شقایق درویشی روانشناس و عضو انجمن روانشناسی آمریکا در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران درباره آسیب و بحرانهای کودکان تک فرزند گفت: در وهله اول باید گفت که تک فرزندی به خودی خود نمیتواند بحران ایجاد کند. چه در رابطه با کودکان تک فرزند و چه در رابطه با کودکان چند فرزند، آنچه اهمیت دارد تربیت کودک است. اینکه کودکان بتوانند با روان سالم زندگی کنند و در آینده خودشان هم زندگی سالم تشکیل دهند و همینطور این زنجیره ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: به طور کلی وقتی که کودکان خواهر و برادر داشته باشند؛ ابتدا در خانواده به عنوان اولین مکانی که در آن پرورش پیدا میکنند با همسالان خود تجارب و مهارتهای اجتماعی بهتری را کسب میکنند. آنها با خواهر و برادرهایشان با چالشها روبرو میشوند و میتوانند از خود دفاع کنند.
این روانشناس کودک افزود: کودکانی که خواهر و برادر دارد اکثر اوقات مشغول است و میتوانند از اسباب بازیهای یکدیگر استفاده کنند. آنها در آینده تجربه خواهرزاده و برادرزاده بودن را خواهند داشت و این موضوع مربوط به کودکان تک فرزند نیست و بدون داشتن خواهر و برادر از کسب برخی تجربهها محروم میشود.
درویشی درباره معایب تک فرزندی گفت: والدین تک فرزند اجازه مستقل شدن به کودکان تک فرزند را نمیدهند چرا که تمام تمرکز و حواسشان به کودک است. آنها تمام کارهای کودک را انجام میدهند و در این حالت اعتماد به نفس را از او میگیرند. این والدین از بچههای خود انتظارات خاصی دارند و با او مانند یک بزرگسال رفتار میکنند؛ بنابراین در این حالت کودک مضطرب و کمالطلب میشود.
وی درباره پیشگیری از مشکلاتی که کودکان تک فرزند ممکن است با آن مواجه شوند، بیان کرد: والدین باید این کودکان را در سن سه سالگی به مهدکودک یا محیطهای بازی ببرند تا با کودکان همکاری داشته باشند و بازی کنند. در مهدکودک مربی توجه یکسان به بچهها نشان میدهد و بچهها دیگر مرکز توجه نیستند. این کودکان در خانه به دلیل نداشتن خواهر یا برادر، والدین خیلی به آنان توجه میکنند و فکر میکنند که مرکز توجه هستند.
این روانشناس کودک توضیح داد: اگر کودک از طرف والدین به تمام خواستههایش برسد، در آینده با مشکلات فراوانی مواجه خواهد شد. این کودکان این روحیه پیشرفت نخواهد داشت و در برابر خواستههایش پافشاری نخواهد کرد چرا که والدینش را راهی برای رسیدن به خواسته هایش میداند.
درویشی در رابطه با رفتارهای ضد اجتماعی که از سوی کودکان تک فرزند رخ میدهد، گفت: این افراد ممکن است دیگران را زیاد قضاوت کنند، در جامعه فردی خودخواه شوند، همدلی کمی نسبت به دیگران داشته باشند و بیشترین ناسازگاری هم به خاطر خودمحوری و عدم سازگاری با اجتماع(اطرافیان وی) رخ خواهد داد.
وی درباره بحرانهای پیشروی کودکان تک فرزند گفت: اینطور نیست که کودکان تک فرزند قطعا با آسیب و بحران مواجه شوند، چرا که این آسیبها در کودکان چند فرزند هم وجود دارد. در این زمینه مسائلی مهمتری مانند ژنتیک، خلق و خو و تربیت والدین(به خصوص مادر) وجود دارد و اینها تاثیر بیشتری دارند تا تک یا چند فرزند بودن.
این روانشناس با اشاره به اینکه یکی از مشکلات کودک تک فرزند این است که والدین با آنها مانند یک بزرگسال رفتار میکنند، گفت: در چنین شرایطی کودک مضطرب و کمالگرا میشود. او ممکن است در بزرگسالی به خاطر حفظ نام و اصالت خانوادگی از سوی والدینش خود تحت فشار باشد؛ چرا که تک فرزند است. از طرف دیگر ممکن است برای نگهداری از والدین سالخورده خود نیز تحت فشار و استرس قرار گیرد.
درویشی درباره نقش اجتماعی کودکان تک فرزند در آینده بیان کرد: قطعاً مشارکت اجتماعی او پایین میآید و از این نظر آسیب میبیند. فردی که مهارتهای اجتماعی را به خوبی یاد نگرفته باشد در انتخابهایش دچار مشکل میشود و به خاطر کمبود اعتماد به نفس در بزرگسالی نمیتواند در شغل، تحصیل و ازدواج موفق باشد.
وی برای آشنایی والدین با مهارتهای فرزندپروری پیشنهاد داد که والدین کودکان، چه تک فرزند و چه چند فرزند میتوانند با شرکت در جلسات کلینیکهای مشاوره کودک از ابتداییترین دوره تا جوانی را آموزش ببینند. از این طریق والدین یاد میگیرند که چگونه از دوران نوزادی، نوپایی، کودکی و تا جوانی کنار بچههای خود باشند تا بتوانند کودکی سالم به جامعه تحویل دهند. کودکان سالم هم در آینده میتوانند کودک سالم داشته باشد و این فرآیند برای نسلهای آینده ادامه یابد.
انتهای پیام/
خبرنگار: رضوان ادیبی
نظر شما