به گزارش خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز، مساله انتشار لیست بدهکاران بانکی از همان ابتدا بحث و نظرهای فراوانی را به دنبال داشت. بخش مهمی از انتقادها به این مساله بود که لیست منتشر شده، شفافیت لازم را ندارد. انتقادی که با نگاهی کلی به این لیست مشخص میشود که چندان بیراه هم نبوده چرا که برخی از بانکها مثل بانک ملی تنها به اعلام لیست بدهکاران اکتفا کرده و جزئیاتی در این رابطه اعلام نکردهاند.
بیشتر بخوانید
ارتباط بدهکار بانکی با طبری چه بود؟ / افزایش سرمایه برای یک بدهکار کلان بانکی!
بانک ملی یکی از همین بانکهاست که لیست بدهکاران خود را به صورت کلی و با ذکر نام مجموعه منتشر کرده است. یعنی اصلا مشخص نیست که وثایق دریافت شده برای گرفتن تسهیلات چقدر بوده و چرا بانک ملی نتوانسته ضمانت این افراد برای دریافت وام را به اجرا بگذارد.
دیگر بانکی که به این شیوه کلی و بدون ذکر جزئیات، نام بدهکاران خود را اعلام کرده، بانک صنعت و معدن است. در لیست منتشر شده این بانک، حدود ۸۵ ردیف بدهکار دیده میشود که به صورت کلی و بدون ذکر جزئیات از آنها صحبت شده است. بانک صادرات هم در لیست چنین بدهکارانی قرار دارد که به صورت کلی و بدون ذکر عدد مشخص برای بدهیها، نام برخی مجموعه یا شرکتها را به عنوان بدهکاران منتشر کرده است.
شفافیتی که شفاف نیست!
نکته جالب اینجاست که انتشار لیست بدهکاران بانکی اصلا با این قصد انجام شده است که شفافیت را به نظام بانکی بازگرداند. اما انتشار نصفه و نیمه این اسامی و نبود عدد مشخص برای آن باعث شده تا این شفافیت در نیمه راه به کلی به سمت و سوی دیگری برود. لیست برخی از بانکها که قدری دقیقتر و با قید رقم بدهی و معوقات است نشان میدهد که بخش مهمی از این بدهیها به دلیل تاخیر در بازپرداخت اصل وام است که مشمول جریمه شده است.
همین مساله برای بسیاری این ابهام را ایجاد کرده که چرا اینقدر در بازپرداخت برخی وامها تاخیر خورده و چرا وثیقههای آن اجرا نشده است. از دو حالت خارج نیست. یا وثیقههای قید شده به صورت نمایشی است و اصلا شکل بیرونی ندارد. یا به دلیل بدهی بزرگ دولت به بانکها، اجرا گذاشتن این وثایق، به مصلحت نبوده است.
بسیاری از سایتها و خبرگزاریها از این کار دولت در انتشار اسامی با عنوان گام بزرگ سیاستگذار برای شفافیت نام بردهاند اما به این نکته اشارهای نکردهاند که وقتی مشخص نیست وثیقه، رقم وام و دیگر جزئیات این بدهی چه بوده، چطور میتوان به شفاف بودن این لیست اذعان کرد.
سیاستگذاران در مقابل شفافیت مقاومت میکنند
برخی کارشناسان در این رابطه معتقدند که از ابتدا ارادهای برای انتشار لیست شفاف نبوده است. یک کارشناس اقتصادی در این رابطه معتقد است که صرف انتشار این لیست قدم رو به جلویی بوده که سالها زمان برده است. کامران ندری به خبرنگار ایسکانیوز میگوید: اینجا ایران است. همین که بعد از ۱۰ سال اسامی منتشر شده باید به فال نیک گرفت. بیشتر از این نمیتوان انتظار داشت. تازه ۱۰ سال دیگر هم طول میکشد تا جزئیات بیشتری درباره لیست اعلام شود!
وی تاکید میکند: سیاستگذاران در ایران در مقابل شفافیت مقاومت میکنند. انتشار لیست از زمان دولت احمدینژاد مطرح بود و حالا این لیست اعلام شده است. اینکه لیست بلندبالایی از بدهکاران بانکی تشکیل شده، نباید تنها این افراد را مقصر دانست. مدیران بانکی و افرادی که این رانت را تسهیل کرده و در به وجود آمدن این وضعیت دخیل بودند را هم باید در نظر داشت.
وی تاکید میکند: حتی ممکن است نهادهای بالادستی از این افراد پشتیبانی کرده باشند و به همین خاطر هرچقدر جزئیات بیشتری از این پروندهها روشن شود، اسامی افراد بیشتری هم اعلام میشود و میتواند برای برخی مشکلساز باشد. به همین خاطر باید توجه کرد که در کشوری مثل ایران هستیم که اعلام اسامی، ۱۰ سال طول کشیده و بارها در میان مناظرههای اقتصادی مطرح شده بوده و جزئیات بیشتر از این لیست باز هم زمانبر خواهد بود.
به گزارش ایسکانیوز، مساله دیگری که برخی کارشناسان به عنوان علت منتشر نشدن شفاف یک لیست جامع در خصوص بدهکاران بانکی مطرح میکنند، نبودن اراده واقعی برای برخورد با بدهکاران بانکی است.
بیشتر بخوانید
مجموعههای دولتی ابربدهکاران بانکی شدند / غولهای دولتی بدهکار به بانک تجارت
آلبرت بغزیان اقتصاددان در این رابطه به خبرنگار ایسکانیوز میگوید: بحث جزئیات لیست اصلا اقتصادی نیست. از ابتدا مشخص بود که لیست به صورت ناقص منتشر میشود. اگر قرار بود لیست بدهکاران به طور کامل منتشر شود، قبل از آن حتما خود بدهکاران یا بانکها پیگیر میشدند تا مطالبات خود را تسویه کنند. حتی نباید تسهیلات به افرادی میدادند که نه وثیقه و نه ضمانت کافی برای دریافت چنین تسهیلاتی ندارند.
وی عنوان میکند: مشتریان معمولی برای یک وام ۵۰ میلیونی، اعتبارسنجی میشوند و بارها با ضامن تماس میگیرند. چطور میشود که ابربدهکار تسویه نمیکند و این رقم هر روز بزرگتر میشود؟ حتی بانک هم اقدامی نمیکند و تازه با انتشار لیست از سوی دولت مشخص میشود وضعیت بدهکاران به چه صورت است.
انتشار لیست چه فایدهای دارد؟
بغزیان میگوید: اصلا انتشار این لیست چه دردی را دوا میکند؟ وقتی اسم افراد به درستی مشخص نمیشود و جزئیاتی از آن بیان نمیشود، چه فایدهای دارد؟ تنها نکتهای که دارد این است که مردم عادی نگران میشوند که این پولها الان کجاست. این پول تا به حال مشکل ایجاد کرده اما از حالا به بعد هم چرخه آن ادامه دارد. بسیاری از این پولها تبدیل به داراییهای غیرمولد شده که افراد حتی با سود آن هم حاضر به بازپرداخت بدهیهایشان نیستند.
وی تاکید میکند: مدیران بانک دیگر با چه زبانی بگویند که نمیخواهند اسامی بدهکاران منتشر شود؟ میگویند نمیخواهند آّبروی افراد برود. اما آبروی مردم عادی که ضامن میشوند، به راحتی میرود و بارها با آنها تماس گرفته میشود.
به گزارش ایسکانیوز، برخی معتقدند که منتشر نشدن لیست دقیق بدهکاران به دلیل پیچیده بودن سیستم بانکی است چرا که دولت خودش هم به بسیاری از این افراد بدهکار است.
اما بغزیان در این رابطه میگوید: اصلا اگر جزئیات هم اعلام شود، فرقی نمیکند. میخواهیم اتاق شیشهای ایجاد کنیم اما به این فکر نمیکنیم که شکنندگی هم دارد. در عین حال به نظرم اراده جدی وجود ندارد. در برخی از این لیستها تنها عدد کلان جریمه است که به چشم میخورد. در حالی که جریمه اصلا عددی نیست که بخواهد از اصل بدهی بزرگتر شود.
آنطور که این دو کارشناس اقتصادی هم به آن اشاره میکنند، دو مساله در انتشار لیست بدهکاران بانکی و شفاف نبودن آن اهمیت دارد. اولین مساله تلاش برای منتشر نشدن برخی اسامی است که نامشان فرای بدهکاران و سیستم بانکی قرار دارد. دومین مساله بیفایده بودن انتشار لیست است چرا که بازگرداندن این ارقام به سیستم بانکی اهمیت بیشتری برای مردم دارد تا انتشار صرف یک لیست ناآشنا.
نظر شما