۲۸ اردیبهشت در تاریخ چه گذشت؟

امروز ۲۸ اردیبهشت برابر با ۱۸ مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۲۸ اردیبهشت برابر با ۱۸ مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

۲۷ اردیبهشت در تاریخ چه گذشت؟

رویداد ها:

۱۰۴۸ - زادروز حکیم عمر خیام نیشابوری

مورخان تاریخ عمومی (جهان) با تطبیق تقویمها، هجدم ماه می سال ۱۰۴۸ میلادی (۲۸ اردیبهشت) را روز تولد حکیم عُمَر خیام (غیاث الدین ابوالفتح عمر ابن ابراهیم نیشابوری) ریاضی دان، فیلسوف و ادیب بزرگ ایرانی نوشته اند که از دیرزمان در ایران روز بزرگداشت این اندیشمند نامیده شده و آیین هایی برگزار می شود.

تقویم هجری خورشیدی که مورد استفاده ما ایرانیان است، ششم مارس ۱۰۷۹ میلادی توسط حکیم عمر خیام تکمیل شد که به تقویم جلالی معروف گردیده است، زیرا که در زمان حکومت جلال الدین ملکشاه تنظیم شده بود. این تقویم دقیق تر از تقویم میلادی است، زیرا که عدم دقت آن هر ۳۷۷۰ سال یک روز است و تقویم میلادی هر۳۳۳۰ سال.

عمر خیام که به نوشته کتب تاریخ عمومی، چهارم دسامبر سال ۱۱۳۱ وفات یافت نه تنها یک ریاضی دان و فضا شناس بزرگ بود بلکه در فلسفه، پزشکی و شعر نیز شهرت جهانی دارد و رباعیات او در سال ۱۸۳۹ توسط «ادوارد فیتزجرالد» به انگلیسی ترجمه شده و انگلیسی زبانان از همین طریق با مضامین رباعیات خیام آشنا شده اند. این رباعیات با حاشیه نویسی فیتز جرالد هنوز هر سال به زبان انگلیسی تجدید چاپ می شود. آثار دیگر خیام از جمله «نوروزنامه» و «رساله در وجود» معروفند.

وی در طول حیات خود چند سفر تحقیقاتی به اصفهان، سمرقند، بخارا و ری کرده بود. خیام بر خلاف همدوره اش خواجه نظام الملک، به کار دیوانی (دولتی) علاقه زیاد نداشت، باوجود این، دعوت شاه وقت را برای ساختن رصدخانه ری پذیرفته بود. برخی از روزشمارنگاران فرنگی ولادت خیّام را ۱۸ می سال ۱۰۴۴ میلادی و وفات اورا در سال ۱۱۲۴ ذکر کرده اند که ظاهرا ماخذ آنان تقویم های میلادی قدیم بوده است.

پاره ای از مورخان خیام را در عین حال یک ناسیونالیست ایرانی خوانده اند که برخی ویژگی های ایرانیان از جمله مهربان بودن و مهربانی کردن را به بهترین صورت توصیف کرده است از جمله درباره جشن مهرگان گفته است: "این ماه را از آن جهت «مهرماه» گویند که مهربانی بوَد مردمان را بر یکدیگر، از هر چه رسیده باشد (داشته باشند)؛ از غله و میوه نصیب باشد بدهند و بخورند با هم.".

نام خیام همه جا با نیشابور همراه است. آرامگاه خیام در این شهر قرار دارد و به همین سبب نیشابور در جهان به شهر «عمر خیام» معروف است. عمر خیام علاقه ای عجیب به زادگاهش، نیشابور، داشت که یادگار دوران ساسانیان (شاپور یکم) است و یک بار هم برای مدتی کوتاه پایتخت ایران شده بود. این شهر در ردیف بلخ، بخارا، هرات و مرو یکی از پنج شهر بزرگ خراسان بشمار می رفت و طاهر ذوالیمینین در همین شهر حکومت ایران را مستقل از جهان عرب اعلام داشت. ۲۲ نوامبر سال ۱۲۶۷میلادی (۶۶۶ هجری قمری) یک زمین لرزه شدید این شهر تاریخی خراسان را ویران کرد و هزاران تن را مقتول و مجروح ساخت. نیشابور سه سال بعد به هزینه دولت وقت تجدید بنا شد. مردم این شهر یک بارهم به تیغ مغول ها گرفتار آمده بودند.

۱۳۸۹ - تخریب توس، زادگاه فردوسی بزرگ به دست پسر تیمور لنگ

تخریب شهر توس به دست میران شاه پسر امیرتیمور (تیمور لَنگ) را ۱۸ می سال ۱۳۸۹ میلادی گزارش کرده اند. میران شاه توس ـ زادگاه و مدفن فردوسی بزرگ را چنان ویران ساخت که از آن جز ویرانه ای برجای باقی نماند، و چون مسیر رودخانه هارا هم به سوی مشهد تغییر داده بود، توس دیگر به آن صورت آباد نشد. لکن، نام این شهر باستانی همه جا در کنار اسم فردوسی، میهندوست بزرگ ایران که ۲۵ اردیبهشت، روز بزرگداشت اوست، زنده مانده است.

فردوسی که یک دهقان زاده بود در سال ۹۷۷ میلادی به دنیا آمد و بسال ۱۰۱۰ درگذشت. فردوسی با مشاهده تلاش های سامانیان به زنده کردن زبان پارسی و فرهنگ ایرانی بود که به اندیشه تدوین شاهنامه (تاریخ) افتاد که تاریخ منظوم ایران باستان است. اهمیت کار او در این است که بدون چشمداشت این کار بزرگ را به انجام رسانید.

۱۸۰۴ - سنای فرانسه ناپلئون را امپراتور فرانسه اعلام کرد.

۱۸۳۰ - آغاز عملیات استعماری ارتش فرانسه برای اشغال الجزایر

کشورهای استعماری طی سده‏های گذشته سعی داشتند تا به هر طریقی با تصرف نواحی گوناگون جهان، حضور خود را بر این نقاط تحمیل کنند و به مستعمرات خود بیفزایند. در این میان، فرانسه از پیش‏گامان استعماردر قاره اروپا بود که به دنبال بهانه‏ای بود تا به کشور الجزایر در شمال قاره افریقا یورش برد. در نهایت در ۱۸ مه ۱۸۳۰م پادشاه مستبد فرانسه به بهانه آن که فرمان‏روای الجزایر، سه سال پیش از آن، برای وصول هفت میلیون فرانک طلب این کشور از فرانسه، پاریس را تهدید کرده بود، دستور حمله به الجزایر را صادر کرد. اما بر خلاف تصور دولت‏مردان فرانسه، مردم الجزایر در مقابل حمله به کشورشان به شدت مقاومت کردند و حتی پس از اشغال این کشور توسط سربازان فرانسوی، امیر عبدالقادر الجزایری، سال‏ها با آن‏ها مبارزه کرد. با این وصف، به دلیل برتری تجهیزات فرانسویان، آنان پس از کشتار مردم و سرکوب مقاومت آزادی‏خواهان الجزایر، بر این کشور مسلط شدند. اگر چه استعمارگران فرانسوی پس از تسلط بر الجزایر، به غارت منابع این کشور پرداختند، اما سرانجام مبارزات مردم منجر به استقلال الجزایر در سال ۱۹۶۲م گردید.

۱۸۹۷ - داستان معروف «دراکولا» نوشته برام ستوکر نویسنده ایرلندی انتشار یافت.

۱۹۵۳ - شکستن دیوار صوت

هجدهم ماه می ۱۹۵۳ بانو «ژاکلین کوچران» خلبان نیروی هوایی آمریکای با یک جت جنگنده از نوع اف - ۸۶ دیوار صوت را شکست و با سرعت ساعتی ۶۵۲ مایل و سه دهم مایل (۱۰۵۰ کیلومتر) پرواز کرد که در آن زمان رکورد تازه ای بود.

این پرواز در آسمان کالیفرنیا انجام شد.

ژاکلین در آن زمان ۴۳ ساله بود. وی که در ۱۹۱۰ به دنیا آمده بود در ۷۰ سالگی در سال ۱۹۸۰ درگذشت.

۱۹۷۴ - هند نخستین بمب اتمی خود را آزمایش کرد و ششمین عضو باشگاه دارندگان اسلحه اتمی شد.

۱۹۸۰ - کوه هلن مقدس (Mount St. Helens) در ایالت واشنگتن آمریکا دست به آتشفشانی زد، ۵۷ نفر را کشت و سه میلیارد دلار زیان وارد ساخت.

۱۹۹۷ - فروپاشی رژیم دیکتاتوری "موبوتو سه‏ سه سکو" در کنگو

ژنرال ژوزف موبوتو معروف به موبوتو سه‏سه سکو، رئیس ستاد ارتش کنگو بود، ولی در ۲۵ نوامبر ۱۹۶۵م طی کودتایی، زمام امور را به دست گرفت. وی پس از آن، با اتخاذ روشی خودکامه، از اختیارات مجلس کنگو کاست و با حذف پست نخست‏وزیری، کلیه اختیارات کشور را در دست خود گرفت. موبوتو ضمن تغییر نام کنگو به زئیر، به تقلید از چین، نوعی انقلاب فرهنگی به راه انداخت و در جریان این انقلاب که آن را بازگشت به خویشتن نامید، اقدامات مضحک و مبتذلی انجام داد. این مسئله باعث شد تا جریان غرب‏گرایی، بار دیگر به عنوان یک اندیشه مترقی توسط او به کشور باز گردد. برقراری روابط با رژیم صهیونیستی، حمایت از شورشیان آنگولا، برگزاری انتخابات تحت فشارهای بین‏المللی، سرکوبی اعتراضات مردمی و دانشجویی از اقداماتی بود که در زمان حکومت سه‏سه‏سکو انجام شد.

در اوایل دهه ۱۹۹۰م با پدیدار شدن نشانه‏های تغییر اوضاع در صحنه بین‏المللی و وقوع تحول در کشورهای دیکتاتوری، اعتراضات و تظاهرات داخلی بر ضد موبوتو در شهرهای مختلف زئیر شکل گرفت که خواهان کناره‏گیری او از قدرت و تشکیل یک کنفرانس ملی برای بررسی و تدوین قانون اساسی جدید بودند. از سوی دیگر، موبوتو که با اعتراضات عمومی مواجه شده بود بحث حکومت دموکراتیک و تبدیل حکومت به نظام چند حزبی را مطرح کرد و حتی یکی از رهبران مخالفان را به نخست وزیری منصوب نمود. اما این اعمال نه تنها از اعتراضات نکاست بلکه تعداد زیادی از مردم در جریان این درگیری‏ها کشته و زخمی شدند. در سال‏های ۱۹۹۶ و ۱۹۹۷م مذاکرات جهت حل مناقشه بین لوران کابیلا رهبر مخالفان و موبوتو سه‏سه سکو انجام شد که بدون نتیجه پایان یافت. ادامه زد و خورد بین شورشیان و نیروهای دولتی سرانجام به شکست سه‏سه سکو و فرار او به مراکش در شانزدهم مه ۱۹۹۷م انجامید. در نهایت، نیروهای مخالف وارد پایتخت شدند و دو روز بعد در هجده مه ۱۹۹۷م، حکومت سی و دو ساله دیکتاتوری موبوتو سه‏ سه‏ سکو سقوط کرد. با فروپاشی دولت موبوتو، لوران کابیلا رهبر شورشیان به ریاست جمهوری کنگو رسید و دور تازه‏ای از حوادث این کشور آغاز شد.

۲۰۰۹ - با شکست شورشی های ببرهای تامیل مقابل قوای دولتی سریلانکا ۲۶ سال جنگ داخلی این کشور به پایان رسید.

انتهای پیام/

کد خبر: 1140829

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =