به گزارش خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز، تمرکز دولت سیزدهم بر بحث مالیات همان نکتهای است که بسیاری از دولتها همیشه وعده آن را میدادند. هرچند که هنوز کارنامه درستی از دولت جدید هم بیرون نیامده تا مشخص شود وضعیت به چه صورت است اما وعده دولت در این خصوص، کارنامه مالیاتی کابینه را زیر ذرهبین برده است.
بیشتر بخوانید
چه میزان از درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۰ محقق نشد؟
اگر بخواهیم ابتدا قدری به وضعیت مالیاتی سال قبل اشاره کنیم، صحبت عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گویای همه چیز است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این رابطه گفته که در سال ۱۴۰۰ رقمی بالغ بر ۶۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق نشده است.
محسن علیزاده با اشاره به تحقق درآمدهای مالیاتی در سال های گذشته گفته است: اگر بخواهیم همین سال گذشته را مبنا قرار دهیم باید بگوییم متاسفانه انتظارها در رابطه با تحقق درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۰ رخ نداد.
نکات مثبت برنامه مالیاتی
اما بخش دیگری از اخبار مالیات در سال ۱۴۰۰ مربوط به رشد درآمدهای مالیاتی بود که در بودجه ۱۴۰۱ قید شد. مسالهای که باعث شد بسیاری از رسانههای جریان لیبرال به آن اعتراض کرده و آن را مساوی با رشد قیمتها و افزایش پرداختی مردم بدانند. هرچند که دولت بارها تاکید کرده بخش مهمی از این رشد درآمدهای مالیاتی قرار است از محل احیای فرارهای مالیاتی صورت گیرد.
اما آیا دولت سیزدهم میتواند این میزان افزایش درآمد مالیاتی را از گروههایی که فرار مالیاتی دارند یا در بخش غیرمولد فعال هستند بگیرد؟
سید مرتضی افقه اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران پیش از این به ایسکانیوز گفته بود: در مبانی نظری اقتصاد، سه کارکرد برای مالیات در نظر گرفته میشود. یکی کاهش فقر و نابرابری در جامعه است، دوم تامین درآمد برای ارائه خدمات دولت و سوم اعمال سیاستهای ارشادی است.
افقه در رابطه با علت افزایش بیش از ۶۰ درصدی درآمد مالیات در لایحه بودجه ۱۴۰۱ گفت: با توجه به وضعیت فعلی اقتصاد ایران، تشدید تحریمهای اقتصادی و تغییر عناصر تشکیل دهنده بودجه، افزایش مالیاتها برای تامین درآمد و جبران کسری بودجه دولت است.
وی ادامه داد: تا قبل از شدت گرفتن تحریم های اقتصادی بیش از ۵۰ درصد بودجه دولت از فروش نفت به دست میآمد؛ اما در سه سال گذشته دولت از فروش اوراق مشارکت و بدهی و استقراض از بانک مرکزی، بخشی از کسری بودجه خود را جبران میکرد.
افقه با تاکید بر اینکه اگر افزایش مالیات سه گروه مشخص را در برگیرد، اقتصاد با شرایط ایدهآلتری روبهرو خواهد بود، گفت: گروه اول آن دسته از اشخاصی حقیقی و حقوقی هستند که بدون دلیل موجه تا به حال از پرداخت مالیات معاف بودهاند. گروه دوم افراد متخلفی هستند که از پرداخت مالیات فرار میکنند و گروه سوم آن دسته از فعالیتهای غیرمولد و غیرتولیدی است که باعث افزایش تورم هم هستند.
افقه با اشاره به اینکه شرایط اقتصادی موجود، قدرت خرید مصرفکنندگان را هم به شدت کاهش داده است، بیان کرد: مصرفکنندگان توان تامین پرداختهای مالیاتی بیشتر را ندارند. بنابراین نگرانی اصلی این است که این افزایش مالیات به سمت این دو بخش کمانه کند و با توجه به اینکه این دو بخش بیش از این توان و ظرفیت ندارد، نه تنها درآمدی برای دولت تامین نمیشود که باعث افزایش فقر و نابرابری خواهد شد.
بزرگ شدن چتر مالیاتی
به گزارش ایسکانیوز، بخشی از نگرانی کارشناسان حوزه اقتصادی به دلیل مخاطراتی است که بزرگ شدن چتر مالیاتی میتواند در پی داشته باشد. برخی کارشناسان نسبت به بزرگ شدن چتر مالیاتی در سال آینده و مشکلات احتمالی آن هشدار دادهاند.
سیاوش غیبیپور یکی از همین کارشناسان است که به ایسکانیوز گفته بود: فکر میکنم می توان به برنامه های متنوع مالیات در سال آینده – در بحث املاک، ارزش افزوده یا درآمد- رسید. اما نگرانی من این است که بخشی از وصول این نتایج مالیاتی به مشکلات اجتماعی منجر شود.
وی عنوان کرد: چون تمام افرادی که دستگاه کارتخوان دارند –از فقیر و غنی تا صاحبان کسب و کار و دستفروش – زیر چتر مالیاتی قرار می گیرند. زیر این چتر گسترده از یک طرف سازمان مالیاتی است که باید امکانات خود را به تناسب این پرونده ها بیشتر کند.ازطرفی هم برخی افراد پیش از این سابقه مالیاتی نداشته اند و ممکن است قدری مقاوت کنند. یا آگاهی های مالیاتی شان کم باشد.
این کارشناس مالیاتی گفت: البته رسانه در این میان می تواند در تکمیل اطلاعات مالیاتی مردم یاری رسان باشد. باید فرهنگ سازی بیشتری انجام شود تا مشکلات اجتماعی آن کمتر شود.
وی تاکید کرد: اگر فرهنگ سازی شود، می توان به نتیجه مثبت امید داشت. در غیر این صورت جمعیت زیادی در سال آینده مشمول مالیات می شوند و آگاهی درستی هم از این جریان ندارند.
نظر شما