محمدرضا راشدمحصل استاد دانشگاه و محقق در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز  درباره فلسفه راهیابی اشعار جعلی به شاهنامه فردوسی اظهار کرد: در واقع باید گفت که اشعار الحاقی در طول زمان به شاهنامه فردوسی اضافه شده است و اولین چاپ‌ها در هندوستان انجام شده است.

وی ادامه داد: هر کسی که طبعی از شعر داشته و از اشعار فردوسی خوشش می‌آمده ابیاتی به آن اضافه می‌کرده است‌. بنابراین این الحاقات در حقیقت زاده استعداد شاعرانی است که علاقه مند به شاهنامه و فردوسی بوده‌اند و هم اینکه طبع شعری داشته اند.

استاد دانشگاه و محقق افزود: در برخی جاها شاعر احساس می‌کرده که به توضیح بیشتر نیاز است و چند بیتی اضافه می‌کرده. در حقیقت قطعی نیست که این اشعار الحاقی هستند یا خیر. در برخی موارد افرادی مانند استاد خالقی آنها را الحاقی دانسته است در صورتی که دیگران چنین نظری نداشتند مانند بخش‌هایی از داستان سیاوش. کمااینکه در چاپ مسکو در جلد ۱و۲ الحاقیات در آخر آمده در صورتی که در جلد ۳و۴ به بعد در درون شعر آمده است و این نتیجه زاده اندیشه و استعداد شاعران فردوسی و شاهنامه دوست است.  

راشدمحصل در پاسخ به این سوال که آیا انگیزه‌ای نیز پشت این افزونه‌ها بوده است، تشریح کرد: انگیزه فقط علاقه به توضیح بیشتر و اضافه کردن اشعار بوده و دلایل سیاسی و ایدئولوژیک خیلی کم بوده است. فقط گاهی می‌خواستند نشان دهند که فردوسی به مسائل روز علاقه دارد. 

وی درباره اینکه چطور می‌توان اشعار الحاقی را تشخیص داد، گفت: کسانی که شاهنامه را چند بار خوانده‌اند شیوه کار فردوسی را تشخیص می دهند و امکانش فراهم است که تشخیص بدهند اما این تشخیص‌ها قطعی نیست.به عنوان مثال، مرحوم مینوی برخی اشعار را حرامزاده دانسته و اما برخی دیگر گفتند این اشعار حاصل استعداد شاهنامه دوستان است؛ گرچه از فردوسی نیست اما ارزشمند است. 

استاد دانشگاه و محقق در پاسخ به این سوال که اگر کسی اشعاری مانند توهین به اعراب را بخواند آیا دیدگاهش به فردوسی منفی نمی‌شود، اظهار کرد: اولا فردوسی در متن شاهنامه به عرب‌ها بد نگفته است؛ اما در نامه فرخزاد اینها را گفته با توجه به اینکه اشعار الحاقی در این مورد زیاد است. دوم اینکه شاهنامه فرآیند لااقل ۲۰۰سال تسلط اعراب است که بویی از فرهنگ نبرده بودند؛ در واقع اینکه کیفیت علاقه مردم به فردوسی با این اشعار کم می شود، صحیح نیست.

انتهای پیام/