به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، محققان برای انتشار مقالات خود نیازمند یافتن نشریاتی معتبر هستند و یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اعتبار نشریات علمی، نمایه شدن آن در پایگاه‌های بین‌المللی است. به همین دلیل، وزارت علوم در نظر دارد در راستای نمایه‌سازی هر چه بیشتر نشریات علمی ایرانی برنامه‌ریزی کند. محمدعلی زلفی گل وزیر علوم هم از برنامه این وزارتخانه برای نمایه‌سازی سالانه ۵ درصد مجلات علمی خبر داد.   

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که هفت هزار و ۱۱۸ مجله از مجموع ۱۵۸ کشور در جهان نمایه شده‌اند. مهم‌ترین پایگاه‌های نمایه‌سازی نشریات که از سوی بیشتر دانشگاه‌های جهان و سازمان‌های تحقیقاتی معرفی شده‌اند، عبارتند از گوگل اسکولار، اسکوپوس، پاب‌مد و WOS  که هر پایگاه نمایه‌سازی، رویه و قوانین خاصی برای نمایه‌سازی نشریات دارد.

نمودار زیر نشان‌دهنده تعداد نشریات نمایه شده بین‌المللی وزارت علوم در پایگاه‌های اسکوپوس و WOS است؛  

بر اساس نمودار، تعداد نشریات علمی نمایه‌شده وزارت علوم در پایگاه اسکوپوس در ۶ سال گذشته، ۲ برابر شده است. به طوری که از ۵۴ نشریه در سال ۹۴ به ۱۰۹ نشریه در سال ۱۴۰۰ رسیده است. جزئیات این نمودار و رشد تعداد نشریات نمایه شده وزارت علوم بر اساس نمودار فوق به شرح زیر است؛ ۶۱ نشریه در سال ۹۵، ۶۹ نشریه در سال ۹۶، ۷۱ نشریه در سال ۹۷، ۷۵ نشریه در سال ۹۸ و ۹۰ نشریه در سال ۹۹.

WOS پایگاه دیگری برای نمایه‌سازی نشریات علمی است که در نمودار بالا، تعداد نشریات نمایه شده در ۶ سال گذشته این پایگاه آمده است. بر این اساس، تعداد نشریات نمایه شده در ۶ سال اخیر پایگاه WOS-JCR تعداد تقریبا ثابتی بین ۲۰ تا ۲۱ نشریه داشته است.

ESCI نمایه استنادی منابع نوظهور پایگاه WOS است که با هدف افزایش مشاهده‌پذیری مجلات و به عنوان یک نمایه جدید در سال ۲۰۱۵ وجود آمد. بررسی روند نمایه‌سازی نشریات وزارت علوم در این پایگاه نشان می‌دهد که از سال ۹۴ تا ۱۴۰۰، با فراز و نشیب همراه بوده است. به طوری که از ۱۲ نشریه در سال ۹۴ با رشد ۳ونیم برابری به ۴۳ نشریه در سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. البته توجه به این نکته لازم است که تعداد نشریات در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ کاهش داشته است. 

با توجه به این که نشریات نمایه شده (Indexed) در مقایسه با مجلات غیرنمایه‌شده از کیفیت بالاتری برخوردارند و یکی از شاخص‌های توسعه وضعیت علمی کشور به حساب می‌آید، ضروری است که وزارت علوم اهتمام بیشتری برای تحقق برنامه خود در راستای نمایه‌سازی بین‌المللی نشریات علمی داخلی داشته باشد. 

انتهای پیام/