به گزارش خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز، دامنه بحران نهاده‌های دامی به سال ۱۴۰۰ هم کشیده شد. بحرانی که به واسطه خشکسالی و گرانی قدری پیچیده‌تر شد و صدای بسیاری از دامداران در استان‌های مختلف را درآورد.

بیشتر بخوانید

زور دولت به دلالان گوشت نمی‌رسد

بخشی از مشکلات این حوزه تحت تاثیر نوسانات ارز، مشکلات حمل‌ و نقل و به تبع آن رسوب نهاده‌های دام و طیور در بنادر جنوب کشور بود که فعالان این حوزه را با فشارهای بسیار جدی روبرو کرد.  ایسکانیوز در پیگیری‌هایی که از دامداران داشت، به این نکته رسید که بخش زیادی از این دامداران به کلی ورشکست شده‌اند و می‌گویند که صدایشان به جایی نمی‌رسد.

بخشی از این دامداران مربوط به کرمانشاه هستند که به جای دریافت نهاده‌ها از یک چرخه سالم، وارد سیکل معیوب گرانی و نهاده‌های نامرغوب افتاده‌اند.

بهادر احمدی دامدار اهل روستای درکه استان کرمانشاه و یکی از کسانی است که قربانی گرانی نهاده‌های دامی شده و بخش زیادی از دام‌هایش را فروخته است.  وی به ایسکانیوز گفته بود: من از معلولین کرمانشاه هستم و با وام اشتغال از بهزیستی کارم را راه انداختم. اما دو سال است که درگیر مساله نهاده‌های دامی شده‌ام. بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد دامداران در این منطقه ورشکسته شده‌اند. دو سال پیش قیمت نهاده حدود یک هزار و ۸۰۰ تومان بود. الان جو به حدود ۹ هزار تومان رسیده است. یونجه از ۳۰۰ به ۶ هزار تومان رسیده است. کاه قیمتی نداشت و در کل ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان بود. الان به ۵ هزار تومان رسیده است. «دامدار کارت» هم موانع بسیاری دارد و خیلی مواقع تنها برای این مفید است که بتوان از روی آن وام گرفت.

وی عنوان می‌کند: الان حواله جهاد کشاورزی گرفتم اما یک ماه است که در نوبت مانده‌ام. معمولا خوراک دام گندم، جو، ذرت یا حتی کاه و سویا استفاده می‌کنیم. گاهی آنقدر نهاده نیست و نهاده دولتی کیفیت پایینی دارد که دام‌هایمان تلف می‌شوند. برخی مواقع نهاده‌ای که برای دام می‌گیریم، پوست برنج است که با خاک اره مخلوط شده و همین‌ها هم اگر به دست‌مان برسد، بازدهی دام‌هایمان را به شدت پایین می‌آورد. در واقع با وجود تمام تلاشی که برای گرفتن این نهاده‌های دولتی می‎‌کنیم، اگر به دستمان برسد هم کیفیت خیلی پایینی دارد.

احمدی تاکید می‌کند که بخشی از دام‌ها به دلیل بی‌کیفیت بودن نهاده‌های دولتی تلف می‌شوند. او ادامه می‌دهد: یکی از آشنایانمان گوسفندش مرد و زمانی که شکم‌اش را باز کردند، دیدند که نهاده‌ها در روده‌اش جمع شده و دام را تلف کرده است. گاهی حتی خاک آجرهم توی این نهاده‌ها می‌ریزند تا وزن تحویلی را بیشتر کنند. اینکه اینقدر برای گرفتن نهاده دامی در صف مانده‌ایم به معنای بالا رفتن تقاضا نیست بلکه به دلیل بالا رفتن قیمت نهاده‌های با قیمت آزاد است که باعث شده بیشتر دامداران به سمت دریافت نهاده با قیمت دولتی بروند.

این دامدار می‌گوید: اگر نخواهیم نهاده‌های دولتی بگیریم، باید از نهاده‌های آزاد استفاده کنیم. در این مورد هم از زمانی که مساله حذف ارز ۴۲۰۰ مطرح شد، این نهاده کمیاب شده است. برخی هم نهاده دارند اما در انتظار هستند که تکلیف ارز ۴۲۰۰ مشخص شود. در روستای ما حتی یک زن سرپرست خانوار که دام دارد، برای تهیه سبوس ناچار می‌شود به کارخانه مراجعه کند. افرادی هم که به صورت محلی نهاده‌ توزیع می‌کنند، یا قیمت را بالا می‌برند یا با جریمه‌های تعزیراتی مواجه می‌شوند. الان حواله برای حدود یک تن و ۸۰۰ کیلو نهاده گرفته‌ام که چیزی معادل کیلویی ۳ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت خورده. همین را بخواهیم آزاد بگیریم، کیلویی ۵.۵ تا ۶ هزار تومان است.

احمدی عنوان می‌کند: گاهی دام را زنده می‌فروشیم چون برایمان به صرفه‌تر است. البته به قیمت اندک و حدود کیلویی ۹۰ هزار تومان برای گوسفند نر می‌فروشیم. دو سال قبل همین قیمت می‌فروختیم اما نهاده‌های دامی قیمت کمتری داشت. اگر از ما ارزان بخرند و ارزان به دست مصرف کننده برسد، راضی هستیم. اما همین قیمت وقتی به دست مصرف کننده می‌رسد، چند برابر می‌شود. تا چند روز قبل صادرات دام زنده به عراق باز بود و گوسفند کیلویی ۱۲۰ هزار تومان مشتری داشت. اما حالا بسته است. گاهی دامدار می‌بیند که به دلیل گران بودن نهاده‌های دامی برایش به صرفه نیست که دام را نگه دارد و به همین خاطر به صورت زنده صادر می‌کند.

نصف قیمت فروختیم

ناصر پوراحسان از دامداران دیگر کرمانشاهی است که در چند ماه گذشته دام‌هایش را زیر قیمت فروخته است. او به ایسکانیوز گفته بود: دام‌هایمان را به دلیل هزینه‌های بسیاری که داشت، با نرخ پایین و نصف قیمت فروختیم. نهاده‌های دامی گران است و به صرفه نیست. حتی اگر بتوانیم پیدا کنیم هم خوب است اما مشکل اینجاست که نهاده‌ها کمیاب و نایاب است. حتی در بسیاری موارد داخل این نهاده‌های دامی مواد بی‌کیفیت می‌ریزند. گاهی داخل آن ماسه می‌ریزند که فقط وزن آن برای فروش بالا برود. همین هم باعث شده تا بسیاری از دام‌هایمان با خوردن چنین خوراکی، تلف شوند.

وی عنوان می‌کند: دامدار کارت داریم ولی فایده‌ای برایمان نداشته است. تنها سه ماه یکبار برای هر گاو کمتر از ۳۰ کیلو نهاده می‌دهند. گندم و جو را هم گران می‌فروشند. با اینکه حدود ۳۰ سال دامداری داشتیم، تنها یک دام را برای شیر نگه داشتیم و بقیه را زیر قیمت فروختیم. همین هفته قبل سه تا را فروختیم چون به پول آن احتیاج داشتیم. پاییز هم چند دام دیگر را فروختیم. وضعیت دامداران در کرمانشاه بسیار وخیم است. آنهایی که دام‌هایشان را نگه داشته‌اند، بسیار اندک هستند. ۵ دام‌مان را ۲۰ میلیون فروختیم. حالا باید ببینیم تا چه زمانی دوام می‌آوریم.

به گزارش ایسکانیوز، مشکلات این چنینی تنها بخشی از آشفتگی‌هایی است که گریبان دامداران را گرفته است. از یک طرف معطلی‌های چند ماهه برای وصل شدن آنها به نهاده‌های دولتی و قیمت مناسب و از طرف دیگر، کیفیت نامناسب این نهاده‌ها باعث شده تا معیشت آنها به خطر بیافتد. ذکر این نکته ضروری است که مشکلات دامداران مختص یک استان نیست و کرمانشاه تنها یکی از نقاطی است که به عنوان یکی از مراکز تامین گوشت استان‌های دیگر، با چنین مشکلاتی روبرو شده است.

ادامه مشکل در استان‌های دیگر

اما تنها کرمانشاه نیز که با فشار گرانی نهاده‌ها روبرو شده است. پیش از این برخی دامداران کرمانی هم نسبت به مساله مشکل در تامین نهاده‌های دامی گله کرده بودند. افشین فرحبخش دامدار کرمانی است که با مشکل تامین نهاده های دامی روبروست. او درباره این مساله گفت: ما برای تهیه خوراک دام هایمان سال گذشته نیز با مشکل روبه رو بودیم اما امسال خشکسالی مزید بر علت شده به طوری که بهای هر کیلو یونجه از کیلویی ۲ هزار تومان به ۶ هزار تومان افزایش یافته است که یونجه با همین قیمت را نیز به سختی باید تهیه کنیم. هر چند مسئولان از ذخیره کافی نهاده های دامی در استان کرمان برای شرایط اضطراری خبر می دهند، اما توزیع این نهاده ها بموقع نیست و من معتقدم حل مشکل به مسئولان کشوری و خارج از استان مربوط می شود.

به گزارش ایسکانیوز، نبود کیفیت مناسب در نهاده‌های دامی تنها گریبان دامداران را نگرفته بود چرا که این مساله فشار خود را به شکل گرانی گوشت به سفره مردم هم وارد کرد.