به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ بیش از یک دهه مطالعه روی هزار و ۵۰۰ مهره ساخته شده از پوسته تخم شترمرغ که در آفریقا یافت شده، نشان می‌دهد که این مهره‌ها حدود ۵۰ هزار سال پیش حکم شبکه اجتماعی را داشتند.

مهره‌های دونات شکل یکی از قدیمی‌ترین انواع تزئینات شخصی به شمار می‌آید که در اسناد باستان‌شناسی ثبت شده است و برخی از گروه‌های سنتی شکارچی در جنوب آفریقا هنوز هم از این مهره‌ها می‌سازند و به گردن می‌آویزند.

جنیفر میلر، محقق فوق دکتری در بخش باستان‌شناسی موسسه ماکس پلانک، می‌گوید: مردم ۵۰ هزار سال پیش برای انتقال پیام‌های نمادین –مانند انداختن حلقه ازدواج در زمان کنونی- و همچنین نشان دادن موقعیت اجتماعی و میزان ثروت خود از این مهره‌ها استفاده می‌کردند.

باستان‌شناسان هزار و ۵۰۰ مهره را که از ۳۱ منطقه مختلف در سراسر جنوب و شرق آفریقا کشف شده مورد مطالعه قرار دادند و با مقایسه ویژگی‌های مختلف این مهره‌ها –قطر و ضخامت آنها- دریافتند که بین ۳۳ هزار تا ۵۰ هزار سال پیش، مردم در مناطقی در جنوب و شرق آفریقا از مهره‌های تقریبا یکسانی استفاده می‌کردند.

میلر، نویسنده این مطالعه که مقاله آن به تازگی در مجله نیچر منتشر شده، می‌گوید: می‌دانیم که این گروه‌ها از نظر ژنتیکی خیلی به هم نزدیکند، اما تاکنون هیچ مدرک فرهنگی‌ای در این زمینه  وجود نداشت.

وی می‌افزاید: کمی شوکه‌کننده است که مردم ۵۰ هزار سال پیش، شبکه اجتماعی‌ای داشتند که دامنه آن فاصله طولانی را دربرمی‌گرفت.

محققان این مهره‌ها را قدیمی‌ترین شبکه اجتماعی شناخته شده و دورترین «ارتباط سبکی» عصر حجر توصیف می‌کنند. در حالی که این امکان وجود دارد که مهره‌ها مستقیما رد و بدل شده باشند، محققان تصور می‌کنند که به احتمال زیاد این رد و بدل‌ها مربوط به دانش چگونگی ساخت آنها بوده است.

آنها معتقدند که احتمالا مردم لباس‌ها و زیورآلات جدیدی را که مردم می‌پوشیدند یا می‌ساختند را می‌دیدند و از آنها خوششان می‌آمد و از آن تقلید می‌کردند.

قطع شدن شبکه اجتماعی

دانشمندان با مطالعه سبک مهره‌ها متوجه شدند که ۳۳ هزار سال پیش این ارتباط اجتماعی بین جنوب و شرق آفریقا شکسته شده است. زیرا پس از این زمان، استفاده از مهره در جنوب آفریقا متوقف شد، در حالی که در شرق آفریقا همچنان ادامه پیدا کرد. از حدود ۱۹ هزار سال پیش، مهره‌ها دوباره در جنوب آفریقا و در تعداد بسیار بیشتر و به سبکی متفاوت ظاهر شد.

این مطالعه نشان می‌دهد که این دو جمعیت که در دوره‌ای در هم تنیده بودند، تا ۲ هزار سال پیش، یعنی زمانی که گله‌داری به جنوب آفریقا معرفی شد، از هم جدا باقی ماندند.

محققان معتقدند که دلیل این قطع ارتباط حدود ۳۳ هزار سال پیش، بروز سیلی بود که ارتباط و تعامل انسانی این دو منطقه را کاملا از بین برد. این موضوع باعث شد که در جنوب آفریقا، جمعیت‌ها به گروه‌های کوچک‌تری پراکنده شوند که احتمالا نیاز کمتری به استفاده از این مهره‌ها داشتند. یا ممکن است افراد بعد از پراکنده شدن، دیگر مهارت ساخت‌ و اطلاعات مربوط به کاربرد این مهره‌ها را نمی‌دانستند.

محققان معتقدند که مهره‌ها فقط در صورتی مفید بودند که اجتماع به اندازه کافی بزرگ باشد تا به ارتباطات نمادین نیاز داشته باشد. زندگی در گروه‌های کوچک‌تر ارتباطات نمادین می‌توانست پرهزینه‌تر باشد و در نتیجه آنها از روش‌های دیگری برای برقراری ارتباط استفاده می‌کردند.