ادعای عجیب سعدالله زارعی درباره غرامت جنگی عراق / دولت می‌تواند پیگیر باشد

تساهل و مدارای جمهوری اسلامی ایران با دولت عراق نباید این شائبه را ایجاد کند که از مطالبات بین‌المللی‌مان گذشته‌ایم.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ موضوع دریافت غرامت جنگی از کشور عراق، چندسالی است به صورت جدی میان دو کشور مطرح است. محمد جهان‌تیع  فعال حقوق بشر و حقوق بین الملل در اینباره به قواعد حقوق بین‌الملل در پرداخت غرامت توسط آغاز کننده جنگ اشاره کرده و می‌گوید: دولت بعث عراق در 31 شهریور سال 59 با تعدی به مرزهای ایران، جنگی را به ملت ما تحمیل کرد که بالغ بر دو هزار و 870 روز طول کشید.

وی می‌افزود: نتیجه این جنگ برای جمهوری اسلامی ایران 213 هزار شهید،  335 هزار جانبار، 42 هزار و 618 اسیر، هفت هزار مفقود و بالغ بر هزار میلیاد دلار خسارت مالی و زیربنایی بود.

این کارشناس حقوق بین الملل با تصریح اینکه قطعنامه 598 دولت عراق را آغاز کننده جنگ معرفی و مکلف به پرداخت غرامت به ایران کرد، گفت: جمهوری اسلامی ایران برای پذیرش قطعنامه بر چهار محور تأکید کرد. شناسایی و تنبیه متجاوز، بازگشت آوارگان جنگ، بازگشت دو کشور به مرزهای بین‌المللی و پرداخت غرامت جنگی.

گزارش کمیته بین‌الملل درباره پرداخت غرامت جنگ

وی ادامه می‌دهد: بعد از اینکه قطعنامه پذیرفته شد، از سوی سازمان ملل هیئتی برای تهیه گزارش از میزان خسارت‌ها به ایران آمد و طبق بند هفت قطعنامه برآوردهای خود را در 191 صفحه تقدیم سازمان ملل کرد که در آن دو نوع خسارت پیشبینی شده بود. خسارت مستقیم معادل 99 میلیارد دلار و خسارت غیر مستقیم به بخش‌های کشاورزی، صنعت، باغات و نخل ها و... که 150 میلیارد دلار برآورد شد.

جهان‌تیغ با یاآوری اینکه طبق قوانین دبیرکل سازمان ملل دولت عراق را مسئول جنگ و مکلف به پرداخت غرامت کرد، می‌گوید: دولت جمهوری اسلامی ایران مکاتباتی را در سال 70 با سازمان ملل برای تعیین تکلیف این مطالبات انجام داد که پیگیری نشد و تا امروز هم دولت عراق هیچگونه پرداخت غرامتی به ایران نداشته است.

این فعال حقوق بشر و حقوق بین الملل با اشاره به مواضع نخست وزیر موقت عراق و برخی مقام های رسمی این کشور، تأکید می‌کند: دولتمردان عراق باید توجه داشته باشند که اگر جمهوری اسلامی ایران تا امروز غرامت جنگ تحمیلی هشت ساله را مطالبه نکرده به دلیل مدارایی است که با این کشور داشته و آن را کشور نوپایی دیده که بعد از رژیم بعث شکل گرفته و نیازمند فرصت است.

قواعد بین‌الملل درباره تعهد دولت‌ها به مسائل حکومت قبل خود

وی می‌افزاید: اینکه مسئولان عراقی خود را مبرا بدانند و بگویند با دولت سابق کاری نداشتیم پذیرفتنی نیست. طبق قواعد بین المللی دولت جدید جانشین دولت قبل است و تمامی تعهدات بین المللی به دولت جدید باز می گردد و نمی‌تواند شانه خالی کند.

این وکیل دادگستری با تأکید براینکه قواعد بین‌الملل راهکارهای متعددی برای وصول حقوق ملت‌ها دارد که همگی محکم و برای حکومت‌ها لازم الرعایه هستند، خاطرنشان می‌کند: یکی از این راه‌ها به استناد ماده 32 منشور در سطر 6 است که بر حل مسائل از طریق دیپلماسی تصریح می‌کند و به اتکا به این بند دیپلمات‌های ایران و عراق می‌توانند در زمینه چگونگی استرداد دارایی ملت ایران با یکدیگر گفتگو کنند.

جهان‌تیغ اضافه می‌کند: همچنین می‌توان با اتکا به بند هفت و هشت منشور بین‌الملل درخواستی با عنوان نتیجه قطعنامه تنظیم و از شورای امنیت تقاضای غرامت کرد.

وی راهکار دیگر برای پیگیری حقوق جنگی ایران را توسل به ماده 27 و بند دو منشور مبنی بر تدوین قطعنامه جدیدی برای پرداخت غرامت عراق به ایران دانست و تأکید می‌کند: دولت عراق پس از حمله به کویت هم ملزم به پرداخت غرامت شد که با تشکیل صندوقی 30 درصد درآمد نفت عراق بابت خسارت به دولت کویت پرداخت می‌شود.

این فعال حقوق بشر با بیان اینکه پرداخت خسارت‌های جنگی دعوی کشورهای مختلف در محاکم بین‌المللی است، می‌گوید در تجاوزی که یوگسلاوها به بوسنی و هرزگوین داشتند هم مجبور به پرداخت خسارت شدند. جمهوری اسلامی در شرایط تحریم قرار دارد و پیگیری مطالبات می‌تواند کمک بزرگی برای کشور باشد.

تساهل و تسامح دال بر چشم‌پوشی از حقوق ملت ایران نیست

این استاد حقوق بین‌الملل با انتقاد از برخی اظهارنظرها با بیان اینکه اینکه نمایندگان رسمی عراق در کنفرانس خبری خود می‌گویند هرچند تحریم‌ها علیه ایران را ظالمانه می‌دانیم، به خاطر حقوق ملتمان به این تحریم‌ها ادامه می‌دهیم که این مواضع با قواعد اخلاق و عرف بین المللی سازگار نیست، خاطرنشان می‌کند: دولت ایران می‌تواند مطابق آنچه در قانون بین‌الملل برآورد شده، تمام خسارت جنگی را از دولت عراق مطالبه کند و این دولت اکنون توانایی پرداخت غرامت را دارد.

جهان‌تیغ با تأکید بر اینکه تساهل و مدارای جمهوری اسلامی ایران با دولت عراق نباید این شائبه را ایجاد کند که از مطالبات بین‌المللی‌مان گذشته‌ایم، بیان می‌کند: اگر دولت عراق  تأکیدی به پرداخت این مطالبات ندارد مطالبه حقوق‌دان‌ها این است که از طریق وزارت امورخارجه این مسئله پیگیری شود. دولت عراق باید این پیام را از تک تک حقوقدان‌ها دریافت کند که تساهل و تسامح را دال بر چشم‌پوشی از حقوق ملت ایران نداند.

امکان دریافت غرامت جنگ تحمیلی از عراق وجود دارد

در همین راستا خیرالله پروین با اشاره به اینکه قطعنامه 598 رژیم بعث عراق را مقصر و آغازگر جنگ هشت ساله معرفی کرد به ایسکانیوز می‌گوید: در این قطعنامه بر پرداخت خسارت از سوی دولت متجاوز تصریح شده و عراق را موظف به پرداخت غرامت به ایران کرده است.

این استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران می‌افزاید: پس از پایان جنگ تحمیلی، سازمان ملل کمیته‌ای را برای ارزیابی خسارت وارد به ملت ایران تعیین کرد. این کمیته با حضور در ایران در جریان خسارت‌های وارده به کشور قرار گرفت و خسارتی را که مطابق قوانین بین‌الملل عراق باید را پرداخت کند، تعیین کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه 9 سال از زندگی من در زندان‌های عراق سپری شده است، بیان می‌کند: تعدادی از آزادگان خارج از کشور توانستند با تسخیر وکیل، به صورت فردی حکم پرداخت غرامت را از دادگستری لاهه بگیرند و عراق هم ملزم به پرداخت خسارت شد و این کار را هم انجام داد.

پروین تأکید می‌کند: اینها همه دال بر این است که رژیم بعث عراق در آن زمان آغاز کننده جنگ بوده و خسارت‌های زیادی را به ایران وارد کرده است، لذا اینها دیون دولت عراق به ایران است.

این استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران با تأکید براینکه برخی منابع خسارت تخمین زده شده از سوی کمیته بین‌المللی به ایران را در آن زمان بالغ بر هزار میلیارد دلار عنوان کردند، اظهار می‌کند: پرداخت غرامت پس از جنگ به جهت روابط سیاسی و بین‌المللی ایران و عراق پیگیری نشد و آنگونه که من اطلاع دارم اکنون هم تعدادی از جانبازان و آزادگان پیگیر دریافت غرامتشان هستند. اما دستگاه‌های مرتبط از جمله وزارت امور خارجه معتقدند پیگیری مطالبات طرح شکایت از عراق مصلحت نیست. 

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به راه‌های حقوقی حل و فصل این مسئله بیان می‌کند: راه‌های زیادی برای وصول غرامت جنگ از عراق وجود دارد که وابسته به توافقات دو کشور است.

وی با تصریح اینکه توافقات بین‌المللی دو جانبه و چند جانبه هستند، می‌گوید: این توافقات بر اساس منافع دو کشور قابل انجام است. لذا اکنون که این مسئله از سوی مرجع بین‌المللی اثبات شده است، می‌توان دنبال راهکارهای تحقق آن بود.

پروین فروش نفت، تهاتر کالا، ادوات کشاورزی و دریافت دلار را از جمله راه‌های عنوان کرد که می‌توان از آن طریق دیون ملت ایران را از دولت عراق پیگیری کرد.

یک ادعای جدید

اساتید حقوق بین‌الملل در حالی مطالبه غرامت از عراق را حق مسلم جمهوری اسلامی ایران می‌دانند که سعدالله زارعی کارشناس مسائل غرب آسیا اخیراً در گفت‌وگویی با سایت اکوایران اظهار کرده که قطعنامه 598 در متن خود هیچ اشاره‌ای به مسئولیت عراق نکرده است.

وی می‌افزاید: آغازگر جنگ در قطعنامه 598 مشخص نیست و هیچ علامت و اشاره‌ای از میزان خسارت هم نشده است. به اعتقاد زارعی ایران براساس برآوردهای خود گفته بیان کرده که دست کم هزار میلیارد دلار هزینه و خسارت جنگ به ملت ایران تحمیل شده است.

این کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه آیا در ایران کمیته‌ای کار و میزان خسارت جنگ را برآورده کرده که جمعش هزار میلیارد دلارشده باشد؟ من از آن خبر ندارم! زارعی ادامه می‌دهد ما این غرامت را از دولتی مطالبه می‌کنیم که اکنون فقط برای پرداخت حقوق کارکنانش که هفت میلیون نفر هستند، ماهیانه 20 درصد با کسری بودجه مواجه است.

وی تصریح کرده است: سازمان ملل درباره مسئولیت عراق در جنگ علیه ایران بیانیه‌ای نداده است. ما فقط یک چیز درباره مسئولیت عراق و قطعنامه 598  داریم، آن هم مصاحبه آقای خاویر پرز دکوئیار دبیرکل وقت سازمان ملل است که در آخرین روزهای مسئولیتش و تحت تأثیر ماجرای اشغال کویت توسط صدام گفته که در جنگ ایران هم تجاوز از سوی عراق بوده و این فقط در یک مصاحبه آمده و تمام شده است.

باور حقوق‌دانان حوزه بین‌الملل بر توانمندی دولت عراق برای پرداخت غرامت جنگ هشت ساله که رژیم بعث عراق آن را به ملت ایران تحمیل کرد در حالی بیان می‌شود که چندی پیش حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق در واکنش به از سرگیری تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت که «ما مخالف وضع تحریم علیه ایران هستیم اما بغداد به منظور حمایت از ملت عراق به این تحریم‌ها پایبند خواهد بود.» همچنین فائق الشیخ علی نماینده مجلس عراق و رهبر «حزب مردمی اصلاح» عراق در جدلی توییتری با محمود صادقی نماینده مجلس ایران، خواستار پرداخت غرامت به کشته‌شدگان عراقی به دست القاعده از سوی ایران شده است.

کد خبر: 1124554

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =