به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، در کشوری زندگی می‌کنیم که پُر از قهرمان است، قهرمانانی که بستر خیزش آنها دوران انقلاب و دفاع مقدس است. هر کدام قصه و غصه‌ای دارند و در راه اهداف و آرمان‌های ملی، دینی و ارزشی شهید، جانباز یا آزاده شده‌اند. علاوه بر این از ادبیات حماسی غنی برخورداریم که آن طور که باید به آن پرداخته نشده است.
به همین دلیل نیاز داریم که در عرصه هنر به ویژه سینما به این قهرمانان بپردازیم اما به دلیل غفلت مدیران سینما و کم کاری فیلم سازان همچنین اشباع بازار سینما از فیلم‌های سطحی و تجاری و تغییر ذائقه مخاطب به سوی فیلم‌هایی که جایگاه فرهنگی مناسب ندارند، آثاری بر مبنای شخصیت‌های قهرمانان در سینما ساخته نمی‌شود، البته این مجوزی نمی شود برای اینکه که کوتاهی و کم کاری مدیران را موجه جلوه دهیم.
بیشتر بخوانید:
ضعف در مطالعه ادبیات مشکل اصلی فیلمنامه‌نویسان / جای آثار قهرمان‌محور در سینمای ایران خالی است
نخستین و شاید کلی‌ترین عاملی که موجب ضعف در قهرمان‌پردازی فیلم‌ها می‌شود، ناتوانی در داستان‌پردازی است. ما نیاز داریم در دنیای داستان یک نماینده داشته باشیم. کسی که به جای ما حرف بزند و عمل کند. قهرمان همان نماینده ماست.
سینمای ما از دیرباز بیشتر داستان‌محور بوده‌است تا قهرمان‌محور. بی‌توجهی به این عامل تاثیرگذار بر دلپذیر کردن تجربه سینما، باعث ضعف تولیدات سینمای ما شده‌است. به دنبال بررسی بیشتر موضوع با دو کارشناس در این باره گفت‌وگو کردیم.
سینمای ایران جشنواره زده شده
در همین راستا، محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز اظهار کرد: دلیل اصلی چنین مسئله‌ای این است که ما در این سال‌ها از سینمای قهرمان فاصله گرفته‌ایم و معمولا سینمای ما به سمت فیلم‌های اجتماعی معترض یا فیلم‌های طنزی که بیشتر آنها هم امکان تماشا کردن با خانواده را ندارند، رفته است و به هر حال این مشکلی است که در سینمایی که جشنواره زده شده و قصد دارد تا با جشنواره‌ها خودش را بشناساند، به‌وجود می‌آید.
وی افزود: گاهی ما می‌خواهیم در مورد قهرمان‌های خودمان فیلم بسازیم و گاهی اوقات در مورد قهرمان‌های دیگران. وقتی ما می‌خواهیم از قهرمانان خود فیلم بسازیم باید به آنها نزدیک شده و آنها را بشناسیم و به گفتمانهای اعتقادی آنها نزدیک شویم سپس قهرمان خلق کنیم ولی متاسفانه این کار را انجام نمی‌دهیم و موقعی که برای نزدیک شدن به یک قهرمان، زمان کافی اختصاص نمی‌دهیم و جزئیات جذاب آن قهرمان را وارد فضای دراماتیک فیلم نمی‌کنیم نباید توقع داشته باشیم که مخاطب از فیلم استقبال کند.
ضعف در مطالعه ادبیات مشکل اصلی فیلمنامه‌نویسان
محمدرضا مقدسیان منتقد سینما نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز در این باره عنوان کرد: در ایران برای نبود شخصیت قهرمان در فیلم‌ها چند دلیل مشخص وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها همان چیزی است که ما در ادبیات داستانی نیز شاهدش هستیم؛ به هر حال وقتی ما حوزه ادبیات به ویژه ادبیات مدرن را که از ابتدای سال ۱۳۰۰ آغاز می‌شود در ایران مرور می‌کنیم متوجه می‌شویم که ادبیات مدرن در کشور ما به اندازه اروپا و آمریکا و یا حتی بخش‌هایی از آسیا قدمت ندارد؛ از طرف دیگر میزان مطالعه و توجه فیلم‌سازان ما به ادبیات داستان‌گو و شخصیت‌محور چندان پُر رنگ نبوده اما با این وجود روند رو به رشدی در این زمینه وجود داشته است.
مقدسیان در ادامه عنوان کرد: همچنین شاهد هستیم که گنجینه ادبی که در کشورمان داریم که کم اهمیت هم نمی‌باشد توسط کسانی که در حال فیلمنامه‌نویسی و فیلم‌سازی هستند به درستی درک نمی‌شود و به دلیل نداشتن درک دقیق و درست از مفهوم شخصیت، قهرمان و ادبیات داستان‌گو توان خلق یک اثر اورجینال و اصیل و تالیفی در قالب یک فیلمنامه که بتواند داستان سر راستی را روایت کرده و در بهترین حالت یک قهرمان را ترسیم کند و داستان قهرمانی کردن آن را روایت کند کمتر به چشم می‌خورد؛ پس به طور کلی می‌توان گفت ضعف در مطالعه ادبیات، ضعف در فهم روند داستان، ضعف در توانایی داستان‌گویی و مهم‌تر از آن ضعف در ترسیم یک شخصیت از مشکلات اصلی در حوزه فیلمنامه‌نویسی و در ادامه، ساخت فیلم‌های قهرمان‌محور است.
منتقد سینما گفت: نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد حساسیت‌هایی است که در ساختار سینمای ایران وجود دارد؛ به هر حال پرداختن به یک شخصیت قهرمان و قراردادن آن شخصیت در چارچوب باورها و بایدها و نبایدهایی که در ایران وجود دارد یک توجه مضاعف می‌طلبد به طوری که هم باید توانایی داستان‌نویسی، شخصیت‌پردازی، ترسیم قهرمان و تبدیل کردن آن به یک فیلمنامه را داشته باشیم و هم اینکه مختصات شخصیت به گونه‌ای باشد که در چارچوب فیلم قرار بگیرد. اما خب ممکن است این موضوع مطرح شود که ما قهرمان‌های زیادی داریم که قابلیت این را دارند که به یک اثر سینمایی تبدیل شوند و این قهرمانان فقط کسانی نیستند که در زمان جنگ متولد شده‌اند؛ ما قهرمان‌هایی داریم که در بین مردم وجود دارند و زندگی‌شان قابلیت تبدیل شدن به یک فیلم را دارد، پس ما متریال لازم برای بهره‌برداری از آن را داریم.
مقدسیان با اشاره به اینکه مهم‌ترین ویژگی که در سینمای ایران از آن بی‌بهره هستیم مطالعه بسیار کم سینماگرها و به ویژه فیلمنامه‌نویس‌هاست گفت: ضعف در شناخت ساختار فیلمنامه، ضعف در فیلمنامه‌نویسی و در ادامه بی‌حوصلگی و بی انگیزگی و مهم‌تر از آن کم اهمیت بودن جایگاه فیلمنامه و فیلمنامه‌نویس در فرآیند اقتصادی ساخت یک فیلم بر روی اثر تاثیرگذار است، چرا که متاسفانه یکی از کم‌توجه‌ترین بخش‌ها در ساخت یک فیلم، فیلمنامه است در صورتی که نباید این گونه باشد.
بر اساس گزارش ایسکانیوز، قهرمان‌سازی از ابتدای تاریخ سینما یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیر گذاری بر تماشاگران و فرهنگ‌سازی دربین ملت‌ها بوده، اما سینمای ایران نتوانسته در این زمینه کارنامه قابل قبولی داشته باشد، با این وجود انتظار می‌رود که سینما گران توجه بیشتری به این موضوع نشان دهند.
انتهای پیام/
نظر شما