به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، انتقال دانشجویان ایران از خارج در سالهای اخیر با حواشی بسیاری همراه بوده است. این حواشی هم در مورد تخلفات انتقال دانشجویان از خارج بوده است و هم در مورد تحلیل مصوبات قانونی این انتقال. به طوری که کیانوش جهانپور رئیس روابط عمومی وقت وزارت بهداشت در سال ۹۸ از شناسایی ۲۱۱ تخلف در انتقال دانشجویان به داخل خبر داد. این تخلفات شامل ارائه مدارک تقلبی دیبرستان و اسناد ورود و خروج جعلی بود.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی هم اوایل شهریورماه ۱۴۰۱ با ارائه گزارشی مصوبات انتقال دانشجویان از خارج را مغایر عدالت آموزشی دانست. بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس این مصوبات نه تنها به تحولات و تغییرات جامعه کمتوجهی کرده بلکه توجه مناسبی هم به سازوکار نظارتی نداشتهاند. یکی دیگر از مشکلات این مصوبات ورود موازی سایر سیاستگذاران به مصوبات مجلس است.
ایسکانیوز پیشتر در گزارشهایی عملکرد وزارتخانه علوم و بهداشت را در زمینه انتقال دانشجو از خارج بررسی کرد. این بررسیها نشان میدهد که مشکلاتی جدی در زمینه انتقال دانشجویان از خارج وجود دارد. برای مثال در حالی که ظرفیت محدودی برای رشتههای پرطرفدار ماننند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی وجود دارد، ۱۰ درصد از ظرفیت پذیرش در این رشتهها، به دانشجویان انتقالی اختصاص دارد. به علاوه لغو مصوبه ممنوعیت انتقال به داخل دانشجویان ایرانی خارج از کشور توسط وزارت بهداشت در مردادماه ۱۴۰۱، میتواند روند انتقال دانشجو از خارج به داخل در رشتههای پرمتقاضی را افزایش دهند و عدالت آموزشی را بیش از پیش خدشهدار کند.
انتقال دانشجو از خارج در وزارت علوم هم با مشکلاتی مواجه است. به طوری که انتقال دانشجو به داخل به دلیل تعداد کم متقاضیان و ظرفیت بالای دانشگاههای زیر مجموعه وزارت علوم با چالش کمتری مواجه است؛ اما پذیرش حدود نیمی از دانشجویان در رشته-محلهای پرمتقاضی مانند مهندسی عمران، کامپیوتر، معماری، حقوق و مدیریت در دانشگاههای برتر مانند دانشگاههای تهران، شهید بهشتی و امیرکبیر نشاندهنده ضرورت نظارت بیشتر بر انتقال دانشجویان از خارج است.
با وجود ایراداتی تاکنون در مورد انتقال دانشجویان از خارج مطرح شده است؛ اما مسئولان وزارت علوم بر این باورند که لازم است زمینه انتقال دانشجویان به داخل فراهم شود. به طوری که محمدعلی زلفی گل وزیر علوم در پاسخ به سوال ایسکانیوز در مورد تاثیر منفی انتقال دانشجویان از خارج بر عدالت آموزشی، تصریح کرد که برخی از خانوادهها برای جلوگیری از آسیبپذیری فرهنگی فرزندانشان به واسطه زندگی و تحصیل در خارج از کشور، تمایل دارند که آنها به ایران بازگردند. بنابراین باید به این موضوع این گونه نگاه کنیم.
قاسم عموعابدینی معاون آموزشی وزیر علوم در گفتوگو با ایسکانیوز بیان کرد که دانشجویان انتقالی از خارج فرزندان ایران هستند و باید زمینه انتقال این افراد به دانشگاههای داخل فراهم شود. وی ریشه مشکلات مربوط به انتقال دانشجویان از خارج را کنکور دانست و تاکید کرد که اگر سختگیری به جای مرحله ورود به دانشگاه، در مرحله تحصیل انجام شود، عدالت آموزشی برقرار میشود.
خلاء قانونی برای نظارت بر انتقال دانشجویان از خارج
البته به نظر میرسد مشکلاتی که متوجه مصوبات انتقال دانشجویان از خارج است، فراتر از کنکور باشد. برای مثال کارشناسان معتقدند خلا قانونی جدیای در نظارت بر انتقال دانشجویان وجود دارد. منظور از خلا و ابهام در سازوکارهای نظارتی در مصوبات انتقال دانشجویان از خارج، این است که اهرمهای کنترل و نظارت بر انتقال دانشجویان به داخل صراحتا در قانون پیشبینی نشده است.
یکی دیگر از مشکلات در این زمینه موازیکاری مراجع قانونگذار است. به این معنا با وجود مصوبات متعددی که مجلس از سال ۱۳۷۳ در زمینه انتقال دانشجویان داشته است، شورای عالی انقلاب فرهنگی سال ۱۴۰۰ مصوبهای در زمینه ساماندهی این موضوع تصویب کرد. به طوری که شورا در بهمن ماه ۱۴۰۰ مصوبه «ساماندهی انتقال دانشجویان ایرانی خارج از کشور را به دانشگاههای علوم پزشکی داخل کشور» تصویب کرده و در این مصوبه وزارت بهداشت را مکلف کرد که آییننامه اجرایی انتقال دانشجویان را تهیه و به شورا ارائه کند.
یکی دیگر از مشکلات قوانین انتقال دانشجویان از خارج به روزرسانی نشدن این مصوبات متناسب با شرایط جدید است. به طوری که آخرین قانون تصویب شده مجلس مربوط به ۱۷ سال پیش است. در حالی که در این سالها تغییرات بسیاری در زمینه علایق داوطلبان به رشتهها، ارتباطات بینالمللی و وضعیت اشتغال و شرایط اقتصادی کشور ایجاد شده است.
دور زدن قانون یکی دیگر از احتمالاتی است که در مورد انگیزه دانشجویان برای انتقال به داخل مطرح میشود. به طوری که برخی افراد معتقدند دانشجویانی که نمیتوانند در داخل کشور از سد کنکور عبور کنند، از فرصت ورود آسان به دانشگاههای کشورهای همسایه استفاده کرده و پس از یک یا ۲ ترم درخواست خود برای انتقال به داخل را ارائه میکنند.
به نظر میرسد با این وجود، انتقال دانشجویان از خارج با توجه به مصوبات قانونی و شیوه اجرا، از مصادیق بیعدالتی آموزشی است؛ مسئولان وزارت علوم معتقدند دانشجویان انتقالی فرزندان ایران هستند و باید زمینه انتقال این افراد به دانشگاههای داخل فراهم شود. حال باید از مسئولان وزارتخانه پرسید آیا افرادی که پس از سالها تلاش میتوانند در دانشگاههای برتر پذیرفته شود، فرزندان ایران نیستند؟ آیا همسطح قرار گرفتن افراد تلاشگر با کسانی که برای دور زدن قانون، به دانشگاههای کشورهای دیگر رفته و سپس برای انتقال اقدام میکنند، عادلانه است؟ آیا از دست رفتن عدالت آموزشی، هزینه گزافی برای بازگشت فرزندان ایران به کشور در پی ندارد؟
انتهای پیام/
نظر شما