به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، مقبره الشعرا در تبریز، آرامگاه شاعران، عارفان، ادیبان و فاضلان و مشاهیر دوره‌های مختلف ایران از اسدی طوسی گرفته تا شهریار را در آغوش خود جا داده تا شاید بعد از بی‌وفایی دنیا و زندگی سخت‌شان، در آرامگاهی، آرام بگیرند. این آرامگاه به عنوان یکی از قدیمی‌ترین، تاریخی‌ترین و نمادی‌ترین بناهای شهر تبریز به چشم عام و خاص می‌درخشد.

بیشتر بخوانید:

گردشگری ایران / آتشکده بهرام یزد

از معروف ترین بزرگان و شعرای آرمیده در مقبره الشعرا می توان به سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار، مولانا محمد ، بابا حسن ، شیروانی ، ظهیرالدین فاریابی ، انوری ابیوردی ، شیخ محمد خیایبانی ، ثقه الاسلام تبریزی اشاره کرد. بنای زیبای یادبود به نام مقبره الشعرا در این محل ایجاد شده است که به عنوان یکی از نماد های شهر تبریز به شمار می رود. جمهوری آذربایجان در مسابقات آواز یوروویژن (Eurovision Song Contest) سال ۲۰۰۹ میلادی از تصویر مقبرة الشعرا به عنوان یکی از نماد های خود استفاده کرد.

تاریخچه مقبره الشعرا تبریز

سرخاب نام کوی و محله‌ای تاریخی در شهر تبریز است که از دیرباز محل سکونت بزرگان و ادبا بوده است. در این محله اماکن، بناها، تکیه‌ها و مقابر معروفی چون ربع رشیدی، تکیه حیدر، بقعه عون بن علی، بقعه سید حمزه، صاحب الامر و سید ابراهیم یا حظیره بابا حسن، حظیره بابا مزید، صفوه الصفا و مقبره الشعرا به تقدس و معروفیت آن افزوده است.

مقبره الشعرا گورستان تاریخی محله سرخاب است که در گذشته با نام‌هایی چون حظیره الشعرا، حظیره القضاه و قبرستان سرخاب شناخته می‌شد. در منابع تاریخی، از مقبره الشعرا تا قبل از قرن هشتم نامی برده نشده است؛ چنانچه در کتاب لباب الالباب محمد عوفی که در سنه ۶۱۸ نوشته شده و در آن شرح حال شاعران قرن ششم را مانند خاقانی و ظهیر را که در مقبره الشعرا دفن شده‌اند، آورده و نامی از مقبره الشعرا برده است؛ اما کتاب نزهه القلوب حمدلله مستوفی که در سال ۷۴۰ هجری قمری تألیف شده، قدیمی‌ترین کتابی محسوب می‌شود که نام مقبره الشعرای سرخاب به صراحت در آن ذکر شده است.

مقبره الشعرا در طی زمان و بر اثر عوامل طبیعی چون سیل و زلزله تخریب شده است و آثاری از مقابر بزرگان باقی نمانده است.

در واقع از قرن شش هجری قمری و بعد از آنکه شاعران معروف قرن ششم مانند خاقانی و ظهیر فاریابی در این مقبره دفن شده‌اند، در کتاب‌های تاریخ و تذکره به نام «مقبره الشعرا» برمی‌خوریم. در این قرن، تبریز مرکز حکومت اتابکان آذربایجان و پناهگاه شاعرانی شد که در جستجوی یک زندگی آرام و آسوده به دور از جنگ و نزاع بودند. خاقانی و ابوالعلا و فلکی از شروان و گنجه، ظهیر فاریابی و شاهپور نیشابوری از خراسان به تبریز آمدند و در این شهر ساکن شدند و پس از مرگ نیز در حظیره مخصوصی دفن شدند که از این حظیره در تاریخ و تذکره‌ها به‌عنوان مقبره الشعرا یاد کرده‌اند. شاعران دیگری نیز از عهد ایلخانیان تا ایلکانیان و دوره آق قویونلو در تبریز بودند یا از نقاط دیگر به تبریز آمده و در این شهر درگذشته‌اند که غالبا در همین حظیره و در جوار خاقانی مدفون هستند.

متأسفانه این مکان در طول زمان با حوادث مختلف طبیعی روبه‌رو شده؛ حوادثی چون سیل و زلزله، شکل ظاهری آن را از بین برده و آثاری از مقابر این بزرگان بر جای نمانده است. در کتاب صاحب اولاد اطهار نوشته طباطبایی که در سال ۱۲۹۴ هجری قمری نگارش شده، به زلزله‌های متعددی به‌ویژه زلزله سال ۱۱۹۳ و سال بعد از آن اشاره شده است که آسیب‌های فراوانی به این قبرستان وارد آورده است. عزیز دولت آبادی نیز در مقاله زلزله‌های تبریز درباره قبور مقبره الشعرا نوشته است:

    با کمال تأسف از مزارات شهریاران شعر و ادب فارسی مثل خاقانی شروانی، اسدی طوسی، ظهیر فاریابی، مجیرالدین بیلقانی، حکیم قطران تبریزی، شاهپور بن محمد اشهری سبزواری، خواجه همام تبریزی و... کوچک‌ترین نشانه و اثری نمی‌یابید.

انتهای پیام/