کتب ترجمه شده، معضل دانشجویان ایرانی/ برنامه وزارت علوم برای تالیف فارسی کتاب‌های درسی کارآمد است؟

وزارت علوم درنظر دارد برنامه‌ای پژوهشی برای تالیف کتاب‌های درسی دانشگاهی بر اساس فرهنگ و هویت ایرانی اجرایی کند؛ اما به نظر می‌رسد این برنامه با توجه به این که زبان فارسی امروز به عنوان زبان علم شناخته نمی‌شود، اجرایی نباشد.

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، هر دانشجویی سختی سروکله زدن با کتاب‌های ترجمه‌ای را تجربه کرده است. برخلاف مدرسه که کتاب‌ها تالیفی و از پیش شده بودند، منابع درسی و امتحانی  دانشگاهی، نامشخص و وابسته به نظر استاد هستند. از طرف دیگر، تخصصی شدن علوم در دانشگاه و نبود کتاب تالیفی به زبان فارسی، سبب می‌شود که استادان دست به دامن کتاب‌های زبان اصلی یا ترجمه‌ای شوند.  

جدای از ترجمه‌های ضعیف یا در دسترس نبودن کتاب‌های زبان اصلی، فقدان تناسب این کتاب‌ها با فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی است؛ به طوری که محمدعلی زلفی گل وزیر علوم اخیرا با انتقاد از لاتین یا ترجمه‌ای بودن کتاب‌های دانشگاهی، تاکید کرد که کتاب درسی دانشگاهی ایران باید شامل بسته فرهنگی و هویت‌سازی باشد.

به گفته وزیر علوم، کتاب مناسب برای تدریس در دانشگاه‌های ایران باید دانشمندان ایرانی و اسطوره‌های بین‌المللی را معرفی کند که در ابعاد ملی و فراملی صاحب نظر هستند و همچنین مهارت، کار پژوهشی و تیمی را آموزش دهد.

در حالی که وزارت علوم، مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی را موظف کرده است که در قالب یک طرح پژوهشی و انجام مطالعات ملی و فراملی، ویژگی‌های یک کتاب تالیفی را استخراج کنند، به نظر می‌رسد مشکل ریشه‌ای‌تر این حرفاست و به این موضوع برمی‌گردد که در جهان امروز، فارسی زبان علم نیست.

وقتی فارسی، زبان علم نباشد، تالیف کتاب دانشگاهی به فارسی تنها منجر به تضعیف علمی فارغ‌التحصیلان ایرانی در پژوهش می‌شود؛ چرا که آموزش مقدم بر پژوهش است و وقتی آموزش‌ها به زبان فارسی انجام شود؛ اما فعالیت پژوهشی نیازمند یادگیری زبان انگلیسی باشد، تالیف کتاب درسی به فارسی، تنها به تاخیر در یادگیری زبان انگلیسی و ارتقای مهارت‌های دانشگاهیان خواهد انجامید.

بازنگری برنامه‌های درسی مقدم بر تالیف کتب درسی است 

کارشناسان بازنگری در برنامه‌های درسی را مقدم بر تالیف کتب دانشگاهی می‌دانند و معتقدند که برنامه‌های درسی باید مطابق با دانش روز و در راستای ارتقای توانمندی‌های مهارتی دانشجویان تدوین شوند. 

برای مثال، علیرضا صادقی دانشیار برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با ایسکانیوز، برنامه‌های درسی دانشگاه را نیازمند بازنگری دوره‌ای دانست و تصریح کرد که بازنگری شامل به‌روزرسانی، بومی‌سازی و کارآمدسازی است.

بر اساس تعریف کارشناسی، منظور از به‌روزرسانی استفاده از دانش جدید، نظریه‌ها و مباحث نوین است. کارآمدسازی به معنای توجه به نیاز بازار و تربیت دانشجویان برای اشتغال در رشته تحصیلی خود و مقصود از بومی‌سازی توجه به نتایج حاصل از پژوهش‌های بومی و ادبیات و فرهنگ جامعه است.

ضرورت بازنگری برنامه‌های درسی در وزارت علوم دوره قبل درک شده بود و به همین دلیل، دانشگاه‌ها موظف به بازنگری برنامه‌های خود شده بودند. مرضیه دهقانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و عضو شورای برنامه‌ریزی این دانشگاه در گفت‌وگو با ایسکانیوز تاکید کرد که بر اساس تصمیم وزارت علوم اگر دانشگاهی بیش از پنج سال رشته‌های خود را بازنگری نکند، اجازه پذیرش دانشجو نخواهد داشت.

با تمامی این تفاسیر به نظر می‌رسد که بومی‌سازی کتب درسی به وسیله تالیف اولویت کمتری نسبت به روزرسانی رشته‌های تحصیلی داشته باشد. برای مثال اگر گروه موظف شوند که در حوزه‌ای تولید محتوا و تالیف کتاب داشته باشند که در جهان امروز جایگاه نداشته باشد، تلاشی بیهوده خواهد بود. 

به گزارش ایسکانیوز، دانشجویان امروز دانشگاه‌ها متعلق به نسل آلفا و Z هستند که به گفته کارشناسان به دلیل اقتضائات دوران جدید و نحوه تربیت متفاوت این نسل، لازم است برنامه‌ریزی آموزشی و فرصت‌های شغلی متناسبی برای این افراد فراهم شود. به همین دلیل، ضروری است وزارت علوم برای تالیف کتاب‌های درسی، علاوه بر موضوعاتی مانند فرهنگ ایرانی یا مهارت‌های مشاغل کنونی جامعه، به ویژگی‌های نسل جدید توجه کند.   

انتهای پیام/

کد خبر: 1140564

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =