به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۱۶ آذر برابر با ۷ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
بیشتر بخوانید:
رویدادها:
۵۳۹ پیش از میلاد - روزی که کوروش وصیت کرد گور او در پاسارگاد باشد
کوروش بزرگ بنیادگذار ایران هفتم دسامبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد ضمن دیدار از معبد اصلی شهر بابل و ادای احترام نسبت به آن (به نشانه احترام به فرهنگ و مذهب اقوام دیگر، و برپایه اعلامیه خود معروف به نخستین اعلامیه حقوق بشر که در نوامبر ۵۳۹ پیش از میلاد صادر شده و متن آن باقی مانده است)، در همین جا خطاب به همراهانش اعلام داشت که در هرجای دنیا که بمیرد باید جسد اورا به پاسارگادِ پارس منتقل و در آنجا دفن کنند. این بیان کوروش در تاریخ تحت عنوان «وصیت کوروش» ضبط شده است. کوروش با این که زرتشتی بود پیش از صدور اعلامیه نوامبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد هم، به ادیان دیگر که پیروان داشتند و نزد آنان مقدس بودند احترام می گذارد.
وی در همین روز «زروبابل» را به ریاست بیش از چهل هزار یهودی که آنان را از اسارت بابلی ها آزاد کرده بود برگماشت تا به دیارِ ِشان ازجمله اورشلیم (اورشلایم) بازگرداند و به حد کافی سرباز ِ محافظ و پول در اختیار گذارد تا اورشلیم و معابد ویران شده یهودیان را بازسازی کنند. بسیاری از این یهودیان از پنجاه سال پیش از آن در اسارت دولت بابل بودند. یهودیان آزاد شده، سال ۵۳۸ پیش از میلاد به دیار خود رسیدند. کوروش ۲۹ اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد اعلام داشته بود که ماموریت او برای آزاد کردن آسیای غربی و الحاق این مناطق به جامعه مشترک المنافع ایران پایان یافته است و باید نوروز را در پارس باشد. کوروش پس از تصرف بابل، دستور نوسازی بندر صیدا (واقع در لبنان فعلی) را که به دست بخت النصر امپراتور بابل ویران شده بود به هزینه ایران صادر کرد.
۱۸۰۴ - آزمایش موفقیت آمیز اولین لوکوموتیو جهان در انگلستان
اولین راهآهن جهان در انگلستان ساخته شد که در آن وسائط نقلیه را به کمک اسب میکشیدند. مبتکر این عمل ریچارد تروی تیک، یک مهندس معدن انگلیسی بود که تجاربی را در زمینه ساخت وسایل نقلیه جادهای بخاری داشت و او برای نخستین بار، موتوری بخاری را برای کشاندن وسائط نقلیه به کار گرفت. در روز هفتم دسامبر ۱۸۰۴م، این موتور توانست باری به وزن ۲۰ تن را به فاصله ۱۶ کیلومتر حمل کند. با وجود پیشبینی بدبینان که میگفتند چرخها روی ریل آهنی بند نخواهد شد، این آزمایش موفقیتآمیز بود. تروی تیک پس از چندی به این نتیجه رسید که راهآهن مزبور را برای حمل مسافر هم میتوان به کار برد. از این رو در سال ۱۸۰۸م راه آهن کوچکی در شهر لندن درست کرد. وی هر مسافر را با گرفتن مبلغی در مسیری دایرهای شکل سوار قطار میکرد ولی با شکستن یکی از چرخها، تروی تیک برنامه را کنار گذاشت و دیگران کار او را به نحو پیشرفتهتری ادامه دادند.
۱۸۸۹ - آغاز به کار نخستین اتومبیل به شکل امروزی توسط "بنز"
در هفتم دسامبر ۱۸۸۹م اولین اتومبیل جهان به شکل امروزی که به آن گردونه خودکار میگفتند توسط یک دانشمند و صنعتگر آلمانی به نام کارْلْ فردرْیک بِنْزْ ساخته شد. سوخت این اتومبیل از بنزین یا الکل تأمین میشد. و با سرعتی در حدود ۱۲ کیلومتر در ساعت حرکت میکرد. اتوبوسهای امروزه، شکل تکامل یافته این نوع اتومبیل است. کارل بنز سرانجام در سال ۱۹۲۹ درگذشت.
۱۹۴۱ - شبیخون ژاپنی ها به «پرل هابر»
بامداد هفتم دسامبر سال ۱۹۴۱ [و هشتم دسامبر به وقت ژاپن] نیروی دریایی امپراتوری ژاپن به پایگاه ناوگان آمریکا در اقیانوس آرام ــ پرل هاربر Pearl Harbor ــ واقع در مجمع الجزایر هاوایی شبیخون زد. در این حمله چهار نبردناو (Battleship) ، دو ناوشکن (Destroyer) و یک کشتی نظامی دیگر غرق و ۴ نبردناو، ۳ رزمناو (Cruiser)، یک ناوشکن، ۴ کشتی نظامی دیگر آسیب دیدند، ۱۸۸ هواپیمای نظامی منهدم و به ۱۵۵ هواپیمای دیگر آسیب رسید، دو هزار و ۴۰۳ نظامی ـ غیرنظامی آمریکایی کشته و یکهزار و ۲۴۷ آمریکایی دیگر مجروح شدند. دو ناو سنگین آمریکایی آریزونا و اکلاهما از جمله کشتی هایی بودند که غرق شدند. تلفات ژاپنی ها از دست دادن ۴ زیر دریایی میدجت (Midget = بسیار کوچک)، ۲۹ هواپیما و ۶۴ کشته (خلبانان و بمب اندازان این هواپیماها) بود.
۱۸۷۷ - توماس ادیسون گرامافونی را که ساخته بود و نخستین «جعبه ساز» جهان بود به معرض تماشا گذارد.
۱۸۹۴ - «فردیناند دو لسپس Ferdinand M. de Lesseps» سازنده آبراه (کانال) سوئز در ۸۹ سالگی درگذشت.
۱۹۱۷ - دولت آمریکا که پای به جنگ جهانی اول گذارده بود در این روز به امپراتوری اتریش اعلان جنگ داد. ۲۴ سال بعد در هشتم دسامبر، دولت آمریکا به ژاپن و سپس آلمان و ایتالیا اعلان جنگ داد و وارد جنگ جهانی دوم شد. «تاریخ» نشان داده است که جنگهای آمریکا پس از محاسبات دقیق آغاز شده است. آمریکا تنها در جنگ ویتنام موفقیت نداشت.
۱۹۲۵ - مجلس موسسان ایران برای اصلاح قانون اساسی (برکناری قاجاریه و برقراری پهلوی) در تهران کار خود را آغاز کرد.
۱۹۴۱ - تصرف "ایسلند" توسط امریکا در جنگ جهانی دوم
کشور ایسلند از اواخر قرن نهم به عنوان محل سکونت برخی از مهاجران اروپایی برگزیده شد و از نیمه قرن دهم میلادی به مدت بیش از ۳۳۰ سال از دولتی مستقل برخوردار بود. اما در سال ۱۲۶۳م بر اساس قراردادی که به "معاهده کهن" معروف شد به عنوان بخشی از نروژ تلقی گردید. در سال ۱۳۸۱م نروژ و ایسلند به تصرف دانمارک درآمدند و این وضعیت برای ایسلند تا نیمه قرن بیستم ادامه داشت. پس از شروع جنگ جهانی دوم و اشغال دانمارک توسط آلمان، ارتش انگلستان نیز با توجه به موقعیت استراتژیک ایسلند در جریان جنگْ به تصرف آن مبادرت ورزید. اما در ۷ دسامبر ۱۹۴۱ کنترل نظامی ایسلند به امریکا واگذار گردید. در ۱۷ ژوئن ۱۹۴۴، ایسلند با لغو یک جانبه قرارداد ۱۹۱۸م به استقلال دست یافت. بر اساس قرارداد ۱۹۱۸ امور دفاعی و سیاست خارجی ایسلند در اختیار دانمارک قرار داشت.
۱۹۴۵ - اولین اجاق مایکرو ویو ساخته شد.
۱۹۴۸ - مهندس مهدی بازرگان رئیس دانشکده فنی دانشگاه تهران شد. رئیس دانشگاه دکتر علی اکبر سیاسی و نخست وزیر وقت ساعد مراغه بود.
۱۹۸۲ - برای نخستین بار در تکزاس آمریکا برای اعدام مجرم از تزریق مواد سمی = Lethal Injection استفاده شد. نخستین فردی که به این طریق اعدام شد چارلز بروک Charles Brook نام داشت.
۱۹۸۸ - زمینلرزهای به مقیاس ۶٫۹ ریشتر در شمال ارمنستان شوروی سابق، موجب کشتهشدن حدود ۲۵۰۰۰ تن شد.
۱۳۳۲ ش - کشتار دانشجویان معترض به حضور آمریکائیان در دانشگاه تهران
بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، رژیم شاه که توانسته بود با کمک اربابان بر اریکه قدرت بازگردد، درصدد برآمد تا پایههای حکومت خود را تثبیت کند، اما غافل از این که مردم در اولین فرصت، خشم و انزجار خویش را نشان خواهند داد. سه ماه و نیم بعد، نیکسون، معاون رییس جمهور آمریکا، راهی ایران گردید تا نتیجه سرمایه گذاری ۲۱ میلیون دلاری سازمان جاسوسی سیا را که در راه کودتا و سرنگونی دولت مصدق هزینه کرده بود، از نزدیک مشاهده کند. در اعتراض به این سفر، دانشجویان دانشگاههای تهران، تظاهرات پرشوری علیه رژیمِ کودتا برپا کردند که این اعتراضات در روز پانزدهم آذر، به خارج از دانشگاه کشیده شد. صبح روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، گارد شاهنشاهی برای اولین بار وارد صحن دانشگاه شد تا فریاد مخالفان را در گلو خفه کند. به دنبال آن، تعدادی از مأموران نیروی ویژه گارد شاهنشاهی رژیم پهلوی، سه نفر از دانشجویان معترض به نامهای: مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی را به شهادت رساندند. رژیم، در روز بعد بدون توجه به این جنایت خود، دکترای افتخاری حقوق را در این دانشگاه به نیکسون اعطا کرد. از آن تاریخ، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این روز به عنوان روز دانشجو نام گرفته است.
۱۳۵۳ ش - مرکز آمار ایران اعلام کرد جمعیت تهران از مرز چهار میلیون نفر گذشت.
۱۳۸۴ ش - درگذشت منوچهر نوذری ، بازیگر رادیو و تلویزیون
منوچهر نوذَری (۱۳۱۵ قزوین- ۱۶ آذر ۱۳۸۴ تهران) بازیگر تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون ایران و از پیشگامان هنر دوبله بود. وی بیش از نیمقرن در این حیطهها به فعالیت پرداخت. پدرش حسابدار و نقاش قالی و اهل کاشان بود. او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۲ آغاز کرد و از اولین گویندگان تاریخ دوبله در ایران بود. نوذری، روز چهارشنبه ۱۶ آذر ماه ۱۳۸۴ به علت بیماری ریوی و عفونت کلیوی در بیمارستان مدرس تهران درگذشت. در روزهای پایانی زندگی این هنرمند در بیمارستان اینگونه از او نقل شده: « من اولین کسی بودم که در تلویزیون ایران مقابل دوربین رفتم و گفتم نام جعبهای که تصویر من را در آن میبینید تلویزیون است. » وی معمولاً این شعر را در پایان برنامههای صبح جمعه با شما میخواند و بر روی سنگ آرامگاهش نیز همین شعر نقش بسته است: ز حق توفیق خدمت خواستم دل گفت پنهانی چه توفیقی از این بهتر که خلقی را بخندانی
مناسبت ها
روز جهانی هواپیمایی غیرنظامی
روز دانشجو در ایران
نظر شما