم را دچار سردرگمی کرده است و لازم است تامین اجتماعی به بیمه‌های تکمیلی دسترسی چاپ نسخ تجویزی را با استفاده از کد ملی بدهد.
عدم دسترسی به سایت از طریق موبایل و نیاز به انجام فرایند داخل درمانگاه هم مشکل دیگری بود که پزشکان عنوان می‌کردند. علاوه بر این در درمانگاه‌های شبانه‌روزی که بیمار اورژانسی بسیاری دارند ارزش زمان بسیار مهم است و طولانی شدن فرایند ثبت و استعلام بازی با جان بیمار است. مشکل دیگر دشواری کار سیستمیک برای پزشکان مسن است.
آزاده اسحاقیان از اولین پزشکانی است که از نسخه‌نویسی الکترونیک استقبال کرد. او در این خصوص به ایسکانیوز گفت: نسخه‌نویسی الکترونیک راهی است که باید ۲۰ سال قبل می‌رفتیم و من هم از انجام آن استقبال کردم اما روند انجام فعلی چیزی نیست که انتظار داشتیم. سیستم‌ها مدام قطع می‌شوند و هر بیمه‌ای ساز خود را می‌زند.
این پزشک که معتقد است اجرانکردن یک طرح بهتر از بد اجرا شدن آن است و در این باره توضیح داد: اصلا وحدت رویه در سازمان‌های درمانگر و بیمه‌ها وجود ندارد. چگونگی ارسال نسخ الکترونیک خود استرس بزرگی برای ما است. برخی متخصصان هم فسخ قرارداد کرده‌اند زیرا هزینه‌ای که بیمه در نظر گرفته با فشار وارد بر مطب و ماندگاری و تراکم بیمار در مطب و الکترونیک کردن سیستم‌ها همخوانی ندارد.
مشکلات داروخانه‌ها؛ از فراهم نبودن زیرساخت‌ها و معطلی مردم
داروخانه مرکز دیگری است که در چرخه اجرای طرح نقش مهمی دارد. از مسئولان داروخانه‌ها پرسیدیم که روند را چطور ارزیابی می‌کنند و موارد زیر مشکلاتی است که آن‌ها عنوان کردند.
مسئولان داروخانه می‌گویند که عدم آشنایی به روال نسخ الکترونیک باعث ایجاد یک سیر باطل و رفت و آمد بیشتر بیماران به مطب‌ها و داروخانه‌ها شده است. از طرفی فرمت مناسبی برای ثبت کدهای رهگیری که به بیماران داده می‌شود درنظر گرفته نشده و کدها روی جلد، پشت جلد، پشت آخرین نسخه، روی آخرین برگ، روی یک تکه کاغذ باطله و... نوشته می‌شود و این امر موجب بروز اشتباهات بسیاری شده است. علاوه بر این روال ارجاع نسخ سایراقشار نظام ارجاع برای بیماری‌های مزمن و پرخطر مثل دیابت و یا بیماران تصادفی و اورژانسی هم امری است که باید تسهیل شود البته این کار برای بیماران سرطانی و خاص انجام شده است.
مسئولان داروخانه معتقدند که صدور نسخ الکترونیک و کاغذی در سربرگ پزشک برای بیمه شدگان تامین اجتماعی بدون احراز هویت قطعا موجبات سوء استفاده را فراهم کرده و از سوی دیگر می‌تواند عواقب انتظامی برای پزشک و داروخانه و سایر ارائه دهندگان خدمت به بار آورد.
مشکل بیماران خاص هم موضوع دیگری است که پزشکان مطرح می‌کنند، آن‌ها می‌گویند که در سایت تامین اجتماعی، سقف ۱۰۰ روزه برای مصرف دارو تعیین شده است و این امر بیماران بیمه شده‌ای را که دارای بیماری مزمن بوده و با فاصله زمانی بیشتری ویزیت می‌شوند، متضرر می‌کند.
چالش دیگر داروخانه‌ها این است که در تایید نسخ الکترونیک سازمان تامین اجتماعی، سقف تعداد مشخص نبوده و پس از طی تمام مراحل و ثبت بارکد دارو، سامانه خطا می‌دهد و این امر هم موجب اتلاف وقت و ابطال موقت یا دائم بارکد مربوطه می‌شود.
از جهتی داروهایی با کدهای مختلف و بعضا بدون قیمت در سامانه‌ها هستند که به دنبال انتخاب توسط تجویز کننده قابلیت ویرایش نداشته و این امر هم بیمار را متضرر می‌کند. مورد بعدی این است که در فرم چاپ نسخه در سایت سازمان تامین اجتماعی کد ملی درج نمی‌شود و برای ثبت مجدد هم بایستی کد ملی مکررا اخذ شود و فرایند طولانی‌تر شود.
مسئول پذیرش داروخانه هم می‌گوید که به فاصله چند دقیقه با عدم فعالیت در سایت تامین اجتماعی سایت از دسترس خارج می‌شود و برای جستجوی نسخه بعدی بایستی مجددا با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور احراز هویت انجام شود که این امر موجب اتلاف وقت بیش از پیش مراکز شده است.
جلیل سعیدلو؛ دبیر انجمن داروسازان هم از فراهم نبودن زیرساخت‌ها و معطلی مردم گلایه داشت و به ایسکانیوز گفت: قطعی‌های مکرری که در سامانه‌ها به وجود می‌آید، فرآیند نسخه‌پیچی را طولانی‌تر کرده است. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات فعلی داروخانه‌های که باعث انتظار بیشتر آن‌ها در داروخانه می‌شود، همین قطعی‌ها و فرآیند نسخه‌پیچی الکترونیک است.
مشکلات آزمایشگاهیان؛ ثبت کدهای درخواستی اشتباه توسط پزشکان
مرکز دیگری که محل مراجعه مردم است و فرایند حذف دفترچه بر آن اثر گذاشته، آزمایشگاه است. متصدیان آزمایشگاه‌ها معتقدند که مهم‌ترین مشکل، کدهای درخواستی اشتباهی است که توسط پزشکان ثبت می‌شود و با کدهای آزمایشگاه تفاوت دارد. کدهای پرکاربرد باید توسط سازمان‌های بیمه به صورت پیش فرض گذاشته شده و یا بصورت دفترچه به پزشکان تحویل داده شود تا این میان بیمار معطل و سردرگم نشود. مسئول پذیرش آزمایشگاه هم می‌گوید که قیمت‌های بیمه سلامت با سایت همخوانی ندارد و مسئولین در زمان ایجاد مشکل پاسخگو نیستند.
مشکلات مراکز رادیولوژی و فیزوتراپی؛ ضعف در طراحی سایت بیمه‌ها
مراکز رادیولوژی و سونوگرافی از اشتباهات پزشکان در وارد کردن کدهای مربوط به این مراکز گلایه داشتند. مسئولان این مراکز می‌گویند که برخی پزشکان تجویز کننده در وارد کردن کد خدمات به ویژه حوزه غربالگری‌ها و چند قلویی‌ها اشتباه می‌کنند که این برای ما مشکل‌ساز می‌شود. علاوه بر این در سایت بیمه سلامت باید علاوه بر کد ملی کد رهگیری هم وارد کرد که این موجب ایجاد مشکلاتی از جمله فراموشی کد رهگیری شده است واز این باب سازمان تامین اجتماعی به دلیل نیاز به واردکردن صرفا کد ملی چالش‌های کمتری دارد.
مراکز فیزیوتراپی هم با مشکلاتی مواجه شدند که از جمله آن‌ها می‌توان به نقص در طراحی سایت متناسب با الزامات درخواستی بیمه‌ها مانند درج تشخیص توسط پزشک، عدم نمایش تعداد جلسات ثبت شده در یک روز، عدم امکان حذف جلسات اضافی و نمایش ندادن کل دوره درمان در سایت بیمه سلامت اشاره کرد. علاوه بر این اغلب تعداد جلسات ثبت شده با تعداد جلسات پرداخت شده همخوانی ندارد و کمتر است.
مشکلات اپتومتریست‌ها؛ بیمه‌ها بابت انجام خدمات پاراکلینیک با غیرپزشک قرارداد ندارند
اپتومتریست‌هایی که در بخش دولتی هستند هم می‌گویند که بیمه‌ها بابت انجام خدمات پاراکلینیک با غیرپزشک قرارداد ندارند و اپتومتریست مجبور به انجام خدمات پاراکلینیک به نام چشم پزشک با استفاده از رمز ورود او است در حالی که قانونا فقط متحمل کار اضافی شده و کارانه یا حق الزحمه‌ای بابت آن دریافت نمی‌کند.
ماماها هم عنوان می‌کنند که سازمان‌های بیمه‌گر بعضی از موارد مندرج در شرح وظایف شامل بعضی از داروها و درخواست‌های پاراکلینیک را بصورت سلیقه‌ای حذف کرده و نمی‌پذیرند که این مورد بدلیل پیش‌بینی نشدن در تجویز نسخ اشکال ایجاد می‌کند.
مشکلات دندانپزشکان؛ بسیاری از داروها و تست‌های آزمایشگاهی حذف شده و تحت پوشش بیمه نیستند
دندانپزشکان هم می‌گویند که تعداد بسیاری از داروها و تست‌های آزمایشگاهی حذف شده و عملا تحت پوشش بیمه نیستند وعلاوه بر آن رادیوگرافی‌های پری اپیکال ناحیه دندانی را نمی‌توان ثبت کرد و فقط باید تعداد آن را درخواست داد و با این روش دندانپزشک مجبور می‌شود که علاوه بر سیستم، در سرنسخه هم درخواست بدهد. رادیوگرافی بایت وینگ در سیستم تعریف نشده که بسیار مورد نیاز است.
سنگ بنا را باید درست گذاشت
نسخه‌نویسی الکترونیک و حذف دفترچه‌های کاغذی اتفاق خوب و قدمی رو به جلو است اما در همین قدم‌های اولیه باید بنا را درست گذاشت تا در آینده به نقطه مطلوبی در ایجاد تحول در نظام سلامت برسیم. اولین کار اخصاص پهنای باند مناسب و طراحی اصولی سایت‌های بیمه است که خود می‌تواند به تنهایی بخش بزرگی از مشکل را حل کند. وحدت رویه بیمه‌ها و داشتن درگاه استعلام واحد برای جلوگیری از بروز خطا و سرعت در روند استعلام و کاهش ساعت انتظار بیمار بسیار موثر است. همکاری بیمه‌های تکمیلی و حرکت در راستای الکترونیکی شدن و حذف بروکراسی‌های اداری وقت‌گیر به روند اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیک کمک می‌کند و موضوع مهم دیگری که نباید از آن غافل شد، مسئله آموزش به پرسنل مراکز درمانی و پزشکان است تا به طور جامع کار با این سیستم را یاد بگیرند. فرهنگ‌سازی و آموزش به مردم از طریق رسانه ملی و فضای مجازی هم مورد دیگری است که بسیار اهمیت دارد چراکه بخشی از سردرگمی مردم در مراکز درمانی ناشی از عدم اطلاع‌رسانی دقیق است.
انتهای پیام /
نظر شما