به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۱۵ آذر برابر با ۶ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

۱۴ آذر؛ در تاریخ چه گذشت؟

رویدادها:

۱۵۳۴ - افتادن بغداد به دست عثمانی

سلطان سلیمان امپراتور عثمانی در این روز در دسامبر ۱۵۳۴ تصرف بغداد را تکمیل کرد. نیروهای عثمامی دو روز پیش از این وارد حصار بغداد شده بودند که برخی از مورخان آن روز را زمان تصرف بغداد ذکر کرده اند. چندی پس آز ان دولت صفویه ایران بغداد را از عثمانی ها پس گرفت و در آنجا یک پایگاه نظامی ثابت به وجود آورد و نیروی نظآمی مستقر ساخت. جنگ متناوب ایران و عثمانی بر سر بغداد دو قرن طول کشید و در زمان نادرشاه مصالحه صورت گرفت؛ ایران از دعاوی خود بر بغداد دست کشید و عثمانی حاکمیت ایران بر ایروان و همه قفقاز جنوبی را برسمیت شناخت. در زمان شاه عباس هم عثمانی ها همین نظر را داشتند و شاه عباس موقتا و تا رسیدن به هدفهای مقدّم خود آن را رد نکرده بود.

۱۹۴۱ - فروغی دوباره نخست وزیر شد

محمدعلی فروغی که در شهریور ماه ۱۳۲۰ (اواخر آگوست ۱۹۴۱) پس از ورود نیروهای متفقین به ایران، پس از شش سال خانه نشستن و مورد بی مِهری رضاشاه بودن دوباره! نخست وزیر شده بود دومین کابینه خودرا سوم دسامبر ۱۹۴۱ ـ دوازدهم آذرماه ۱۳۲۰ به مجلس معرفی کرد. در این کابینه سرلشکر احمد نخجوان به عنوان وزیر جنگ معرفی شده بود که تعجب همگان را برانگیخت؛ زیرا نخجوان بود که در سمت کفیل وزارت جنگ، پس از دریافت دستور آماده ساختن ارتش برای دفاع از وطن خود که با تعرض خارجی رو به رو شده بود، با کمک یکی ـ دو تن دیگر از افسران ارشد نیروها را از پادگانها مرخص کرده بود و کشوررا بدون دفاع گذارده بود که رضاشاه پس از اطلاع از این اقدام او، وی را در کاخ مرمر دربرابر چشم وزیران و عده ای دیگر کتک زده بود و پس از کندن پاگونهایش به زندان فرستاده بود تا به جرم خیانت به وطن در دادگاه حَرب (دادگاه نظامی زمان جنگ) محاکمه شود. در میان اعضای کابینه فروغی افراد دیگری هم بودند که رضاشاه قبلا آنان را به زندان انداخته و یا بیکار کرده بود.

به باور برخی از مورخان، رضاشاه که از دهه ۱۳۱۰ هجری از نفوذ دولت لندن فاصله می گرفت فروغی و چند مقام دیگر را به دلیل حرف شنوی از لندن و انتقال و اجرای سیاست های این دولت بیکار کرده بود و کناره گیری علی منصور از نخست وزیری یک روز پس از آغاز تعرّض نظامی و برجای او نشستن فروغی به اشاره لندن صورت گرفته بود. همزمان، دولت مسکو با «ساعد مراغه» تماس گرفته و به این بهانه که ممکن است محمدرضا پهلوی هم بمانند پدرش یک ناسیونالیست و هوادار هیتلر باشد، از او خواسته بود که نایب السلطنه شود تا بعدا، رفراندم تکلیف نظام حکومتی ایران را تعیین کند. ظاهرا ساعد که بعدا نخست وزیر شد پیشنهاد مسکورا نپذیرفته بود.

بررسی های تاریخی برای کشف حقایق مربوط به همین رویدادهای نیمه سال ۱۳۲۰ هجری خورشیدی، نمونه های بارزی از خیانت به ملت ایران و مداخله بیگانه را نشان خواهد داد که تا چند دهه، نه دولت های وقت مایل به این کار (تحقیق) بودند و نه بیگانه. به باور استادان فلسفه تاریح، عباس قره باغی آخرین رئیس ستاد ارتش ایران در نظام سلطنتی هم به نوعی دیگر، در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۵۷ ارتش را از مداخله در انقلاب منع کرد و ....

۱۹۷۹  - استقرار نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس

۱۵ آذر ۱۳۵۸ (۶ دسامبر ۱۹۷۹) و یک ماه و دو روز پس از تصرف ساختمان سفارت آمریکا در تهران و به گروگان گرفته شدن کارکنان آن، شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آراء از جمهوری اسلامی خواست که بی درنگ گروگانهای آمریکایی را که پرسنل دیپلماتیک بودند آزاد سازد و به ایشان اجازه خروج از ایران بدهد و دو کشور اختلافهای خودرا در چارچوب منشور ملل از راههای مسالمت آمیز حل کنند.

این مصوبه عملا پذیرفته نشد و گروگانها تا سیزده ماه و چند روز بعد آزاد نشدند. به نظر مورخان، این گروگانگیری بهانه قرارگرفت که آمریکا به تدریج در منطقه خلیج فارس مستقر شود، بویژه که همزمان با گروگانگیری پیمان دفاع و امنیت مشترک ایران و آمریکا (منعقد در سال ۱۹۵۹) از سوی جمهوری اسلامی لغو شد و ....

به دستور جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا تا نیمه آذر ۱۳۵۸ شمار کشتی های نظامی آمریکا در خلیج فارس به ۲۱ فروند رسیده بود که شوروی، قدرت رقیب، هم به همین تعداد ناو جنگی در برابر آنها مستقر ساخته بود و این موازنه قوا باعث می شد که دولتهای کوچکتر ترسی از نتایج اقدامات خود نداشته باشند، زیرا که دو ابر قدرت وقت یکدیگر را خنثی می کردند و دیگران تا حدی زیاد آسوده خاطر می زیستند. شوروی بعدا از درون فروپاشید، آمریکا خلیج فارس را به مرکزیت بحرین یک منطقه نظامی خود کرد و سپس با استفاده از هر فرصتی به استقرار و گسترش نفوذ در منطقه ادامه داد و راه ورود قدرت های درحال طلوع دیگر عملا بسته شد. یک مثال: برای نخستین بار در پاییز ۲۰۱۱ رژیم پکن چند کشتی جنگی به خلیج فارس فرستاد که از قطر هم دیدن کردند. چون این عمل با مقالات انتقادی رسانه های آمریکا رو به رو شد منابع چینی وانمود کردند که آن کشتی ها در سر راه خود به شاخ آفریقا و مبارزه با دزدان دریایی سومالی از خلیج فارس دیدن کرده اند و منظور دیگری نبوده است!.

۱۹۵۶ - ماندلا بازداشت شد

نلسون رالی هلا هلا ماندلا که از او به عنوان یک «داور جهانی» نام برده می شود، بزرگ مردی که توانست بدون خونریزی به تبعیض نژادی و حکومت اقلیت سفید پوست مهاجر هلندی بر وطن خود پایان دهد و کسی هم آسیب ندید و حتی مجازات نشد ششم دسامبر سال ۱۹۵۶ با ۱۵۶ تن دیگر از رهبران جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان بازداشت شد. ششم دسامبر همچنین یادآور تغییر زندان او در سال ۱۹۸۸ است که در این روز به یک زندان «کیپ تاون» منتقل شد.

ماندلا که تنها به دلیل مبارزه برای رفع تبعیض و احقاق حقوق انسانی هموطنانش ۲۷ سال از عمر خودرا در زندان با اعمال شاقه از دست داد در دادگاهی که او را محاکمه می کرد گفت:

من بر ضد تبعیض گام برداشته ام، خواه این تبعیض از سوی سیاه و خواه از طرف سفید اعمال شود. من برای ایجاد جامعه ای تلاش کرده ام که در آن آزادی و دمکراسی وجود داشته و هر فرد در آن از حقوق یکسان و فرصت های برابر برخوردار باشد و مردم در کنار هم با هماهنگی و مسالمت زندگانی کنند.

هنگامی که به او گفتند که اگر قول دهد از مبارزه دست بردارد مجازات حبس ابد اورا به زندان کوتاه مدت تبدیل خواهند کرد نپذیرفت و در زیر پرونده مربوط نوشت که سازش بر سر حقوق مردم را نخواهد پذیرفت . او در زندان جزیره «روبن» از بام تا شام چکش بر سنگ زد که به بیماری سل و آسیب دیدگی چشم دچار شد و سرانجام فشار همان مردمی که وی به آنان خیانت نکرد باعث رهایی او از زندان شد که پس از آن از طریق مسالمت آمیز به رژیم معروف به «آپارتید» پایان داد، حاکمیت را به اکثریت سپرد و آنان هم اورا به ریاست کشور برگزیدند و بیش از یک دوره هم این مقام را نپذیرفت.

 وی با اینکه افکار سوسیالیستی دارد اجازه مصادره اموال کسی را نداد و با اجرای طرح «اعتراف کن، پوزش بخواه و عفو شو» اجازه نداد که کسی هم مجازات شود و با اعمال یک سیاست مدبرانه اینک سیاه و سفید در فدراسیون آفریقای جنوبی در کنار هم در آرامش زندگی می کنند. ماندلا با این کارها به پدر افریقاییان و برادر همه مردم شهرت یافته است.

ماندلا که در ۱۸ جولای ۱۹۱۸ در یک شهرک کوچک فدراسیون آفریقای جنوبی به دنیا آمده است اینک در همین شهرک دوران بازنشستگی خود را می گذراند و می گوید که از تماشای غروب آفتاب همراه با آهنگ چایکوفسکی لذت می برد.

 وی می گوید سوسیالیسم را که تنها راه سعادت بشر می داند هنوز در مرحله آرزو است. بازنشسته بودن ماندلا دلیل آن نشده بود که به ستمگری پرخاش نکند و در سالهای نخست بازنشستگی از شرکت در نشستهای به خاطر صلح اجتناب جوید و نامه های پر از شکوه و شکایت مردم از سراسر جهان را نخواند. وی در سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بارها نگرانی خود را از برهم خوردن نظم جهانی اعلام داشت. وی از هواداران موازنه قدرت در جهان است.

 ماندلا پنجم دسامبر ۲۰۱۳ و در ۹۵ سالگی و ماهها در بستر بیماری بودن درگذشت و جهانیان را ماتم زده کرد.

۱۲۴۰ - ۲۳ سال پس از مرگ چنگیز خان، باتو خان Batu Khan مغول (نوه چنگیزخان و پسر جوجی = جوشی) شهر «کی اف» در اوکراین را تصرف و ویران ساخت. منطقه شرق فرارود ازجمله نواحی روس نشین و قفقاز شمالی سهم جوجی و پس از او اعقابش شده بود که ۲۵۰ سال بر این منطقه حکومت کردند. اینان زمانی تا اروپای مرکزی هم پیش رفته بودند.

۱۸۶۲ - به دستور آبراهام لینکلن (لینکن) رئیس جمهوری وقت آمریکا ۳۹ سرخپوست (بومیان آمریکایی) از قبیله «سو» به دار آویخته شدند.

۱۸۶۵ -  اصلاحیه سیزدهم قانون اساسی آمریکا بردگی را در این کشور ممنوع و غیر قانونی کرد. این اصلاحیه پس از پایان جنگ داخلی آمریکا تنظیم و تصویب شد.

۱۸۷۷ - «واشنگتن پست» نخستین شماره خودرا منتشر کرد.

۱۹۱۷ - فنلاند از روسیه جدا و اعلام استقلال کرد.

۱۹۲۱ -  قرارداد دولت لندن با ایرلندی های استقلال طلب امضا شد و ایرلند آزاد (که ایرلند شمالی الحاق به آن را نپذیرفت و یک مسئله بوجود آمده است) تاسیس شد و ایرلند آزاد سال بعد در همین روز با تصویب قانون اساسی تازه یک جمهوری و کاملا از انگلستان جدا شد.

۱۹۵۴ - شاه ایران برای دیدار از آمریکا وارد واشنگتن شد. پنج روز پیش از این سفر، جورج آلن معاون وزیر امور خارجه آمریکا به تهران آمده بود و با شاه مداکره کرده بود. مذاکرات درباره تشدید سیاست ضد شوروی ایران و سختگیری هرچه بیشتر نسبت به چپگرایان ایرانی و سرکوب کردن آنان بود.

۲۰۰۵ - (۱۵ آدر ۱۳۸۴) یک هواپیمای حمل و نقل نظامی نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران از نوع «سی ـ ۱۳۰» که از تهران عازم بندر عباس بود اندکی پس از برخاستن از مهرآباد دچار نقص فنی موتور شد و در راه بازگشت اضطراری به فرودگاه به ساختمان ده طبقه مجاور فرودگاه ویژه سکونت خانواده افراد نیروی هوایی برخورد کرد و همه ۹۴ سرنشین آن کشته شدند. ۶۸ تن از سرنشینان این هواپیما از کارکنان رسانه های تهران اعم از رادیو ـ تلویزیون، خبرگزاری ها و روزنامه ها بودند که برای تهیه خبر و عکس از جریان یک مانور نیروی دریایی در خلیج فارس عازم بندر عباس بودند. در این رویداد بیش یکصد تن نیز در ساختمان و یا روی زمین کشته و ۹۰ تن دیکر مجروح شدند.

۱۳۷۵ ش - درگذشت علی حاتمی کارگردان شهیر ایرانی

علی حاتمی در سال ۱۳۳۳ در تهران به دنیا آمد و پس از فارغ التحصیلی از دانشکده هنرهای دراماتیک به همکاری با تلویزیون پرداخت و به نوشتن فیلم‏نامه مشغول شد. فیلم‏های علی حاتمی، همگی نشان دهنده علاقه او به فرهنگ ایرانی است. ستارخان، سوته‏دلان، کمال‏الملک و مادر به همراه مجموعه‏های تلویزیونی هزاردستان و سلطان صاحبقران از آن جمله است. حاتمی در حال ساختن مجموعه تلویزیونی جهان پهلوان تختی بود که عمرش کفاف اتمام آن را نداد و در حالی که از بیماری سختی رنج می‏برد، سرانجام در آذر ماه ۱۳۷۵ درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

۱۳۴۹ ش - ده کوهنور در شمال تهران به زیر بهمن رفتند.

۱۳۵۰ ش - سرهنگ معمرالقذافی رهبر لیبی تندتر از سایر دولتهای عرب به ایران تاخت و به شاه ایران هشدار کرد که بزودی انتقام گرفته خواهد شد

۱۱۹۳ - درگذشت وکیل الرّعایا "کریم خان زند" مؤسس و فرمانروای سلسله‏ی زندیه

کریم خان زند، موسس خاندان پادشاهی زند، در ۱۱۱۹ ق در نزدیکی ملایر به دنیا آمد. نادرشاه افشار برای تضعیف خاندان زند و قبایل آن‏ها، ایشان را به دره‏ی گَز کوچ داد و برخی از آن‏ها از جمله کریم خان را به خدمت سپاه خود درآورد. کریم خان رشادت فراوانی در جنگ‏ها از خود نشان داد و در جنگ هند، مورد توجه نادر قرارگرفت. کار کریم خان کم کم بالا گرفت و قصد برگرداندن خاندان افشاریه را داشت. این کار مدتی به طول نیانجامید و جنگ‏های متعددی روی داد که با پیروزی کریم به پایان رسید. وی در ۱۱۶۳ ق به تخت قدرت تکیه زد و خود را وکیل الرعایا نامید. کریم خان به سادگی زندگی می‏کرد و به امنیت مردم و علم و دانش اهمیت می‏داد. وی سرانجام در ۷۴ سالگی درگذشت و در شیراز به خاک سپرده شد. مسجد، بازار و حمام وکیل از جمله آثار دوره‏ی اوست.

۱۴۹۹ - کشف ونزوئلا توسط «آلونسو ده اوخدا» دریانورد و کاوشگر اسپانیایی.

۱۹۴۱ - آغاز حمله نیروهای ارتش سرخ در جنگ مسکو علیه نیروهای آلمانی.

رویدادها

روز قانون اساسی در کشور اسپانیا.
روز استقلال کشور فنلاند (از روسیه).
سالگرد تشکیل کیتو (پایتخت اکوادر) در کشور اکوادر.
روز استقلال "ایرلند" از انگلستان

انتهای پیام/