به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، شهر ورزنه متشکل از بافت جدید و قدیم می باشد. بافت جدید ورزنه به نام شهرک امام جعفرصادق و در شمال زاینده‌رود قرار دارد و بافت قدیم آن در جنوب زاینده‌رود که سابقا خندق شهر بوده قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
گرجستان را بیشتر بشناسید/ جاذبه‌های گردشگری باتومی
آز آنجا که ورزنه کوچک است، امکان دیدن بسیاری از نقاط دیدنی شهر با پای پیاده برایتان امکان‌پذیر است، مثل آثار تاریخی موجود و کارگاه‌های صنایع دستی. اما جهت بازدید از گاوچاه، آسیاب شتر، گاوگرد و قلعه قورتان نیاز به وسیله‌ی نقلیه دارید. دیدن خانه میرمیران، آب انبارهای صفوی، موزه مردم‌شناسی، همه و همه در کنار مردمان سفیدپوش با گویش پهلوی ساسانی (در اصطلاح محلی زردشتی) لذتی است وصف‌ناپذیر که در یک نیمروز هم می‌توانید آن را تجربه کنید.
زنان ورزنه به جای چادر سیاه، چادر سفید سر می‌کنند به همین دلیل ورزنه را سفیدترین شهر ایران نامیده‌اند. در مورد دلیل کاربرد چادر سفید در این منطقه نظرات گوناگونی وجود دارد، برخی معتقدند پوشیدن چادر سفید به خاطر مقابله با گرمای شدید تابستان در این نقطه‌ی کویری است. ورزنه دارای مکان های دیدنی بی شماری است که در ادامه به معرفی هر یک می‌پردازیم:
کویر ورزنه
کویر ورزنه یکی از جاهای دیدنی ورزنه و از جاذبه‌های گردشگری طبیعی استان اصفهان است که فاصله چندانی با تهران ندارد. این منطقه گردشگری دارای بزرگ‌ترین سایت تفریحی کویر در ایران است که به تازگی بخش‌هایی از آن مثل موتورهای چهارچرخ یک نفره و دو نفره، زیپ لاین، سافاری، شتر سواری، رستوران، شربت خانه، کمپینگ و پاراگلایدر افتتاح شده‌اند.
کویر گردی، یکی از لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌های گردشگری در ایران است. کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد به «سرزمین چهار فصل» شهرت دارد و کویرها در کنار جنگل‌ها، آبشارها، دریاها، چشمه‌ها و دریاچه‌ها از زیباترین جلوه‌های طبیعت در ایران هستند. با شروع فصل سرما، مناطقی مانند کویرها که در طول فصل تابستان با گرمای سخت و طاقت‌فرسا، غیر قابل بازدید هستند، تبدیل به جاذبه‌هایی پرطرفدار و دلچسب می‌شوند که هر سال، میزبان هزاران گردشگر ایرانی و خارجی هستند.
کویر ورزنه مکانی مناسب برای کویرنوردی و راه رفتن روی ماسه‌های داغ، تفریح در بزرگ‌ترین سایت تفریحی کویر ایران، بازدید از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی شهر گردشگری ورزنه و تالاب بین‌المللی گاوخونی و همچنین تماشای پوشش گیاهی و جانوری بی‌نظیر کویری به شمار می‌آید. پس اگر به طبیعت‌گردی، عکاسی در شب و تفریحات هیجان‌انگیز علاقه دارید یا قصد دارید به صورت گروهی یا خانوادگی سفر کنید، می‌توانید با تور کویر ورزنه به این منطقه بروید. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی از کویر ورزنه را در اختیار شما قرار دهیم.
مسجد جامع ورزنه
بر اساس مدارک موجود بنای اولیه مسجد جامع ورزنه بر روی بقایای یک آتشگاه قدیمی بوده است که از تاریخ دقیق آن اطلاعی در دست نیست، اما ساختمان مسجد جامع به صورت کنونی را بر اساس نوشته‌های سردر مسجد به زمان تیموریان منسوب می‌دانند. محراب مسجد از کاشیکاری زیبایی ساخته شده و در مجاورت آن منبری بنا شده است. دور تا دور هلال محراب با خط ثلث بر زمینه لاجوردی آیات ۳۷ تا ۴۱ سوره آل عمران نوشته شده و در پایان آن تاریخ ۸۴۷ قمری ذکر شده‌است. این مسجد همچنین دارای دو ایوان است که یکی در سمت شمال و جنب مناره و دیگری در سمت جنوب و در نزدیک گنبد مسجد واقع شده است. هلال داخل ایوان جنوبی شامل کتیبه زوجی کوفی ثلث بوده، کتیبه کوفی با آن خط طلایی و کتیبه ثلث آن با خط سفید بر زمینه لاجوردی آراسته شده است. بین دو ایوان شمالی و جنوبی حیاط مربع‌شکل قرار دارد که حوضی در میان آن وجود دارد.
همچنین در قسمت مغرب و مشرق مسجد به صورت طولی دو شبستان قرار دارد و مناره جلوی مسجد با ارتفاعی در حدود ۲۰ متر دارای یک راه پله آجری مارپیچ برای دسترسی به قسمت بالای آن است. در کتیبه‌های تاریخی سردر مسجد جامع بر زمینه لاجوردی نام شاهرخ بهادرخان و محمود ب مظفر ورزنه‌ای ملقب به عماد و نام خطاط آن سید محمد نقاش آمده است. آثار آتشکده زرتشتی نیز در همین محل مربوط به دوره قبل از اسلام یافت شده است. کاشی کاری‌های موجود در سردرب، مناره، شبستان و سردر گنبدخانه این بنای تاریخی به عصر تیموری بازمی‌گردد. این مسجد از نظر انجام مراسم مذهبی همچنان یکی از پر رونق‌ترین مساجد منطقه به حساب می‌آید.
قلعه قورتان ورزنه
مجموعه ارگ تاریخی قورتان از جاهای دیدنی ورزنه به شمار می‌رود و در روستای قورتان قرار گرفته است. این ارگ در ۱۱۰ کیلومتری شرق اصفهان و ۴۵ کیلومتری شمال غرب تالاب گاوخونی و در مسر جاده اصفهان-ورزنه واقع شده است. قلعه قورتان تنها قلعه‌ای در اصفهان است که مسکونی قلمداد می‌شود و در فهرست آثار ملی ثبت شده است. روستای قورتان مرکز دهستان گاوخونی است که به گفته شواهد محلی به قرن چهارم و دوره حاکمیت بهرام پنجم ساسانی می‌رسد.بر طبق تحقیقات و کاووش‌های باستان‌شناسی در منطقه و کشف بقایای ظروف سفالی در این محوطه که مربوط به دوره هخامنشی، تخمین زده شده‌اند، قدمت این روستا چندهزار ساله است. ارگ قورتان را شاید بتوان جزو معدود قلعه‌های خشتی و گلی در دنیا دانست که هنوز هم در آن، سکونت وجود دارد. این ارگ تاریخی از چندین مجموعه بنا تشکیل شده است.
تالاب گاوخونی
باتلاق، گاو و خون و دسترسی محدود، باتلاق گاوخونی را به تصویری مبهم برای ما بدل کرده است. اگر شما هم ذهنیت محو و مبهمی درباره گاوخونی دارید، باید جای تمام این تصورات را با یکی از زیباترین و توریستی‌ترین مناطق ایران عوض کنید.
تالابی که فراتر از تعاریف کتاب‌های جغرافیای دبستان، سهمی بیشتر از بیابان و آبرفت و خاک حاصلخیز از طبیعت برده است و هر سال گردشگران و کویرنوردان داخلی و خارجی زیادی را برای دیدنش راهی استان اصفهان می‌کند. تالاب گاوخونی که باتلاق گاوخونی نیز نامیده می‌شود، از جاهای دیدنی ورزنه در استان اصفهان به شمار می‌رود و مقصد نهایی سفر پربرکت رودخانه زاینده‌رود است. گاوخونی اسرارآمیز، احساس مبهمی از راز و رمز زندگی، مرگ، واقعیت و وهم را در خیال آدم برمی‌انگیزاند، شب‌هایش در فصول مختلف، ستاره‌های پرفروغش و شهاب‌های پرسرعت، آن محیط را به سرزمینی از افسانه‌ها بدل کرده است.
هر آن چه به این دشت‌های می‌نگری انگار انتهایی ندارد، سکوت عمیق و سنگین تالاب که تنها وزش باد آن سکوت سنگین را می‌شکند، آنجا را وهم‌انگیزتر می‌کند، آسمانی بلند و فروزنده، اقلیمی متفاوت که خود سبب پایندگی و تاب آوردن انسان کویری بوده است، آن هیبت، صلابت، عبوسی و خشکی کویر در رویارویی با باتلاق، در هم می‌شکند و تعدیل می‌شود.
گاو چاه ورزنه
حاج ابراهیم حیدری، پیرمرد ۶۰ ساله‌ی ورزنه‌یی، یک حلقه گاوچاه را بازسازی و به یک فرصت طلایی برای جذب گردشگران تبدیل کرده است. موقعیت گاوچاه در مسیر تپه ماسه‌ها ابتدای جاده ورزنه به حسن‌آباد واقع است ورودی گاوچاه برای هر بازدید کننده ایرانی ۲۰۰۰ تومان تعیین گردیده است گاوچاه در واقع روش سنتی آبکشی از چاه است که در شرق اصفهان مرسوم بوده است برای این کار نیاز به گاو سیستانی است که نژاد خاصی از گاو بوده که دارای کوهان است.
پل تاریخی ورزنه
پل ورزنه آخرین پل تاریخی بر بستر زاینده رود است. برخی شالوده اولیه آن را به دوران دیلمیان و سلجوقیان نسبت داده و سازنده آن را شخصی بنام سیف الله اردکانی می‌دانند و برخی عقیده دارند که به دستور شاه سلیمان صفوی و با معماری «محمد شفیع ورزنه ای» وزیر دارالعباد یزد در سال ۱۰۶۵ خورشیدی ساخته شده است. در دهه ۵۰ خورشیدی، بدنه، معبر و آب برهای پل ورزنه به صورت جزیی مورد مرمت قرار گرفته است. این پل از جنس سنگ، آجر و ساروج، با ۱۰ دهانه و ۱۱ پایه و ارتفاع آن ۶ متر و طول ۷۰ متر و عرض ۷ متر است.
این پل در دو مرحله ساخته شده است. در مرحله اول قسمت جنوبی آن با هفت دهانه و در مرحله بعدی قسمت شمالی با سه دهانه، احتمالا در حدود بیش از یک قرن پیش، ساخته شده است که به این ترتیب شیوه ساختمان آن (چه در نحوه آجر چینی ها و چه در شکل و ابعاد آب بر ها و میل راهنماها) در دو قسمت تفاوت چشمگیری دارد. پل ورزنه تا حدود ۳۰ سال پیش محل عبور خودروهای سنگین بود و اکنون در ضلع شرقی و غربی آن دو پل بتنی ساخته شده است.
رباط شاه عباسی ورزنه
رباط شاه‌عباسی یکی از یادگارهای عهد صفوی به شمار می‌رود که دارای پلانی دو ایوانی است، که با مساحت حدود ۹۰۰ متر مربع بخش غرب حصار شهر ورزنه و در کنار دروازه دیزی قرار دارد. این بنا پلانی بسیار زیبا و شبیه به کاروانسرای برسیان دارد تا جایی که می‌توان گفت معمار هر دو بنا یکی بوده است. این رباط را به محمد علی بیک نسبت می‌دهند که احتمال دارد از ساخته‌های محمد علی بیک صفوی بوده باشد.
پلان کلی کاروانسرا شامل دو ایوان در سمت شمال و جنوب است که ایوان شمالی در مقابل سردر ورودی قرار دارد و ایوان جنوبی در مقابل فضایی گنبدی شکل قرار دارد که اگر چه سقف آن تاحد زیادی تخریب شده است اما به جرات می‌توان گفت که زیباترین بخش کاروانسرا است. دور تا دور حیاط کاروانسرا حجره ها قرار دارند، در سمت شرق و غرب هر کدام ۵ حجره و در دو سمت شمال و جنوب ۴ حجره قرار دارد، جمعاً این کاروانسرا دارای ۱۸ حجره برای اسکان مسافرین است.
آب انبار ورزنه
آب انبارها بدنه‌ای استوانه شکل دارند و بیش از یک سوم ظرفیت آن‌ها در زمین نهفته است. آب انبارهای ورزنه عبارتنداز: ۱- آب انبار حاج محمد جعفر ورودی شهر ورزنه و دارای برج خنک‌کننده (بادگیر) است. ۲- آب انبار حاج میرزا که در حاشیه‌ی شمالی ورزنه قرار دارد. ۳- آب انبار میرزا علی که مخروبه است. ۴- آب انبار حاج غفور که در محله‌ی عسکریه فعلی (حاج غفور قدیم) قرا رداشته و تخریب شده است. ۵- آب انبار حاج کریم که در محله‌ی قدیمی کریم (کوچه شهید سعیدی خیابان بهشتی) واقع شده و قدمت ۴۰۰ سال دارد و تخریب شده است.۶ - آب انبار کوده که کلمه «کو» به معنی بیرون و کوده به معنی بیرون ده است.۷ - آب انبار مسجد که در کنار مسجد جامع قرار دارد. ۸-آب انبار معصوم که در شرق ورزنه قرار دارد و قدمتی بیش از ۲۸۰ سال دارد.
آب انبار تاریخی "حاج میرزا" در ورودی شهر ورزنه در حال مرمت است و به رستورانی سنتی برای جذب گردشگران تبدیل می‌شود. آب انبار حاج میزا مربوط به دوران قاجار است و چون توسط شخصی به نام میرزا در دوره قاجار ساخته شده، به همین نام نیز معروف است. این بنا به دلیل دارا بودن معماری با ارزش و قرار گرفتن بنا در بافت شهر ورزنه به عنوان یکی از عناصر تشکیل دهنده بافت حائز اهمیت است. این بنا اکنون توسط بخش خصوصی مرمت و بازسازی شده و به رستوران سنتی تبدیل شده که خود یکی از مکان های گردشگر پذیر و زیبای شهر ورزنه است.
امامزاده شاه زین العابدین
امامزاده شاه زین العابدین در ۱ کیلومتری شرق ورزنه مدفون شده است. این امامزاده دارای ۲ نوع ساختمان است: ساختمان این زیارتگاه قدمتی ۶۰۰ ساله دارد. دارای دو منار فلزی کوچک است. سر درب آن کاشیکاری شده است. ساختمان گنبدی و دایره مانندی که ضریح در گوشه شمال شرقی آن قرار گرفته است، به خاطر قدمت تاریخی آن زیر نظر سازمان میراث فرهنگی کشور قرار گرفته است. ساختمان جدید آن که ایوان‌ها و رواق‌ها را شامل می‌شود.
خانه میر میران
مجموعه میرمیران با مساحت تقریبی ۳۶۰۰ متر مربع مشتمل بر دو خانه و برج دیده‌بانی است. این خانه با قدمت ۴۰۰ سال بیشتر است که متعلق به ارباب ورزنه یا کدخدای ده بوده و از رجال شهر و سادات میرمیران بوده‌اند و از نقاشی بسیار زیبایی و همچنین گچ بری‌هایی نادر و نفیس برخوردار بوده که در مرکز شهر ورزنه واقع است. این خانه متعلق به عهد صفوی است. بنای شمالی به صورت مجموعه بیرونی و اندرونی و با مساحت تقریبی ۱۳۱۵ متر مربع احداث شده و ورودی آن درجبهه شمال شرقی بنا است که از طریق فضایی باخم قائم به اندرونی متصل می‌شود.
فضاهای بیرونی در سه جبهه شمال، شرق و غرب حیاط وسیع این بخش چیده شده است. ضلع شمالی مشتمل بر سه اتاق با سقف کلیل است که اتاق میانی با ایوان سرپوشیده در ضلع جنوبی مرکزیت خود را حفظ کرده است. فضا های این بخش در دو اشکوب بنا شده‌اند. اتاق‌های ضلع غربی با ابعادی وسیع و غیر منظم به صورت انباری و بخش سرویس‌دهی دارای کاربری بوده‌اند ضلع جنوبی با بدنه‌سازی جرز و دهانه با قوس دسته زنبیلی با نمای مقابل (ضلع شمالی ) هماهنگ شده است.
سیاه کوه
سیاه کوه، کوه کم ارتفاعی در حاشیه تالاب گاوخونی است که به دلیل پوشیده شدن توسط سنگ‌های تیره مورد توجه طبیعت گردان است. این کوه به خاطر ترکیب شیمیایی خاصی که دارا است سرشار از آهن و منیزیوم بوده و به همین دلیل سیاه است و خروج و محبوس شدن گازهای گدازه از قبیل گوگرد و بخار آب منظره متخلخلی بوجود آورده که همان پوکه معدنی یا سنگ پا نام برده خواهد شد.
آهنگری سنتی ورزنه
کنار منزل یوسفی ورزنه (موزه مردم شناسی) یک مغازه به شکل سنتی دیده می‌شود که همان آهنگری سنتی است استفاده از ابزار و وسایل قدیمی جهت کار بر روی فلزات و چوب از نکات قابل ذکر آن است. دم آهنگری قدیمی، رنده‌ها و اره‌های دستی وسایلی است که هنوز جای خود را به فن و رنده‌ها و اره‌های برقی نداده است آقای صالحی پیرمردی است که هر روز صبح در آهنگری خود حاضر شده و تعمیر وساخت ابزاری مثل بیل وکلنگ، داس، تخت و نردبان و ساخت بسیاری از وسایل قدیمی که در حوصله نسل جوان نمی‌گنجد و مقرون به صرفه نیست را انجام می‌دهد.
کبوترخانه ورزنه
کبوتر خانه ورزنه در نزدیکی پارک ساحلی ورزنه واقع است دارای ارتفاعی بالغ بر ۲۰ متر است که به علت مرمت می‌تواند به راحتی مورد بازدید قرار گیرد. بنای این کبوتر خانه متعلق به دوره صفوی است و کاربرد اصلی آن استحصال کود کبوتر بوده است. این بنا دومین بنای مرتفع شهر ورزنه می باشد که ارتفاع آن تا طاق ۱۵ متر است. سالم بودن داخل کبوتر خانه و نمای لانه های کبوتر شبیه به کندوی زنبورها زیبایی وصف ناپذیری به آن بخشیده است در حال حاضر این کبوتر خانه به بخش خصوصی واگذار شده و از آن جهت نگهداری و فروش اشیاء قدیمی استفاده می‌کنند جهت بازدید می‌بایست بلیط تهیه شود و چنانچه بازدید کننده با در بسته مواجه شد می تواند با شماره تلفن ذکر شده در بالای در تماس گرفته تا متصدی نسبت به باز کردن در اقدام کند.
نظر شما