حجه الاسلام والمسلمین مرتضی جلیلی مسئول نهاد رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: اسلامیسازی دانشگاهها را میتوان در دو بعد شکلی و محتوایی مطالعه کرد. در بعد شکلی از آنجایی که محیط جامعه اسلامی باید با ارزشهای دینی همخوانی داشته باشد، تمام عوامل موثر در ظاهر مانند المانها، فضاسازی، سر و وضع ظاهری افراد و همچنین ساختمانها بررسی میشود. چنین محیطی نباید در تضاد با مفاهیم اسلام باشد؛ در این زمان است که مواردی مثل پوشش عفیفانه، برنامههای آموزشی و تفریحی منطبق با شرع و حتی معماری اسلامی مطرح میشود.
به گفته وی، برپایی شعائر دینی که با هدف ایجاد فضای معنوی مثل مسجد در دانشگاه دنبال میشود، نیز از بخش مهمی از بعد ظاهری اسلامیسازی دانشگاه است که اقامه نماز و برگزاری مراسمات مذهبی را شامل میشود. این موضوعات غالبا از طریق قوانین و آئیننامهها پیگیری میَشود.
جلیلی افزود: بعد دوم یا همان پیادهسازی محتوایی دین در دانشگاه که مربوط به نگاه اجتماعی و تمدنی به مفاهیم دینی است، اهمیت فوقالعاده بیشتری نسبت به نوع شکلی آن دارد. تحقق این بعد علاوه بر آنکه منجر به تشکیل جامعه اسلامی که شامل قوانین و روابطی با رویکرد الهی است، میشود، تضمینی برای اجرای ظواهر اسلام نیز هست. در جامعهای که محتوا بر شکل غلبه پیدا کند، مواردی مانند نحوه پوشش افراد نیز خود به خود اصلاح میشود و اصولا دیگر نیازی به اصلاحات بخشنامهای نیست. وقتی ما به بخشنامه روی میوریم که هنوز نتوانستهایم افکار را معتقد به راه خود سازیم.
او بیان کرد: موفقیت در پیادهسازی واقعی اسلام در دانشگاهها در گرو اصلاح محتوای درسی ما است که رهبر انقلاب در ذیل آن، تحول در علوم انسانی را مطرح کرد. علوم انسانی در کشور ما در واقع همان دروس ترجمه شده غربی است که مبانی دینی و معرفتی ندارد بلکه سکولاریزه شده و بر مبنای نگاه غرب به جهان و جدایی دین از سیاست پایه گذاری شده است. امروز جهتگیری علوم پایه و مهندسی مثل زیستشناسی و ریاضی و همچنین مبانی علوم انسانی همچون فلسفه، روانشناسی، علوم سیاسی، حقوق و ... عمدتا تطبیقی با زیرساختهای نظری اسلام ندارند.
مسئول نهاد رهبری دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران ادامه داد: اصلیترین وظیفه ما در اسلامیسازی دانشگاه اصلاح دروس است؛ زیرا هر میزان هم که نماز جماعت در دانشگاه برگزار کنیم، تا وقتی که دانشجوی ما با خوراک سکولار تغذیه میشود و بنیان فکریاش متناسب با اهداف غرب شکل میگیرد، دانشگاه ما خروجی مفیدی نخواهد داشت. چنین فارغ التحصیلانی اگرچه شاید در زندگی فردی خود، اشخاص مومنی باشند اما در زندگی اجتماعی حاکمیت دین را نمیپذیرند.
وی تصریح کرد: نگاه افراطی و وحیانی بخشی از اساتید ما به علوم انسانی غربی یکی از موانع جدی در راه اسلامیسازی دانشگاهها است. این اساتید حتی باوری به معانی اسلامی ندارند. در حالی ما اصول علمی غرب را وحی منزل میدانیم که همین نظریات در مجامع علمی و دانشگاهی غرب نقد میشود. تا زمانی که مانع جدیِ عدم باور به اسلامی شدن علوم در بدنه استادان ما برطرف نشود، مشکلات بعدی این حوزه نیز حل نخواهد شد.
جلیلی معتقد است، تحول در علوم انسانی یک کار علمی است که به پشتوانههای علمی افراد صاحب نظر نیاز دارد؛ به همین خاطر سنگینی آن بر دوش اعضای هیئت علمی ما خواهد بود. برگزاری کرسیهای نظریه پردازی که از تاکیدات مقام معظم رهبری است یکی از زیرساختهای اصلی برای تولید نظریات علمی است. ارتباط حوزه و دانشگاه نیز از عوامل موثر و حائز اهمیت در این جریان است که امروزه دچار شعارزدگی است به آن معنا که ما اساتید حوزه و دانشگاه سالی یکبار در آذرماه دور هم جمع میشویم و چند مقاله میخوانیم و سپس تا سال بعد، همان روز از هم خداحافظی میکنیم؛ درحالی که نشستها و کمیسیونهای تخصصی تبادل علم مورد نیاز است.
استاد حوزه و دانشگاه در رابطه با نقش دانشجو در اسلامیسازی دانشگاه گفت: دانشجو از آنجایی که هنوز تبدیل به یک صاحب نظر علمی نشده است و در مرحله علمآموزی قرار دارد، بیشتر نقش گفتمانسازی و مطالبهگری در زمینه تحقق دانشگاه اسلامی دارد و این استاد است که نقشی حیاتی و سازنده را در این خصوص بازی میکند. استادی که هم به جنبههای تخصصی و هم دینی علوم مسلط باشد.
او در پایان تاکید کرد: یکی از مشکلات ما در این مسیر، شعارزدگی و عدم الویتبندی صحیح در مسئولین آموزش عالی است؛ یعنی به جای آنکه به اقدامات زیربنایی در این حوزه بپردازیم، در شکل و فرم موضوعاتی مانند رعایت عفاف و حجاب که تنها بخشی از دین است، گیر کردهایم. همین امر سبب شده تا هر زمان که صحبت از اسلامیسازی دانشگاه شود، بعضی ادعا میکنند که میخواهیم بگیر و ببند راه بیاندازیم و همه باید از فردای آن روز، چادر بپوشند؛ درحالی که موضوع بسیار عمیقتر از این حرفها است.
انتهای خبر/
نظر شما