به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، غلامرضا غفاری در نشست خبری که امروز دوشنبه 19 خردادماه به‌صورت وبینار برگزار شد، اظهار کرد: در هفته‌های پایانی سال 98 با فضای جدیدی مواجه شدیم. اکنون بعد از سه ماه در زمان و موقعیتی پایدار قرار داریم و مختصات مسئله تا حدی برای ما آشکار شده است، در عین حال با وضعیتی روبرو هستیم که هنوز قطعیت‌پذیر نیست و نمی‌توانیم برنامه‌ها و اقدامات مشخصی را تدوین کنیم. با توجه به ماهیت بحران کرونا، پیش‌بینی و صحبت قطعی درباره آن دشوار است.

وی ادامه داد: همه با حوزه فعالیت، مأموریت‌ها و رسالت معاونت فرهنگی وزارت علوم، آشنا هستند و می‌دانند مبتنی بر فعالیت جمعی است. وظیفه حوزه ما این است که امر جمعی را تقویت کنیم. تمام تلاش‌ها معطوف به این است که از انزوا و به حاشیه رفتن جلوگیری کنیم.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: فعالیت جمعی در قالب تشکل‌های دانشجویی و دیگر فعالیت‌ها و رخدادهایی که صورت فراگیر و ملی دارد، درگیر امری به نام «حضور» است؛ حضور فردی، نه جمعی. با شرایط کنونی، این امر امکان‌پذیر نیست. فعالیت‌های خود را همیشه براساس حضور در میدان تعریف می‌کردیم؛ اما در این شرایط، امکان فعالیت حضوری فراهم نبود.

فعالیت‌های فرهنگی تعطیل است؟

غفاری بیان کرد: تا اطلاع ثانوی در حالت تعلیق قرار داریم، با این حال شرایط کنونی به معنای تعطیلی فضای دانشگاه نیست. از روز نخست نیز بحث تعطیلی مطرح نبود؛ اما با وقفه و تعلیق مواجه هستیم، بخشی از فعالیت‌های معاونت فرهنگی استمرار داشته است. کرونا، مقیاسی جهانی دارد و به‌عنوان پاندمی مطرح است؛ اما شیوع ویروس کرونا در کشور ما را وادار می‌کند خواسته یا ناخواسته چرخشی در نظام آموزشی عالی کشور در حوزه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و فرهنگی داشته باشیم.

وی افزود: از روز نخست، صحبتی که با مسئولان چه در ستاد و چه در صف داشتیم، این بود که چگونه تمام فعالیت‌های حضوری و تجربی را به فضای مجازی منتقل و بازتعریف کنیم. همچنین تلاش کردیم جایگزین‌هایی برای بخش‌هایی لحاظ کنیم که بنا به ماهیت نمی‌توانند وارد فضای مجازی شوند. از جمله اولین اقداماتی که برای امتداد فعالیت جمعی در قلمرو فضای مجازی انجام دادیم، راه‌اندازی پویش‌های مختلف بود.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شد: جامعه دانشگاهی از روز نخست سعی کرد به سه حوزه ورود کند. دعوت مردم به ماندن در منزل، رعایت اصول و قواعد بهداشتی و اطلاع‌رسانی درباره راه‌های پیشگیری و مقابله با ویروس، بر همین اساس، پویشی راه‌اندازی شد تا هر عضو از جامعه دانشگاهی این تعهد را داشته باشد تا حداقل به 10 نفر اطلاع‌رسانی کند. همچنین با توجه به اینکه عملاً حضور دانشجویان را نداشتیم، پویش دیگری به‌نام «زندگی دست یاریگر توست» راه‌اندازی شد تا از ظرفیت دانشجویان استفاده کنیم.

غفاری خاطرنشان کرد: از دانشجویان دعوت کردیم تا فعالیت داوطلبانه داشته باشند که خوشبختانه استقبال خوبی نیز صورت گرفت. بانک اطلاعاتی نیز تشکیل شد که این اطلاعات در اختیار ستاد قرار می‌گرفت و از ظرفیت دانشجویان استفاده می‌شد. البته دانشجویان زیرمجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اقبال بیشتری نشان دادند. حدود 58 درصد از دانشجویانی که اعلام آمادگی کردند، از این مجموعه بودند و مابقی را دانشجویان وزارت علوم تشکیل می‌دادند.

وی ادامه داد: دانشجویان مانند دیگر اقشار جامعه برای پیشگیری از فاجعه‌ای بزرگتر، ناگزیر از ماندن در خانه بودند. البته بخشی از فعالیت‌ها در این مدت توسط دانشکده‌ها، انجمن‌ها و کانون‌ها پیش رفت. بسیج دانشجویی نیز اهتمام خوبی داشت و اقدامات قابل توجهی انجام داد. فعالیت قابل توجه دیگری که با محوریت دانشگاه علامه طباطبایی و با همکاری دبیرخانه کانون‌ها در راستای برانگیختن حس مشارکت صورت گرفت، این بود که دانشجویان، خاطرات خود را بنویسند.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: چرخشی که گفتم باید در آموزش عالی اتفاق بیفتد، آمادگی‌هایی نیاز دارد. انتقال از فضای واقعی به مجازی چندان دشوار نیست؛ اما نیازمند زیرساخت‌هایی است. شیوع ویروس کرونا را باید مسئله‌ای ناگهانی در نظر بگیریم و بدانیم دانشگاه‌های خارجی نیز با این مسئله مواجه شده‌اند. نیاز به زیرساخت فقط در بخش فرهنگی احساس نمی‌شود؛ اما اگر زیرساخت‌ها تقویت شود، فضا برای فعالیت بهتر مهیا می‌شود.

قوانین و مقررات متناسب با فعالیت در فضای مجازی نیست

غفاری با اشاره به این‌که امکان تعمیم کامل قواعد و مقررات به فضای مجازی نیست، خاطرنشان کرد: فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها مبتنی بر قواعده و مقرراتی است که فعالیت‌ها را تنظیم می‌کند؛ اما این قواعد و مقررات برای جهان واقعی تنظیم شده است، نه فضای مجازی؛ بنابراین باید بازنگری در قواعد و مقررات صورت بگیرد.

وی افزود: تا پایان سال 98 باید جشنواره حرکت را در دانشگاه تبریز برگزار می‌کردیم؛ اما کرونا این اجازه را به ما نداد. جلسه‌ای با شورای سیاست‌گذاری این جشنواره داشتیم و در حال سنجش شرایط برای برگزاری جشنواره در فضای مجازی هستیم.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره انتشار نشریات دانشجویی در بستر الکترونیک و وضعیت انتخابات آنها گفت: مقررات مربوط به چاپ کاغذی نشریات نبوده و اکنون انتشار الکترونیک آنها نیاز به تأمل دارد. انتخابات نشریات دانشجویی باید در خردادماه 99 برگزار می‌شد؛ اما این امکان، نه در دانشگاه‌ها و نه در شورای مرکزی فراهم نشد. جلساتی داشتیم تا ببینیم آیا امکان برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک وجود دارد یا خیر. اگر از صحت برگزاری انتخابات اطمینان حاصل کنیم، این کار را انجام خواهیم داد. البته سامانه‌ای را دو، سه سال پیش راه‌اندازی کردیم تا دانشگاه‌ها، نشریات خود را در آن بارگذاری کنند؛ اما تصمیم نهایی در شورای مرکزی گرفته می‌شود.

برگزاری اردوی راهیان نور در تابستان؟

غفاری یادآور شد: «جشنواره رویش» نیز که مربوط به کانون‌هاست و انتخابات آنها، موارد دیگری در حوزه مربوط به ما هستند، در عین حال یک‌سری فعالیت‌های تازه‌تر و جدی‌تر نیز در فضای پیش رو امکان انجام دارند که از دانشجویان دعوت می‌کنیم ورود کنند و پیشنهاد بدهند تا پیگیری کنیم. همچنین اردوی راهیان نور به‌خاطر کرونا برگزار نشد. در حال بررسی هستیم که ببینیم آیا در فصل تابستان، امکان برگزاری این اردو وجود دارد یا خیر. البته باید تأکید کنم برگزاری تمام فعالیت‌های جمعی منوط به صدور مجوز ستاد ملی مقابله با کروناست.

وی در پاسخ به سؤالی درباره نحوه مدیریت درگیری دانشجویان بحران‌های پس از کرونا بیان کرد: مسئله‌ای که با آن مواجه هستیم بسیار پیچیده است. مباحث اجتماعی و فرهنگی را در کارگروه‌ها و معاونت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها دنبال می‌کنیم. نشست منطقه‌ای با تمام معاونت‌ها داشتیم و مباحثی مانند عفاف و حجاب را مطرح کردیم. پیامدهای فرهنگی و اجتماعی کرونا نیز مد نظر است که باید تمهیداتی برای مدیریت آنها اندیشیده شود. البته بخشی از فعالیت‌های ما با بخش مشاوره و دانشجویی، مشترک است.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره احتمال ایجاد تغییر در بودجه این معاونت خاطرنشان کرد: بودجه فرهنگی بر اساس آنچه تعریف شده، همان است و تغییر نمی‌کند.
غفاری ادامه داد: هشت هزار دانشجو در پویش «زندگی دست یاریگر توست» ثبت نام کردند که 52 درصد از دانشجویان زیرمجموعه وزارت بهداشت بودند. البته فعالیت دیگری در قالب پیمایش در فضای مجازی انجام دادیم و از دانشجویان درخواست کردیم مشکلات خود را مطرح کنند. طبق آخرین اطلاعاتی که به دست ما رسیده، هفت هزار دانشجو در این پیمایش شرکت کردند. البته نتایج این پیمایش را نمی‌توان به همه جامعه دانشگاهی تعمیم داد؛ اما گزارش نتایج به دست آمده را در جلسه معاونان وزارتخانه ارائه دادیم.

وی افزود: همان‌طور که گفتم تعداد شرکت‌کننده در پبمایش بالا نیست؛ اما می‌توان جهت‌گیری‌های گروهی را مشخص کرد. مشکلاتی که از سوی دانشجویان مطرح شد، عمدتاً به زیرساخت‌های آموزشی برمی‌گشت. از ابتدا نیز آموزش، نخستین دغدغه بود، هرچند رفته رفته نقص‌ها کمتر شد و کاربران نیز آمادگی لازم را کسب کردند. صحبت‌هایی نیز درباره هزینه‌ها و شهریه‌ها مطرح شد که مربوط به معاونت فرهنگی نبود؛ اما تلاش کردیم مشکلات را به حداقل برسانیم.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به سؤالی درباره بیانات مقام معظم رهبری در دیدار ماه رمضان امسال دانشجویان به‌ویژه موضوع حجاب و عفاف گفت: بنا بود هر دو دیدار دانشجویان و استادان با مقام معظم رهبری برگزار شود؛ اما امکان برگزاری هر دو دیدار فراهم نشد. دغدغه عفاف و حجاب همیشه به‌عنوان مؤلفه‌ای مهم هم برای مراکز آموزشی و هم جامعه مطرح بوده است. از سال گذشته، فعالیت‌های خوبی انجام و کمیته‌ای مرکب از همه بخش‌های دانشگاهی برای نمایندگی در این حوزه هم در حوزه اعتقادی و هم در عرصه تحقیق و پژوهش تشکیل شده است.

غفاری تأکید کرد: جلساتی با دستگاه‌های دیگر نیز داشته‌ایم و گزارش‌های ما را دیده‌اند. مسائل و مشکلاتی وجود دارد که مورد بررسی قرار گرفته‌اند تا فعالیت‌ها با توجه به تکلیف از نظر باور و اعتقاد و از لحاظ التزام به چارچوب‌ها و هنجارها پیش برود.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ایسکانیوز مبنی بر اینکه معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم چه برنامه‌ای برای رصد و نظارت وضعیت روحی و روانی دانشجویان به‌ویژه دانشجویان شهرستانی که بعضاً به‌دلیل بسته شدن خوابگاه‌ها، شغل خود در تهران را نیز از دست داده‌اند، گفت: سلامت همه ارکان آموزش عالی به‌ویژه دانشجویان دارای بیشترین اهمیت است، سلامت دانشجویانی که از شهرستان‌ها به تهران می‌آیند و در خوابگاه زندگی می‌کنند در اولویت نخست قرار دارد. تمهیدات لازم تا حد امکان اندیشیده شده؛ اما همان‌طور که می‌دانید سلامت، حوزه‌ای تخصصی است و تصمیم‌گیری در این باره باید به متخصصان امر سپرده شود.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: یکی از مواردی که همواره مورد توجه ما قرار داشته، رصد وضعیت دانشجویان است؛ چه وقتی در دانشگاه حضور دارند و چه وقتی از محیط مرکز آموزشی دور هستند. هر اتفاقی، پیامدهای خاص خود را دارد. با توجه به الزام‌هایی که هست، رصد و شناخت وضعیت، ضروری است. از آنجایی که امکان مصاحبه‌های حضوری وجود ندارد، باید پیمایش‌های الکترونیک را ادامه دهیم. انتظار داریم دانشجویان بیشتری مشارکت کنند. البته از آمارهای مجموعه‌هایی مثل مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نیز استفاده می‌کنیم؛ اما در نهایت کار باید از جانب وزارتخانه انجام شود.

غفاری ادامه داد: پیگیر هستیم که نظرسنجی‌ها را به‌شکل الکترونیک دنبال کنیم تا مجموعه خود را بر اساس ذهنیت و دغدغه‌های دانشجویان تنظیم کنیم.

وی در پاسخ به سؤالی درباره برگزار نشدن نمایشگاه قرآن و نحوه برگزاری فعالیت‌های قرآنی گفت: متولی برگزاری نمایشگاه قرآن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و ما وظیفه برگزاری بخش دانشگاهی نمایشگاه را برعهده داریم. البته برگزاری مسابقات قرآنی در دانشگاه‌ها نیز موضوع دیگری است و در تلاش هستیم زمینه مشارکت را فراهم کنیم. امسال جشنواره سراسری نداشتیم؛ چون چنین نمایشگاهی نیاز به حضور دانشجویان دارد. البته این‌طور نبود که موضوع را کاملاً کنار بگذاریم؛ چراکه یکی از مهم‌ترین بخش‌های ماست. سعی می‌کنیم در حد امکان، این نمایشگاه را به فضای مجازی منتقل کنیم.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره احتمال ادامه‌دار شدن تعطیلی دانشگاه‌ها در ترم آینده بیان کرد: هنوز نمی‌توان با قطعیت درباره بازگشایی یا تعطیلی دانشگاه‌ها در ترم پاییز صحبت کرد. اگر وضعیت فعلی ادامه پیدا کند، سناریوهایی به‌مرابت فراگیرتر و وسیع‌تر برای جایگزینی خواهیم داشت.

غفاری درباره ضروت تشکیل اتاق‌های فکر با حضور نخبگان فرهنگی برای خروج از آموزش‌های جزیره‌ای و توجه به مبانی فرهنگی و اجتماعی در آموزش‌های دانشگاهی گفت: این‌گونه نبوده که وزارت علوم تعطیل باشد. اگر به تولیدات فرهنگی و اجتماعی نگاه کنید، می‌بینید مشخصاً مطالعات فرهنگی و اجتماعی درباره کرونا انجام شده است؛ حتی از نظرات صاحبنظران ساکن خارج از کشور استفاده شد. مجموعه‌های دیگر نیز ورود کردند و در این زمینه، تولیداتی داشتند.

وی در پایان، درباره آخرین وضعیت تدوین سند جامع پیشگیری از اعتیاد در دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: اطلاعات در این زمینه را باید از سازمان امور دانشجویان دریافت کنید.

انتهای پیام/