به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، آغاز ترم تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ در دانشگاه‌ها در ابتدا با موجی از اعتراضات آغاز و در ادامه به اغتشاش تبدیل شد. این نا آرامی‌ها در جامعه به محیط دانشگاه نیز کشیده شد و به مجازی شدن کلاس‌های درس در برخی دانشگاه‌ها یا برگزاری تجمعات انجامید. تمامی این موضوعات در نهایت به وقوع حوادث تلخ در دانشگاه‌ها ختم شد.
ایسکانیوز در راستای تحلیل این اتفاقات، نشستی تحت عنوان «جایگاه دانشگاه در احوادث اخیر کشور» برگزار کرد که رضا آقایی معاون مطالبه گری شورای هماهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، محمد یزدی دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی ناحیه تهران بزرگ، سعید کرمی عضو شورای مرکزی اتحادیه جامعه اسلامی، محمد صالح ترکمان دبیر اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی در آن حضور داشتند. در ادامه بخش اول این گفت‌وگو آورده شده است:
تاسیس تشکل‌های یکبار مصرف در دولت‌های روحانی
آیا تاسیس و فعالیت اتحادیه دانشجویی یا تشکل دانشجویی برای اطلاح‌طلبان یا جریانات سیاسی مختلف، به تلطیف فضای دانشگاه‌ها در حوادث کمک می‌کرد؟
آقایی: تشکل‌های دانشجویی وابسته به جریانات سیاسی خاص حداقل در ۲ دولت یازدهم و دوزادهم پذیرفتند که تاریخ مصرف داشته باشد. به این معنا که برای یک موضوع یا رویداد خاص مانند برگزاری انتخابات تاسیس شوند و فعالیت کنند و سپس طول عمر آنها پایان پذیرد. از سوی دیگر تشکل های انقلابی هیچ زمانی قبول نکردند که تاریخ انقضا داشته باشند یا برای خشنودی جریان سیاسی خاصی فعالیت کنند.
بنابراین اگر اکنون اتحادیه دانشجویی مقابلی در دانشگاه وجود ندارد، به علت عملکرد خودشان است. همچنین عقیده دارم که این موضوع در آرام کردن دانشگاه‌ها خیلی تاثیر گذار نخواهد بود.
ترکمان: بله این نقد صحیح بوده و به عقیده من تاسیس فعالیت چنین اتحادیه یا تشکل دانشجویی در دانشگاه ضروری است. فعالیت این اتحادیه‌ها و تکثر آنها برای خروج این جریان از رکود ضرورت دارد. همچنین تمام قشرهایی که حاکمیت جمهوری اسلامی را پذیرفته‌اند، باید حتی در دانشگاه یک نماینده فکری داشته باشند.
البته اینکه بگوییم افراد یا دانشجویان معترض هستند؛ اما حاکمیت را قبول دارند، نادرست است. بنابراین باید این افراد را از اغتشاشگران جدا کنیم و به آنها اجازه دهیم تا نماینده فکری داشته باشند و تشکل دانشجویی ذیل این تفکر فعالیت کنند.
دانشجویانی که عضو تشکل‌های دانشجویی هستند، به علت اینکه باید بر اساس قوانین، اساسنامه و چارچوب خاص فعالیت کنند و پاسخگو باشند، اقدام به اغتشاش یا انجام حرکت‌های سخیف نمی‌کنند. به عقیده من وجود یک تشکل جدید با فکری متفاوت، سطح نا آرامی‌ها یا وقوع حوادث در دانشگاه‌ها را کاهش می‌دهد، در نتیجه از شدت رادیکالی کردن اتفاقات کاسته خواهد شد.
ما نیز تاسیس و فعالیت چنین اتحادیه را از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها و معاونت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها مطالبه داریم.
پویایی دانشگاه‌ها در گرو ایجاد فضای رقابتی
کرمی: تشکل‌های دانشجویی هر کدام در جایگاه خود، با ایجاد اتحادیه‌های دانشجویی برای تکثر چند صدایی و مطالبه‌گر موافق هستند تا اعتراضات، گفتمان و درخواست‌های خود را به صورت مسالمت آمیز بیان کنند. جریان دانشجویی به دنبال فراهم کردن چنین بستری است. به عقیده بنده فضای استقلال و پرسپولیس باید در دانشگاه‌های ما شکل بگیرد تا از حضور یک جریان هم فکر و یک بعدی جلوگیری شود. فضای رقابتی در دانشگاه به پویایی آن کمک می‌کند و این موضوع از طرف اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان مثبت ارزیابی می‌شود.
در حال حاضر تاسیس اتحادیه‌های دانشجویی جدید، منجر به اثرگذاری مثبت در دانشگاه‌ها و جریان دانشجویی می‌شود و پیگری این موضوع می تواند بسیاری از مشکلات این حوزه را رفع کند تا فشار برخی از تشکل‌های دانشجویی برداشته شود. البته ایجاد این اتحادیه‌های دانشجویی جدید، وظیفه دانشگاه و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
فضای دو قطبی فعلی دانشگاه‌ها هیجانی است
یزدی: مسئولیت نبود اتحادیه‌های دانشجویی مخالف با عقاید و ارزش‌های ما، برعهده جریان دانشجویی فعلی نیست. ما نیز با ایجاد اتحادیه‌های دیگر موافق هستیم. یکی از روش‌های رشد انسان، داشتن رقیب قوی است. دلیل این که برخی اعضای بسیج دانشجویی برای تقویت گفتمانی خود احساس نیاز نمی‌کنند، فقدان یک رقیب محتوایی و گفتمانی قوی در مقابلشان است.
اوایل انقلاب، تقابل جریان حزب الله با چپ‌ها بود که آنها حرفی برای گفتن داشتند و جریان انقلابی برای غلبه به آنها احساس نیاز کرده، بنابراین خود را از نظر گفتمانی تقویت می‌کردند. نبود یک تشکل رسمی مخالف منجر به ضعف در تشکل‌های دانشجویی فعلی شده است. البته به عقید بنده حضور یا عدم حضور چنین تشکل‌های در حوادث اخیر دانشگاه ها چندان تاثیر گذار نبود.
وضعیت فعلی دانشگاه‌ها در اوج دوقطبی است و گروهی شعار مرگ و گروه دیگری شعار درود سر می‌دهند. به نظر نمی‌رسد با حضور این تشکل‌های جدید، دوقطبی از حالت فعلی بیشتر شود. دو قطبی فعلی هیجانی است و نیاز به دوقطبی‌های فکری و محتوایی احساس می‌شود.
عملکرد تشکل‌های دانشجویی دانشگاه به دانشگاه متفاوت است
شما به عملکرد تشکل دانشجویی خود و سایر تشکل‌های دانشجویی در حوادث اخیر دانشگاه‌ها چه نمره‌ای می‌دهید؟
ترکمان: در نظر گرفتن نمره برای عملکرد تشکل‌های دانشجویی باید نسبت برخی شاخص‌ها انجام گیرد که متاسفانه این شاخص‌ها وجود ندارد. مثلا نمی‌توان گفت نمره ۲۰ برای تشکلی است که محیط دانشگاه‌ها را جمع کرده است. بلکه باید نسبت به تمام عوامل دخیل و تاثیرگذار در وقایع سنجیده شود. همچنین این نمره تشکل‌ها، دانشگاه به دانشگاه نیز متفاوت است.
در نهایت و به صورت کلی جریان دانشجویی نمره قابل قبولی را دریافت می‌کنند؛ چون در نقطه مقابل هیچ اقدامی از سوی مسئولان وجود نداشت.
حضور چنین تشکل‌هایی شاید منجر به پویایی دانشگاه‌ها شود؛ اما در اتفاقات اخیر چندان با اهمیت نیست. جریان دانشجویی در شریط غبار آلود نشان داد، موضع رسمی و علنی نمی‌گیرند.
حضور مسئولان در دانشگاه‌ها؛ مطالبه دانشجویان
کرمی: من می‌پذیرم که تمام اقدامات انجام شده در اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به صورت کامل موفق آمیز نبوده است. البته نمونه‌های قابل قبول نیز از عملکرد اتحادیه وجود دارد. به عنوان مثال همگرایی که در دانشگاه علوم پزشکی همدان شکل گرفت، منجر به پایان صلح آمیز اعتراضات در آن دانشگاه شد. این موضوع به علت تلاش‌های اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان بود.
همچنین این اتحادیه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به گونه‌ایی رفتار و تببین مواضع کرد تا از به وجود آمدن برخی از وقایع تلخ و درگیری‌ها جلوگیری شود.
ما در این اتحادیه تلاش داریم تا تاثیر گذاری خود را در کاهش وقایع اخیر افزایش دهیم. این تشکل، برخلاف مسئولان دولتی و دانشگاهی در وسط میدان ناآرامی ها در دانشگاه‌ها حضور داشت. در این راستا ما از مسئولان آمدن به دانشگاه و شنیدن صحبت‌های دانشجویان را مطالبه داریم. در نهایت بنده نمی‌توانم به اتحادیه‌ای که عضو آن هستم نمره بدهم؛ چون شاخص‌هایی برای نمره‌دهی عادلانه وجود ندارد.
عملکرد تشکل‌های دانشجویی بهتر از نهادهای مسئول در دانشگاه‌ها بود
یزدی: بنده نمی‌توانم به دانشجویان بسیجی چه تشکل و غیر تشکلی که در کف میدان حضور داشته‌اند، خرده‌ای بگیرم یا نمره دهم. چون این افراد از آبرو، جان و مال خود گذشتند و خالصانه در میدان حاضر شدند. در شرایطی که رئیس مجلس شورای اسلامی فعالیت مناسبی ندارد و نمایندگان هم انگاری در جایی خارج از اتفاقات روی داده در کشور، زندگی می‌کنند و از شورای عالی امنیت ملی پویایی دیده نمی‌شود، عملکرد دانشجویان بد است؟ بسیجیان به معنای عام، در کف میدان سینه سپر کردند و همه خطرات را به جان خریدند. بدون شک بیش‌ترین نمره را می‌گیرند.
تشکل‌های دیگر هم در مجموع بسیار بهتر از نهادهای مسئول در دانشگاه‌ها عمل کردند. البته آنها بدون نقص نبودند؛ اما در فضای فعلی دانشگاه کنش داشتند و مانند بقیه سکوت نکردند. حدود ۵۰ روز است که به صورت روزانه در دانشگاه‌های شهید بهشتی و تهران تجمع اعتراضی برگزار شده؛ ولی برای برخی از مسئولان، به این موضوع اهمیتی ندادند.
برخی از افراد اعتقاد دارند وقایع اخیر دانشگاه‌ها نشان داد بسیج دانشجویی در برخی از موارد ناپخته عمل کرده و منجر به دامن زدن به وقایع اخیر شده است. اگر بسیج در برخی از موارد مثل دانشگاه شریف وارد نمی‌شد شاید برخی از اتفاقات رخ نمی داد. استدلال شما برای رد یا تایید این ادعا چیست؟
یزدی: بله قبول دادم که ناپختگی در بسیج دانشجویی وجود دارد. اعضای بسیج دانشجویی هم مانند دیگر تشکل‌ها بعد از گذشت چهار سال از دانشگاه خارج می‌شوند و افراد جدید عضو شده‌اند که زیست آنها مجازی بود. در نظر بگیرید که این دانشجویان با صحنه‌های مواجه شدند که در آن به عقاید و آرمان‌هایشان فحاشی شده است. باید به این نکته نیز توجه شود که بسیج دانشجویی مانند یک دستگاه نیست که با یک فرمول مشخص پیش برود و عامل انسانی همیشه خطا دارد.
همچنین دانشجویان بسیجی که در این تجمعات حضور داشته‌اند، از نظر فکری بسیار متفاوت هستند. برخی از آنها می‌گفتند باید با طرف مقابل برخورد فیزیکی کرد و برخی دیگر می‌گفتند باید مانند آنها از الفاظ رکیک استفاده کرد و برخی دیگری سکوت کردن را پیشنهاد می‌دادند. در نتیجه نباید انتظار داشت همه رفتاری که از بسیج دانشجویی سر می‌زند درست و هماهنگ باشد.
افرادی که درباره اتفاقات دانشگاه صنعتی شریف اعتقاد دارند بسیج دانشجویی نباید ورود می‌کرد، از وقایع میدانی به دور هستند. صحبت‌های این چنینی، به این دلیل است که برخی از آقایان توانایی انجام وظایف خود را نداشته و انتظار دارند بسیج دانشجویی همه مسئولیت‌ها را به گردن بگیرد.
اگر تشکل‌های دانشجویی به ویژه بسیج به میدان نمی‌آمد، همین آرامش نسبی هم در دانشگاه‌ها برقرار نمی‌شد. در هر موضوعی که بسیج دانشجویی ورود نکرد منجر به جری شدن طرف مقابل شده و بعد آن نیز مقابله سخت تر شد. دانشجوی بسیجی ۱۸ ساله‌ای که به تمام ارزش‌هایش توهین می‌شود، باز هم عالی خود را کنترل کرده؛ اما فعالیت‌های نا صحیحی هم صورت گرفت که دلیل وجود عامل انسانی، متفاوت بودن صبر و تحمل، متفاوت بودن گفتمان و راه‌حل‌ها است.
در جلسات ستادی که با اعضای بسیج دانشجویی داشتیم، بسیار تاکید می‌شد که از دو قطبی سازی و درگیری فاصله بگیرند و آنها هم قبول می‌کردند. با این وجود؛ برخی از اتفاقات نباید رخ می‌داد که متاسفانه رخ‌داد. البته مسئله بسیار بزرگی هم نبوده است.
انتهای پیام/
نظر شما