به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، «بررسی عملکرد موسسات آموزش عالی در ۲۲ کشور عضو اتحادیه عرب» عنوان مطالعهای است که توسط سام الفقها و عبدالناصر نور از دانشگاه ملی نجاح فلسطین انجام شده است. مقاله حاصل از این مطالعه اواخر ژوئن ۲۰۲۲ (مرداد ماه ۱۴۰۱) منتشر شد.
بر اساس این مطالعه، ضعف در همکاری محلی، منطقهای و بینالمللی بین دانشگاهها، محدودیت هزینههای پروژههای تحقیقاتی-علمی، عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایهگذاری در پروژههای تحقیقاتی-علمی مهمترین چالشهای آموزش عالی در کشورهای اتحادیه عرب هستند.
در ادامه این مطالعه توصیههایی برای بهبود عملکرد آموزشی عالی در جهان عرب هم ارائه شده است. محققان در این مطالعه دریافتند ارزیابی عملکرد دانشگاهها فقط بر اساس شاخصها و مکانیسمهای جهانی، به ارتقای آموزش عالی کمک نمیکند. به همین دلیل، لازم است سازوکارهایی برای سنجش عملکرد نهادی بر اساس عملکرد اداری، اقتصادی و اجتماعی موسسات ایجاد شود.
بکارگیری تفاهمنامههای همکاری بین دانشگاهها یکی دیگر از راهکارهایی است که نویسندگان این مقاله برای ارتقای آموزش عالی پیشنهاد کردهاند. در این راستا، دانشگاهها باید برنامههایی مشارکتی با بخش خصوصی داشته باشند، برنامههایی که مستقیما به نیازهای صنعت پاسخ دهند.
افزودن معیارهای ارزشیابی دانشگاهیان مانند اخلاق پژوهش و آموزش مستمر اعضای هیئت علمی هم از دیگر ضرورتهای ارتقای آموزش عالی است.
دانشگاههای عربی فاصله زیادی با تولید علم دارند
البته این پژوهش از سوی برخی روسای دانشگاهها، مورد انتقاد قرار گرفته است. برای مثال احمد الگوهری رئیس سابق دانشگاه علم و صنعت مصر-ژاپن تصریح کرد که پیشفرض این مطالعه، این است که همه دانشگاههای عربی در مرزهای دانش قرار دارند و به نوعی تولید کننده علم هستند، در حالی که وظیفه دانشگاههای عربی معمولا آموزش شهروندان و آمادهسازی آنها برای ورود به بازار کار است. به نظر الگوهری، راهکار مناسب این است که دانشگاههای عربی باید بر ساختن اکوسیستمی متمرکز شوند که بتواند از تحقیقات، نوآوری، کارآفرینان و پیوند دانشگاه با صنعت حمایت کند و سپس در جهت تولید علم و کسب درآمد حرکت کند.
یکی دیگر از انتقادات وارد شده به این مطالعه از سوی عبدالله بنحنیا، محقق بینالمللی و استاد دانشگاه مطرح شد. بنحنیا معتقد است که توصیههای ارتقای آموزش عالی در کشورهای عربی باید شامل اصلاح قوانین اداری هم باشد. به این معنا که قوانین حاکم بر منابع انسانی و استخدام استادان باید مورد بازنگری قرار گیرد.
از طرف دیگر برخی کارشناسان مانند احمد عطیه رئیس دپارتمان فناوری پزشکی دانشگاه طرابلس لیبی، توصیههای ذکر شده در مقاله را نقشه راه کارآمدی برای توسعه آموزش عالی دانست. اگر در این راستا، رصدخانهای برای نظارت بر عملکرد دانشگاههای عربی ایجاد شود، به خوبی میتوانند اطلاعات و شاخصهای عملکردی موسسات آموزش عالی را بررسی کند.
انتهای پیام/
نظر شما