به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ سازمان ملل متحد هشدار داده که انقراض گونه‌های حیوانات در سرتاسر جهان در حال افزایش است و حداقل یک میلیون گونه به دلیل تأثیرات ناشی از انسان مانند تغییرات آب و هوایی ناپدید خواهند شد. از این رو، تأسیساتی در سطح جهانی برای حفظ نمونه‌های گونه‌های در معرض خطر با هدف شبیه‌سازی در آینده ایجاد شده‌اند. این نمونه‌ها عموما با استفاده از نیتروژن مایع منجمد می‌شوند یا در دماهای بسیار پایین نگهداری می‌شوند که هم پرهزینه است و در برابر قطع برق آسیب‌پذیرند. همچنین آنها معمولا اسپرم و سلول‌های تخمک را منجمد می‌کنند که گرفتن آن از حیوانات پیر یا نابارور بسیار دشوار و یا غیرممکن است.

از این رو، دانشمندان دانشگاه یاماناشی ژاپن تحقیق کردند که آیا می‌توانند این مشکلات را با خشک کردن سلول‌های سوماتیک - هر سلولی که اسپرم یا سلول تخمک نیست - حل کنند. آنها روی دو نوع سلول موش آزمایش کردند و دریافتند به جای اینکه سلول‌ها را خشک و منجمد کنند و آسیب قابل توجهی به DNA وارد کنند، بلاستوسیت‌های شبیه‌سازی شده‌ای تولید کنند که توپی از سلول‌هایی هستند که به جنین تبدیل می‌شوند.

آنها در نهایت توانستند از سلول‌های بنیادی که از آن استخراج کردند، ۷۵ موش شبیه‌سازی کنند که یکی از آنها یک سال و ۹ ماه زنده ماند. دانشمندان همچنین موش‌های ماده و نر شبیه‌سازی شده را با جفت انداختند و توله‌های طبیعی تولید کردند. البته موش‌های شبیه‌سازی‌شده فرزندان کمتری نسبت به موش‌های طبیعی تولید کردند و یکی از رده‌های سلول‌های بنیادی که از سلول‌های نر ایجاد شده بود، تنها کلون‌های موش ماده را تولید کرد. ولی با این حال، دانشمندان معتقدند که می‌توانند به این چالش‌ها هم فائق بیایند.

آنها می‌گویند: ما معتقدیم که در آینده می‌توانیم با جست‌وجوی عوامل محافظت‌کننده یخ‌زدایی و بهبود روش‌های خشک کردن، این ناهنجاری‌ها را کاهش دهیم و نرخ تولد را افزایش دهیم.

برخی اشکالات دیگر نیز در این راه وجود دارد؛ میزان موفقیت شبیه‌سازی موش از سلول‌های ذخیره شده در نیتروژن مایع یا در دمای بسیار پایین بین 2 تا ۵ درصد است، در حالی که روش خشک شده با انجماد فقط ۲ دهم درصد است. با این حال،‌ دانشمندان با اشاره به اینکه این تکنیک هنوز در مراحل اولیه خود است، آن را با مطالعه‌ای مقایسه می‌کنند که «دالی» شبیه‌سازی معروف گوسفند را تولید کرد - موفقیتی که پس از بیش از 200 تلاش به دست آمد.

بانک اطلاعات پزشکی چیست؟

بیوبانک یا بانک اطلاعات پزشکی، نوعی بانک اطلاعاتی است که نمونه‌های بیولوژیکی (معمولا از انسان) را برای استفاده در تحقیقات و پژوهش‌های مختلف ذخیره می‌کند. از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی این بانک‌های اطلاعات پزشکی منابع مهمی در تحقیقات پزشکی به شمار می‌روند، به طوری که از بسیاری از تحقیقات امروزی نظیر ژنومیک و پزشکی شخصی پشتیبانی می‌کنند.

در حقیقت زیست‌بانک‌ها این امکان را برای محققان فراهم می‌کند تا امکان دسترسی به داده‌های تعداد کثیری از مردم را داشته باشند. نمونه‌های موجود در این بانک‌ها و داده‌های منتج از آنها، اغلب می‌تواند توسط محققان مختلفی برای استفاده در تحقیقاتی که اهداف متقابلی را دنبال می‌کنند، استفاده شوند. به عنوان مثال بسیاری از بیماری‌ها با چندریختی تک-نوکلئوتیدی همراه هستند که انجام مطالعات همخوانی در گستره ژنوم با استفاده از مجموعه‌های بزرگی از نمونه‌ها می‌تواند برای تشخیص نشانگرهای این بیماری‌ها کمک کند. در حقیقت این مجموعه‌های بزرگ بیانگر ده‌ها یا صدها هزار فرد مختلف هستند.

البته ایجاد زیست‌بانک‌ها سوالات بسیاری را در خصوص حریم شخصی، اخلاق پژوهش و اخلاق پزشکی مطرح کرده‌ است و برخی بر این باورند که بدون در نظر گرفتن اصول و ساختار و سیاست‌های مشخص و دقیق مدیریتی، این کار با عواقب بدی همراه خواهد بود.