به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، به نظر می‌رسد که مذاکرات هسته‌ای به یک بن‌بست رسیده و تقریبا در یک نقطه متوقف شده است. گفته می‌شود که تصمیم بر سر خارج کردن سپاه از لیست گروه‌های تروریستی به عنوان شرط ایران و عدم پذیرش آن توسط ایالات متحده موجب بروز وضعیت فعلی شده است. هر چند که بدون تردید تغییرات چشمگیر در صحنه بین الملل از جمله حمله روسیه به اوکراین بر شرایط کنونی تاثیرگذار بوده است. به منظور بررسی وضعیت کنونی مذاکرات هسته‌ای و مواضع روسیه در خصوص آن، مصاحبه‌ای با «پیوتر کورتونوف» -کارشناس اندیشکده «شورای امور بین الملل روسیه»- انجام شد.

متن کامل این گفتگو بدین شرح است:

- به اعتقاد برخی تحلیلگران بین المللی احتمال دستیابی به توافق هسته‌ای بسیار ضعیف است. نظر شما در این خصوص چیست؟

وضعیت کنونی تا حد زیادی به دلایل مختلف به نفع تهران است. از زمان پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ و روی کار آمدن بایدن، ایران وزن قابل توجهی در مذاکره برای حل و فصل مسائل خود با آمریکا به دست آورد. رویکرد دولت بایدن نسبت به تهران در مقایسه با دولت قبلی کمتر جنگ طلبانه است و در یک سال اخیر ایران تقریبا از آن برای دستیابی به منافع خود استفاده کرده است. رهبران ایران به خوبی دریافته‌اند که کمترین چیزی که واشنگتن در خاورمیانه می‌خواهد، جنگ با ایران است که حتی از کارزار افغانستان نیز بسیار پرهزینه‌تر خواهد بود. بنابراین، ایالات متحده تمام توان خود را برای اجتناب از پاسخ نظامی به مسئله هسته‌ای ایران به کار گرفته است؛ حتی اگر این به معنای ارائه امتیازات خاصی به تهران باشد. ایران می‌داند که زمان علیه ایالات متحده در حال سپری شدن است. هر چه فرایند دستیابی به توافق طولانی‌تر شود، جمهوری اسلامی به دستیابی به منابع مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک‌تر می‌شود، ریسکی که ایالات متحده نمی‌تواند آن را تحمل کند. هر ماه که می‌گذرد، دولت ایالات متحده بیشتر و بیشتر در بحران قرار می‌گیرد و به همین دلیل مجبور می‌شود تا با اکراه امتیازات بیشتری به تهران بدهد.

- جنگ روسیه و اوکراین و مواضع روسیه چه تاثیری بر مذاکرات وین داشته است؟

بحران جاری در اوکراین کاملا به نفع تهران است. اولا، توجه واشنگتن را از خاورمیانه به اروپای شرقی منحرف می‌کند. اگرچه قبل از جنگ اوکراین هم ایالات متحده علاقه‌ای به آغاز جنگ در خاورمیانه نداشت، اکنون پاسخ نظامی به تحولات هسته‌ای ایران تقریبا به صورت کامل منتفی است و تنها به عنوان آخرین راه‌حل استفاده خواهد شد. دوم اینکه، تلاش‌های کنونی ایالات متحده برای منزوی کردن روسیه تا حد زیادی به توانایی غرب برای تاثیرگذاری بر قیمت‌های نفت و در عین حال به حداقل رساندن سهم روسیه از بازار جهانی نفت و گاز متکی است. ایران به طور بالقوه می تواند در پیشبرد هر دوی این اهداف نقش ایفا کند.

ایران دارای مقادیر قابل توجهی ذخایر نفت و گاز است که در حال حاضر به دلیل تحریم‌های اقتصادی اعمال شده، قادر به صادرات آن با حداکثر ظرفیت خود نیست. با این حال، اگر توافق برجام به شکل اصلی خود احیا شود، تهران برای مشارکت خود در بازار نفت جهان چراغ سبز دریافت خواهد کرد، بنابراین نه تنها منابع جایگزین برای گاز و نفت ایجاد می‌کند، بلکه قیمت نفت را در سراسر جهان کاهش می‌دهد. البته باید توجه داشت که حتی اگر طرفین موفق به بازگرداندن توافق هسته‌ای با لغو تحریم‌های کلیدی شوند، باز هم زمان قابل توجهی برای ادغام مجدد ایران به بازار جهانی نیاز است؛ بنابراین انتظار نتایج سریع و تاثیر بر روسیه به سختی قابل تصور است.

- چه سناریوهایی برای آینده مذاکرات متصور هستید؟

ایران به خوبی می‌داند که زمان بر خلاف منافع آمریکا عمل می‌کند و تلاش می‌کند تا حد ممکن امتیازات بیشتری را از واشنگتن بگیرد.  ترامپ عمدتا روی این فرض شرط می‌بست که ایران نمی‌تواند خود را تحت رژیم تحریم‌های شدید حفظ کند و در برابر فشارها تسلیم خواهد شد. اما ایران ثابت کرد که می‌تواند تحت تحریم‌ها به خوبی عمل کند و هیچ فوریتی برای رفع آنها ندارد. این بدان معناست که ایالات متحده عملا اهرم‌های زیادی علیه تهران ندارد؛ غیر از پاسخ نظامی که گزینه نهایی خواهد بود و به احتمال زیاد به آن متوسل نمی‌شوند. با این حال، با وجود باز بودن نسبی ایالات متحده برای امتیازات بیشتر، صبر واشنگتن حدی دارد.

در حال حاضر مشخص نیست که تهران تا چه اندازه مصمم به فشار و به همین ترتیب، ایالات متحده تا چه حد آماده سازش است. سال گذشته، واشنگتن در مذاکرات با تهران انعطاف زیادی از خود نشان داد و احیای برجام را اولویت اصلی خود در تعامل با ایران قرار داد. در حال حاضر نقطه‌ی حساس مذاکرات خواسته‌های ایران است که آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از لیست گروه‌های تروریستی حذف کند. اگرچه ایالات متحده علاقه چندانی به این موضوع ندارد، اما اگر بخواهد راه حلی واقعی برای مشکل هسته‌ای ایران بیابد، ممکن است در آینده نزدیک مجبور شود به دنبال نوعی مصالحه در مورد این موضوع باشد.

انتهای پیام/